Medineweb Forum/Huzur Adresi - dhbt ve mbsts için Güzel notlar(Hadis)

HADİS
Muksirun:

Binin üzerinde hadis rivayet edenler, çok hadis rivayet edenler için kullanılan terimdir. Ebu Hureyre, Abdullah b. Ömer, Enes b. Malik, Hz. Aişe, Abdullah b. Abbas, Cabir b. Abdullah, Ebu Said el-Hudri muksirundandır.

Mukillun:

Binden az hadis rivayet eden raviler için kullanılan terimdir.

Er-
Rıhle fi Talebi’l-Hadis:

Sahabe kuşağında hadisleri ilk kaynağından almak için yapılan ilmi yolculuklara denir.

Hadislerin tedvini:

Bir araya toplanması, bu işleme halife Ömer b. Abdülaziz zamanında başlanmıştır. Hicri III. Asır hadisin altın çağıdır. Klasik hadis eserleri bu dönemde ortaya çıkmıştır.

Buhari:

Hadis tarihinin üzerinde en çok çalışma yaptığı eser, onun Camiu’s-Sahih adlı eseridir. Bu eserde 7275 hadis mevcuttur.

Kütüb
-ü Sitte Müellifleri:

1-Buhari: Sahih-i Buhari, 2-Müslim: Camiu-s Sahih, 3-Ebu Davud, 4-Tirmizi, 5-Nesai, 6-İbni Mace.

Kütüb
-ü Tisa Müellifleri:

Kütüb-ü Sitte’ye ilaveten 7-Darimi’nin Sünen’i, 8-İama-ı Malik’in Muvatta’sı, 9-Ahmed ibn Hanbel’in Müsned’i dir.
* Günümüze kadar gelen ilk hadis sahifesi Hammam b. Münebbih’e aittir.

HADİS İLİMLERİ
:
Cerh ve tadil ilmi:

Ravilerin dini, ahlaki, zihni hafıza kapasitelerini inceleyen hadis ilmidir.

Rical ilmi:

Ravileri rivayetleri bakımından tetkik eden hadis ilmidir.

Muhtelefu’l
-Hadis:

Hadislerin sıhhatini zedeleyen gizli kusurları inceleyen hadis ilmidir.

ABDULHAMİT KIRICI

Garibü’l
-Hadis:

Hadis metni içinde ne anlama geldiği, nasıl yorumlanacağı bilinmeyen yabancı kelimeleri inceleyen hadis ilmidir.

Vürud sebepleri:

Hadisin hangi sebeplere binaen söylendiğini araştıran hadis ilmidir.

Müsned:

Ravilerin rivayet ettikleri hadisleri kendi adlarıyla eser haline getirmeleridir.

Mucem:

Hadislerin ilk ve son ravilerinin alfabetik sırayla tasnif edildikleri eserlerdir.

Musannef:

Hadisleri konularına göre tasnif eden eserlerdir.

Cami:

Hadisleri bölüm bölüm alan eserlerdir. Örn: iman, ahkâm, edep, salât vb.

Sünen:

Fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş ahkâm hadislerini içeren eserlerdir.

Âsâr:

Fıkıh konularına göre hadisleri ele alan eserlere denir.

Münteka:

Hadisleri fıkıh bablarına göre merfu rivayetleri seçerek alan eserlerdir.
* İlk hadis yazarı Zührî olarak bilinir.

HADİS ÇEŞİTLERİ
:

Meşhur:

Üç veya daha fazla kişinin rivayet ettiği, tevatür derecesine ulaşmamış hadislere denir.

Aziz:

İki kişinin rivayet ettiği hadislerdir.

Garib:

Bir kişinin rivayet ettiği hadislerdir.

Mürsel:

Sahabe veya tabiinden olan bir kimsenin, Peygamberden duymadığı bir şeyi Peygambere atfetmiş olduğu hadislere denir.

Muallâk
:

Senedinin başı zikredilmeyen hadise denir.

Mevzu:

Uydurulmuş, yalancı ravinin naklettiği hadistir.

Merfu:

İsnadın kendisinde son bulduğu kişi Rasulullah olan hadislerdir.

Mevkuf:

İsnadın kendisinde son bulduğu kişi sahabe olan hadislerdir.

Maktu:

İsnadın kendisinde son bulduğu kişi tabiun olan hadislerdir.

Mütevatir:

Yalan üzere ittifak etmeleri mümkün olmayan ravilerin, rivayet ettikleri hadislerdir.

Ahad:

Herhangi bir rivayet tabakasında, tevatür özelliğini kaybeden üç, dört kişi tarafından rivayet edilen mütevatir derecesine ulaşamamış hadislerdir.

Zayıf:

Ravilerinden birinin güvenilirlik maddelerinden birini kaybetmiş olduğu hadislerdir.

Hasen:

Sahih hadis özelliğini kaybetmiş ama zayıf hadis derecesine düşmemiş hadislerdir.

Hadisler delil açısından:

Sahih, Hasen, Zayıf diye üçe ayrılırlar.

Hadisler
kaynağı açısından:

Merfu, Mevkuf, Maktu diye üçe ayrılırlar.

Münker:

Adalet ve zabt yönünden zayıf bir ravinin, güvenilir raviye aykırı olarak rivayet ettiği ve tek kaldığı hadistir.

Mürsel:

Tabiinin sahabeyi atlayıp direk Hz. Peygamber’den naklettiği hadistir.

Metruk:

Yalancılıkla itham edilen, söz veya fiillerinde fasıklık, gaflet, vehm sebebiyle tenkitler yöneltilen ravinin tek başına rivayet etmiş olduğu hadistir. Delil sayılmaz.

Müsned:

Hz. Peygamber’e kadar bütün ravileri zikredilen merfu hadislere denir.

Müttefakun aleyh:

Buhari ve Müslim’in Camiu’s-Sahih adlı eserlerindeki hadislere denir.

Tergib:

Teşvik için söylenmiş hadislere denir.

Terhib:

Sakındırmak için söylenmiş hadislere denir.

Sahih: Adalet ve zabt sıfatı taşıyan ravilerin muttasıl bir senetle rivayet ettikleri şaz ve illeti olmayan hadislere denir.