Ankara İlahiyat Tefsir Soruları (Medineweb)
 

HER ÜNİTE İÇİN 5 SORU VE CEVAP 22.12.2015

DİDEM MERİÇ



İLAHİYAT TEFSİR DERSİ

Kuran Ve Hadis İlimleri Kitabı 1- 6. Ünite Soru ve Cevapları

1. Ünite

1. Soru: Tefsir kelimesinin arapça kökü nedir?

Cevap: Arapça da bir şeyin örtüsünü açmak anlamına gelen “fsr” kökünden gelir

2. Soru: Tefsirde; Ayetlerin geldiği zamanın şartlarını bilmemiz gerekir. Bunun için hangi bilgi kaynaklarından yararlanmalıyız?

Cevap:

1.—Peygamberimizden,
2.—Sahabeden
3.—Tabiundan Gelen bilgilere ihtiyaç duyarız.

3. Soru: Tevil nedir?

Cevap: Ayetler birkaç anlam birden taşıyabilir ve hangi anlamın ayette kullanıldığı bilinemeyebilir. Bu durumda müfessir elindeki delilleri değerlendirir ve bunlar arasında seçimler yaparak bir yoruma gitmek durumunda kalabilir. Ancak bu yorumlar onu bir kesinliğe götürmez. İşte buna TE’VİL denir.

4.Soru: Kaç çeşit tercüme vardır? Bunları açıklayınız?

Cevap: Lâfzî Terceme: Asıl metindeki bütün kelimelere tercüme edilen dilde karşılık vermeye çalışır. Muciz bir kelam olan Kur’an-ın bu tür tercümesi nerdeyse, imkânsızdır.
Tefsiri Terceme: Asıl metnin ifade ettiği mana esas alındığından bazı kelimeler atlanabilir ve mütercim tercüme ettiği dile kendi ifade tarzı ile aktarabilir.

5. Soru: Kuran ilminin yöntemi nedir?

Cevap: Kur’anı Kerim cümlelerini dil açısından çözümler. Bu konuda müfessir Arapçanın dil kurallarını ve Kur’andaki edebi sanatları bilmelidir.

2. Ünite

1. Soru: ulumu’l-kur’an nedir?

Cevap: Kur’an ilimleri Arapça’da “ulumu’l-kur’an” olarak ifade edilmektedir. Ulumu’l-kur’an “inişi, tertibi, toplanması, yazılması, okunması, tefsiri, icâzı, nâsihi, mensuhu ve hakkındaki şüphelerin giderilmesi açısından Kur’an’la ilgili olan ilimlerdir.

2. Soru: Tefsirin kullandığı ilimler nedir?

Cevap: Dil Bilimleri, Sarf-İştikak, Nahiv, Belagat.

3. Soru: Nakli bilimler nedir?

Cevap: Hadis ilmi, Siyer ilmi, Tarih ilmi

4. Soru: Semantik nedir?

Cevap: Dilin doğrudan anlam boyutunu ele alır. Dilin en küçük öğesi olan kök anlamından başlayarak dilde diğer kelimelerle oluşturduğu anlam ilişkisini ve zaman içerisinde geçirdiği değişimi inceler.Kısaca Semantik; anlamı ortaya koyma çabasıdır.

5. Soru: Semiyotik nedir?

Cevap: iletişim amacıyla kullanılan her türlü işaret sistemini ele alan bilime denir. İnsanın etrafında anlam ifade eden her şeyin görünenin ötesinde bir anlamı olduğunu kabul ederek, bu anlamı çözmeye ve anlamaya çalışır.

3. Ünite

1. Soru: Kuranda yedi harften kestedilen nedir?

Cevap: Kabul edilen görüşlerden birisi yedi harfin yedi arap lehçesi yani arap kabilelerinden yedisinin dili olmasıdır

2. Soru: Kıraatlere güvenilmesinin İlmi Kıstasları Nelerdir?

Cevap: a-Kıraatin sahih senetle Rasulllaha nisbet edilmesi b-Takdiren de olsa Hz.Osmanın İmam mushafına uyması. c-Muteber vecihlerden bir vecihle arap dilinin kaidelerine uygun olması.

3. Soru: Günümüzde tatbik edilen kıraatler nelerdir?

Cevap:

1-Asım kıraati Hafs riayeti; Müslümanların büyük çoğunluğunun kıraatidir. Türkiye, Arabistan, mısır, Suriye, ırak, Pakistan, Afganistan gibi ülkelerde okunmaktadır.
2-Nafi kıraati kalun rivayet; Libya ile mısır ve tunusun bir bölümünde okunmaktadır
3-Nafi kıraati Verş rivayeti; Mısır hariç kuzey afrikanın bazı bölgelerinde yaygındır. Cezayir, sudan, Moritanya, ve tunusun büyük bölümünde okunmaktadır.
4-Ebu Amr kıraati; Sudanlıların bir bölümünde okunmaktadır.

4. Soru: Kuran üslubunun en önemli özellikleri nelerdir?

Cevap: a-Mevcut edebi türlerden farklı olması b-Kuranın ses nizamından ve lügavi güzelliklerinden kaynaklanan eşsiz bir ahenge sahip olması.c-Ayetlerde mana ve lafız dengesinin bulunması.d-Edebi türlerin hepsinde mükemmel oluşu.e-Aynı anda farklı seviyelere hitap etmesi.f-Muhtevasındaki farklı konuları hiçbir kitapta olmayan şekilde iç içe işlemesi.g-Tekrar keyfiyetinin bulunması.ğ-Beyan ve ifade tarzlarının çeşitliliği.h-İnsanın aklına ve duygularına dengeli bir şekilde hitabetmesi.

5. Soru: mühkem ve müteşabih nedir?

Cevap:

Muhkem; manası kolaylıkla anlaşılabilen herhangi bir yoruma ihtiyaç duyulmayan ve tek anlamı olan ayetlerdir.
Müteşabih; Birçok manaya ihtimali olup, bu manalardan birini belirlemek için harici bir delile ihtiyaç duyulan ayetler anlamına gelmektedir.

4. Ünite

1. Soru: Kasas nedir?

Cevap: Kuranda önemli bir yekun teşkil eden tarihi olaylara denir. Kasas kıssaların, dini, edebi ve tarihi karakterini yansıtan en uygun bir isim olduğunu görmekteyiz

2. Soru: Kıssa kelimesinin kökünde var olan anlamlar nelerdir?

Cevap: 1-İz sürmek, birini takip edip arkasından gitmek 2-Bir kimseye bir haber veya sözü bildirmek, açıklamak, anlatmak 3-Birşeyi makasla kesmek, kırkmak 4-Aynı kökün aslında isim olup mastar anlamında kullanılan kasas ve kass kelimelerine baktığımızda, gögüs, göğsün başı, ortası vs anlamlarına gelmektedir

3. Soru: Sebebi nüzul nedir?

Cevap: Sahabe,tabiun ve tebei tabiinden olan müfessirler Kuranı esbabı nüzul ile tefsir etmişlerdir.Hatta başlangıçta tefsir ilmi sebebi nüzulü bilmekten ibarettir.denilmiştir.

4. Soru: Mekki- Medeni nedir?

Cevap: Mekki sureler ve ayetler genellikle kısadır. Ana konu akide, inaç, tevhid ve ahlak merkezlidir. Ayet ve sureler kısa, ifadeler vecizdir, Ayetlerdeki üslub canlı,hareketli,vurgulu,şiirsel ve vicdanları etkileyici, duyguları,düşünce ve tefekkürü harekete geçiren özelliklere sahiptir.
Medeni sureler ise ayet ve sureler uzundur.Medeni ayetlere hukiki hükümleri vazaden fert,aile,millet,ve milletlerarası düzeni sağlayıcı prensibleri tafsilatlı bir şekilde anlatan sakin bir nesir üslubu hakimdir.İman ve tevhid mekki olsun medeni olsun bütün Kuranın ana konusudur.Hicretten önce nazil olanların mekki hicretten sonra nazil olanların da medeni olarak kabulü meşhur olan görüştür Hicretten sonra mekkede bile inse yinede medenidir.Mekke ve civarın da inenler mekki,Medine ve civarında inenler de medenidir.

5. Soru: Beda nedir?

Cevap: Beda;gizlilikten sonra açıklık,önceden var olmayan bir görüşün ortaya çıkmasıdır.Ancak ilmiyle her şeyi kuşatan Yüce Allah için hiçbir şey gizli olmayacağı için Beda Allah için muhaldir.

5. Ünite

1. Soru: Sahabi tefsirinden örnekler veriniz?

Cevap:

1-Şura 23. “kurba” kelimesini İbn Abbas “sizinle aramızdaki yakınlığa riayet edin” olarak açıklamıştır.
2-Enfal 22 ayeti İbn Abbasın tefsiri



2. Soru: Hz Peygamberin tefsirinden örnekler veriniz?

Cevap:

1-Bakara 238. “saltul vusta “ kelimesinin ilkindi namazı olarak açıklamıştır.
2-Bakara 196 hac esnasında fidye meselesinde fidye miktarı fidye miktarı ifade edilmemiştir. Hz. Peygamber tarafından bu miktar üç gün oruç veya altı fakiri doyurmak şeklinde belirtmiştir.
3-bakara 143 “vasa” kelimesinin “adl “ olarak açıklamıştır.
4-Ali İmran 97 “sebil” kelimesini “azık ve dişi binek devesi” olarak açıklamıştır.
5-İsra 79 “makam” kelimesini “şefaat” olarak açıklamıştır.

3. Soru:Tabiun dönemi tefsirlerine örnekler veriniz?

Cevap

1-Tabiun döneminde kelime ve kavramların açıklamaları daha ayrıntılı bir görünüm arzeder.
2-Müşkil ve mübhem kelimelerin izahı yanında geniş fıkhi izahlar yapılmıştır ve ayetlerden çeşitli hükümler çıkarılmıştır.
3-Ahirete dair gayb alemine ilişkin açıklamalar da bu dönemin özelliklerinden biridir.
4-Kelimelerin ve ifadelerin açıklanmasında şiirlerden delil getirilir, garib kelimeler biraz daha geniş bir biçimde açıklanırdı.
5- İsraili rivayetlerin yoğun olarak Kuran tefsirine girişi tabiun dönemine rastlar.
6-Sistematik olarak Kuranın bütününü tefsire konu eden anlayışa bırakmıştı.

3. Soru: tefsir tarihindeki iki temel tercihi açıklayınız?

Cevap:

1-Kuran tefsirini, Hz. Peygamber ve ilk iki neslin açıklamalarından ibaret gören anlayış,
2-Bu malzemenin yanında kişisel bilgi ve tecrübeye dayalı akıl yürütmeyi, kişisel anlama, değerlendirme, açıklama ve yorumlamayı esas alan anlayıştır.
3-İçe doğuş, keşf, ilham ve sezgi gibi diğer insani kuvvetlerin anlama ve yorumlamada etkin kılınmasını öngören anlayışa işaret etmektedir.

5. Soru: Rivayet tefsiri nedir?

Cevap: Ayetlerin tefsirine ilişkin Hz.Peygamberden sahabeden ve tabiundan nakledilen rivayetleri bünyesinde toplayan tefsirlerdir. Akli tefsirde denir.

6. Ünite

1. Soru: Mükatil b. Süleyman hakkında bilgi veriniz?

Cevap: 0/699 tarihinde Belh’te doğmuş, 150/767 senesinde de vefat etmiştir. Mukâtil, çeşitli biyografik ve bibliyografik eserlerde, siyasî ve kelâmî fikirleri yönünden tenkide uğramışsa da Tefsir İlmi sahasında, Kur’ân dilinin lügat, nahiv ve belâğat inceliklerine vâkıf oluşu ve bunun yanında başarılı aklî terkip ve tahlillerde bulunuşu sebebiyle muteber şahsiyetler tarafından takdir edilmiştir.

2. Soru:El Ferra hakında bilgi veriniz?

Cevap: 144/761-62’de Kûfe’de doğdu. Çocukluğu ve ilk tahsil yılları Kufe’de geçti. 207/823 yılında hacc ziyareti dönüşünde vefat etmiştir. Meâni’l-Kur’ânadıyla meşhur olmuş eserin asıl adı Tefsîru Muşkili İ’râbi’l-Kur’ân ve Meânîhi’dir. Ferrâ tefsirini mevcut Kur’an tertibi üzerine yazmıştır. Fakat her âyet üzerinde durmamış, kendisine göre ihtiyaç duyulabilecek ayetler üzerinde durmuştur.

3. Soru: İbni Kuteybe hakkında bilgi veriniz?

Cevap: 213/828 yılında Kufe’de doğmuştur. 276/889’da 63 yaşında Bağdat’ta vefat etmiştir. İbn Kuteybe döneminin en seçkin âlimlerinden ders alarak yetişmiştir. İlk derslerini babasından aldıktan sonra Bağdat’ta Câhız’ın öğrencisi olmuştur.

4. Soru: El Taberi hakkında bilgi veriniz?

Cevap: Taberistan'ın Mul şehrinde 224/838 yılı sonlarında dünyaya geldi. Eserin tam adı,Câmiu'l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân’dır. Rivâyet tefsirlerinin ilklerinden ve en önemlilerinden birisidir. Ayetleri tefsire başlarken de aynı isimlendirmeyi sürdürür ve "el-kavlu fî te'vili kavlihî Teâlâ" diyerek ayeti zikrettikten sonra o ayetin tefsirine girişir.

5. Soru:İbn Ebi Hatim hakkında bilgi veriniz?

Cevap: 240/854 yılında Rey’de doğmuş ve yine aynı yerde 85 yaşında iken 327/939’da vefat etmiştir. Tefsîrin tam adı, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm Müsneden ‘anRasûlillâhi (s.a.v) ve’s-Sahâbeti ve’t-Tâbiîn’dir. Tefsîrin yaklaşık yarısı kayıptır.