D. Ü Mantık 2012 Final
 

1. “Kaplam”ın tanımı aĢağıdakilerden hangisidir?
A. Kaplam, bir kavramın işaret ettiği konu ve nesnelerdir.
B. Kaplam, bir kavramın anlamıdır.
C. Bir kavramın hassasıdır.
D. Bir kavramın İlintisidir.
E. Bir kavramın kaplamı artınca içlemi de artar.
2. Aristoteles’e göre, ilinek olmayan ka-tegori aĢağıdakilerden hangi seçe-nekte verilmiĢtir?
A. Zaman
B. Mekan
C. Nicelik
D. Cevher
E. Sahip olma
3. Tanım’ın konusunu aĢağıdakilerden hangisi doğru olarak belirtmektedir?
A. Tanım konusu, salt mantık açısından cins-tür ve içlem- kaplam ilişkisinin, önce kavramlara ve daha sonra bu kavramların işaret ettiği konulara uygulanmasını ifade eder.
B. Tanım bir kavramın anlamını gözden ka-çırma olarak belirlenir. Kavram yerine te-rimi ve akıl yürütmeyi esas alır.
C. Tekil kavramları betimlemedir. Resmi tam sadece mantığın dikkate aldığı tanımdır.
D. Tanım, betim ile tanım arasında ayrım yapmaya dayanır.
E. Bir kavramın anlamı her zaman değişebi-lir. Bunu mantık tanımla sağlar.
4. Mantık açısından kaç türlü tanımdan bahsedilebilir?
A. Hadd-Resm
B. Cins-Tür
C. İlinti- Hassa
D. Resmi nakıs- Resmi tam
E. Haddi nakıs- Haddi tam
MANTIK
A İlahiyat Lisans Tamamlama Programı Final Sınavı
20 Diğer sayfaya geçiniz.
5. Mantık ilmine göre “önerme”’nin tam tanımı aĢağıdakilerden hangisidir?
A. Önerme, bir konuda öneride bulunmaktır.
B. Kavram hakkında dil aracılığıyla öne sü-rülmüş iddialardan biridir.
C. Bir objenin zihindeki tasarımıdır.
D. Sanata ilişkin bir betimdir.
E. Algının zihindeki izdüşümünün terimsel karşılığıdır.
6. BitiĢik Ģartlı önermelerin doğru tanı-mını aĢağıdakilerden hangisi açıkla-maktadır?
A. Eğer şartlı önermede mukaddem ile tali-nin olumluda birleşmesi, olumsuzda bir-leşmemesine hükmolunursa buna bitişik şartlı denir.
B. Bitişik şartlı önermeler birbirlerine veya bağlacıyla bağlanmış önermelerden oluşur.
C. Bitişik şartlı önermelerde mukaddem ile tali arasında rastlantılı bir ilişki söz konusudur.
D. Bitişik şartlı önermelerde mukaddem ile tali arasındaki ilişkiyi “ya, ya da” bağı oluşturur.
E. Bitişik şartlı önermelerin öncülleri daima doğru formda olmalıdır.
7. Hipotetik/Ģartlı önermelerin yapısını aĢağıdakilerden hangisi doğru olarak açıklar?
A. Hem konusu hem de yüklemi karmaşık yapıdan oluşur.
B. Bir önermede bağ kaldırıldığı zaman, iki tarafta birer hüküm kalırsa, bu tip öner-melere şartlı önerme denir.
C. Bileşik önermeler karmaşık yapıda ya da basit ve ayrık şartlı yapılardan oluşurlar.
D. Bu önerme dış dünyada gerçekliğe göre kurgulanmıştır.
E. Bu önermeleri tanımak düzensiz kıyaları tanımada bize kolaylık sağlar.
8. Göreli / izafi önermelerin doğru tanımı aĢağıdakilerden hangisidir?
A. Sebep bildiren bir kelime ile birbirine bağ-lanan önermelerdir.
B. “Fakat”, “mamafih” gibi kelimelerle yapı-lan önermelerdir.
C. Yüklemin yalnızca bir konuya ait olduğu belirtilen önermelerdir.
D. “Ancak” ve “yalnız” gibi kelimelerle yük-lem konu arasında bağıntı kurulan öner-melerdir.
E. Bazı ilişki ve mukayeseyi içeren önerme-lerdir.
9. Modal önermeleri Aristoteles nasıl sınıflandırmıĢtır?
A. Tekil-Tikel-Tümel
B. Genel-Olgusal-Olumsal
C. Kategorik-Hipotetik-Disjunktif
D. Assertorik-Apodiktik-Problematik
E. Koşullu-Şartlı-Geçerli
10. (………………………..) kipliği ifade et-meyen esas önermeye Dictum, önermenin kipliğini belirten ikinci de-recedeki önermeye Modus denir.
Yukarıdaki boĢluğa aĢağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. Zorunlu önermelerde
B. Hipotetik önermelerde
C. Ayrık şartlı önermelerde
D. Modal önermelerde
E. Mümkün önermelerde
A İlahiyat Lisans Tamamlama Programı Final Sınavı
21 Diğer sayfaya geçiniz.
11. AĢağıdakilerden hangisi bağıntı yö-nünden önermeleri ele alır ve sınıflandırır?
A. Kategorik- Hipotetik-Disjunktif
B. Zorunlu- Vücut- Mümkün
C. İmkân-İmtina- Devam
D. Genel-Tümel- Tikel
E. Kategorik- Disjunktif- Olasılık
12. Önermenin niteliği konusunu aĢağı-daki ifadelerden hangisi doğru olarak açıklar
A. Yüklem, konunun tamamını kapsıyorsa, niteliği tamdır.
B. Önermelerde, yüklem ve konunun içlemi hükmün niteliğini gösterir.
C. Önermelerin olumluluğu ve olumsuzluğu hükmün niteliğini gösterir.
D. Önermelerin tümelliği ve tikelliği hükmün niteliğini gösterir.
E. Önermelerin doğruluğu ve yanlışlığı, hük-mün niteliğini gösterir.
13. I.Dağıtıcılık kavramı, kategorik önermeler-deki terimler, yani özne ve yüklem ara-sındaki ilişkinin açıklanmasında kullanılır.
II. Kategorik bir önermede, terimlerden bi-risi diğerini tam olarak kapsamak duru-mundaysa, kapsanan terim kapsayana göre “tam olarak dağıtılmıştır” denir.
III. “Bütün leylekler kuştur”, önermesinde, özne durumundaki “leylek” terimi, yüklem durumundaki “kuş” terimine göre “tam olarak dağıtılmıştır”.
IV. “Bütün leylekler kuştur” önermesinde, “kuş” terimi, “leylek” terimine göre daha genel değildir ve bu yüzden “tam olarak dağıtılmıştır”.
V. Özne ve yüklemin her ikisi de tikel ola-rak ele alınırlar. Tikel önermelerin ortak terimi her iki önerme arasında ilişkiyi sağ-lar.
“Önermelerde dağıtıcılık” konusuyla ilgili yukarıda verilen tanımlardan han-gileri aĢağıdaki seçeneklerde doğru olarak verilmiĢtir?
A. I-II-V
B. I-II- IV
C. I- II- III
D. IV-V
E. II-IV-V
14. Genellikle üç türlü akıl yürütmeden bahsedilir.Bunlar: (…………………………………………)
Yukarıdaki boĢluğu aĢağıdakilerden hangisi ile doldurabiliriz?
A. Çıkarım- Kavramlar- Kıyas
B. Doğrudan kıyas- Dolaylı kıyas-Zincirleme kıyas
C. Entimem- Düzensiz kıyas- Hipotetik kıyas
D. Dedüksiyon- Tümevarım-Analoji
E. Ta’lil- Tümevarım- Temsil
A İlahiyat Lisans Tamamlama Programı Final Sınavı
22 Diğer sayfaya geçiniz.
15. Dolaylı çıkarım ile doğrudan çıkarım hangi akıl yürütmenin kısımlarıdır?
A. Analoji
B. Endüksiyon
C. Ta’lil
D. Argümantasyon
E. Dedüksiyon
16. Kategorik kıyası aĢağıdakilerden han-gisi doğru olarak tanımlar?
A. İkiden fazla öncülü olan kıyaslardır.
B. En az üç öncülü olan kıyaslardır.
C. Klasik mantıkta dolaylı ve doğrudan çıka-rımları gösterir.
D. Öncülleri şartlı önermelerden kurulu kı-yaslardır.
E. Öncülleri ve sonucu yani bütün önerme-leri basit önermeden oluşan kıyastır.
17. “Tek bir öncülden sonuca geçilen, yani biri öncül diğeri sonuç olmak üzere, iki önermeden oluĢan çıkarımlardır”.
Yukarıdaki tanımın konusu aĢağıdaki-lerden hangisidir?
A. Dolaylı çıkarım
B. Doğrudan çıkarım
C. Kategorik çıkarım
D. Disjunktif çıkarım
E. Kanıtlayıcı çıkarım
18. Aristoteles’e göre kıyas Ģekillerinden en mükemmeli aĢağıdakilerden hangisidir?
A. Birinci şekil kıyaslar
B. İkinci şekil kıyaslar
C. Üçüncü şekil kıyaslar
D. Dördüncü şekil kıyaslar
E. Şartlı kesin kıyaslar
19. “Eğer yağmur yağarsa yerler ıslanır
Yağmur yağmıĢtır
Yerler ıslanmıĢtır” akıl yürütmesinde, sonuç önermesinin oluĢumu, küçük önermenin hangi iĢleviyle meydana gelmiĢtir?
A. Mukaddemi onaylamama
B. Taliyi onaylama
C. Mukaddemi onaylama
D. Taliyi onaylamama
E. Hiçbiri
20. AĢağıdakilerden hangisi kıyas için yanlıĢ tanımlamadır?
A. Öncüller doğru olunca sonuç kesinlikle doğrudur.
B. Öncüllerden biri bile yanlış alınmışsa so-nuç mutlaka yanlıştır.
C. Öncüller doğru olmasına rağmen sonuç yanlışsa, çıkarım geçersizdir.
D. Öncüllerde orta terim büyük önermede kaplamı geniş olarak ele alınmalıdır.
E. Orta terim zorunlu olarak sonuç önerme-sinde bulunmalıdır

1A
2D
3A
4A
5B
6A
7B
8E
9D
10D
11A
12C
13C
14D
15E
16E
17B
18A
19C
20E