Sefer Hâlinde Kaç Güne Kadar Namaz Kasredilir?
 

Sefer Hâlinde Kaç Güne Kadar Namaz Kasredilir?

Bulunduğu şehir ve köyden sefere niyet ile yola çıkan kimse oturduğu şehre ve köye geri dönmedikçe veya gittiği memlekette en az 15 gün kalmaya (ikâmete) niyet etmedikçe seferî sayılır, namazlarını kasreder
Misafir olarak gidilen yerde 15 gün ikâmet niyeti yolda iken yapılsa sahih değildir Yolculuk bittikten sonra yapılırsa sahih olur
Bir iş tâkibi gibi bir sebeble 15 gün ikâmeti niyet etmeksizin meydana gelen misafirliklerde iş olmayıp bir ay bile kalınsa namaz kasredilir Zira 15 günlüğüne ikâmet niyeti yoktur
15 gün oturmaya niyet edilen yer, aynı yer olmalıdır Ayrı ayrı şehir ve kasabalarda toplam 15 gün oturmaya niyetli yolcu, mukim sayılmaz Seferîlik hükmünden çıkmaz
İkâmete niyet, tam 15 gün olmalıdır Bir yerde bir hafta kalmaya niyet edip, hafta dolunca bir 10 gün daha kalmaya niyet edilirse ikâmet süresi 17 gün olmakla beraber, seferîlik hâli son bulmaz, namazı kasra devam edilir
Çünkü müddetler ayrı ayrı tayin edilmiş, ikâmete niyet bir anda 15 gün olarak yapılmamıştır
Bir insan 3 günlük yolculuğa niyet ederek yola çıktıktan sonra sefer müddetini doldurmadan geri dönmeyi istese, misafir hükmünden çıkar ve artık namazlarını tam kılar
Yine sefer müddeti bitmeden bir yerde kalmaya niyet edilmekle seferîlik hükmü son bulur
Kasrın Hükmünün Kalkması:
Misafir 3 günlük mesafeyi tamamlamadan yarı yoldan evine dönmekle seferîlik hükmü kalkacağı gibi, sadece dönmeye niyet etmesiyle de seferîlik bozulur Meselâ: Bir kimse iki günlük mesafeyi kat'ettikten sonra geri dönmeye niyet etse, fakat hemen de dönmeyip bulunduğu yerde bir müddet eylense evine dönmemiş olduğu halde seferîlik hükmünden çıkmış sayılır Artık namazlarını kasr edemez, tam kılmak zorundadır
Eğer yolcu sefer mesafesi olan üç günlük yolu aldıktan sonra geri evine dönmeye niyet etse, evine bizzat geri dönmedikçe seferîlik hâlinden çıkmaz Burada geri dönüş niyeti kâfi değildir
Vatanın Kısımları:
Oturma ve yerleşme bakımlarından vatan 3'e ayrılır:
1 * Vatan-ı aslî: İnsanın doğup büyüdüğü ve yaşadığı yahut da başka bir memlekete göçmüşse orada ev ve vatan edindiği, yerleştiği yere denir
2 * Vatan-ı ikâmet: Yolculuk hâlindeki kimsenin 15 gün veya daha fazla kalmaya niyet ettiği yere denir
3 * Vatan-ı süknâ: Misafirin yolculuk esnasında 15 günden az kalmak niyetiyle uğradığı ve oturduğu her yere denir
Aslî vatan, ancak kendi misli ile bozulur Bir kimse doğup büyüdüğü yerden başka bir memlekete gider orada iyice yerleşirse aslî vatanı bu ikinci ikâmet yeri olur Doğup büyüdüğü yer aslî vatan olmaktan çıkar Sonradan oraya misafir gittiğinde aynen sefer hükümlerine tâbi olur
Seferle İlgili Mes'eleler:
* Sefer hâlinde müsait durum varsa sünnetler terkedilmez kılınır Yoksa kılınmaz, terkedilir
* Misafir kimse vaktin evvelinde namazı kasr ile kıldıktan sonra vaktin sonuna doğru ikâmete niyet etse, kıldığı namazı 4 rek'at olarak iadesi gerekmez Ancak vakti içinde seferî iken namazı kılmayıp da kazâya bırakan kimse, sonradan ikâmete niyet etse, bu kazâya kalan namazı iki rek'at olarak kılar
* Misafir, mukîm olan bir imama uyarsa namazını imamla birlikte 4 rek'at olarak kılar
* Mukîm kimse, seferî olan bir imama uyarsa, imam iki rek'atta selâm verince o kalkar, iki rek'at daha kılarak namazı 4'e tamamlar Ancak bu iki rek'atta kırâet yapmaz Bir müddet ayakta bekledikten sonra rükû' ve secdeleri yapar Ancak kırâet yapılmasında da bir beis yoktur
Seferî imamın kendinin misafir olduğunu, mukîm cemaatin namazlarını tamamlaması gerektiğini hatırlatması gerekir
Nitekim Peygamber Efendimiz Mekke fethinde, Mekke ehline namaz kıldırıp, 2 rek'atta selâm vermiş ve cemaata "Namazınızı siz tamamlayın, biz misafiriz" buyurmuşlardır
* Cuma günü vakit girmeden yolculuğa çıkılabilir Vakit girince ise Cuma kılmadan yolculuğa çıkmak mekruhtur
* Seferîlik ve ikâmet hallerinde, tâbi olanın değil metbûun niyeti muteberdir Binaenaleyh asker kumandanına, işçi işverene, talebe hocasına, evli kadın kocasına tâbidir Onların niyetine göre mukîm veya seferî olunur

Mehmet Dikmen

Cevap: Sefer Hâlinde Kaç Güne Kadar Namaz Kasredilir?
 

ArO*