Medineweb Forum/Huzur Adresi - hadis tarihi ünite 9 konu anlatımı

Hadis Tarihi ve Usulü 9. Ünite Soru-Cevap -

1)Haber-i vahid kaça ayrılır tanımlayın.C)Makbul hadisler ve merdud hadisler diye ikiye ayrılır. Hz. Peygamber’e ait olma ihtimali fazla olanlara makbul az olanlara merdud denir.

2)Makbul hadis kaça ayrılır?C)Sahih ve hasen diye ikiye ayrılır.

3)Sahih hadis nedir?C)Senedinin başından sonuna kadar sika(adalet ve zabt sahibi)ravinin sika raviden rivayet ettiği şazz ve muallel olmayan hadistir.

4)Sahih hadisin özellikleri nelerdir?C)-Ravilerinin sika olması-Ravileri arasında kopukluk olmaması yani senedinin muttasıl olması-Şazz yani diğer ravilerin rivayetlerine aykırı olmaması-Muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurun olmaması

5)Sahih hadis kaça ayrılır?C)Sahih li zatihi ve sahih li gayrihi diye ikiye ayrılır.

6)Sahih li zatihi ve li gayrihi nedir?C)Sahih li zatihi: Sahihlik özelliklerini bizzat taşıyan hadistir.Sahih li gayrihi: Sahihlik niteliğini zikredilen özellikler bizzat kendisinde bulunmadığı için başka hadisin desteğiyle kazanan hadis demektir.

7)Sahihayn hangi hadis kitaplarını ifade eder?C)Buhari ve Müslim’in el-Cemi’s Sahih isimli kitaplarını ifade eder.

8)Sahihaynda bulunan bir hadise ne denir?C)Müttefekün aleyh üzerinde ittifak edilmiş hadis denir.

9)Hasen hadis nedir?C)Sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde ravilerinden birinin veya birkaçının zabt sıfatı tam olmayan hadistir.

10)’’Senedinde Hz. Peygamber’e iftira etmekle itham edilen kimse bulunmayan şazz da olmayan ve başka bir yönden benzeri rivayet edilen hadis bize göre hasendir.’’ Sözü kime aittir?C)Hasen terimini meşhur eden Tirmizi’ye aittir.

11)Hasen hadis kaça ayrılır?C)Hasen li zatihi ve hasen li gayrihi diye ikiye ayrılır.

12)Bunları tanımlayınız.C)Hasen li zatihi:Hasenlik özelliklerini bvizzat taşıyan hadistir.Hasen li gayrihi: Aslında zayıf olan ama bir hadisin desteğiyle hasen niteliğini kazanan hadistir.

13)Merdud(zayıf)hadis türleri nelerdir?C)Mürsel munkatı’ mu’dal mu’allak müdelles mu’allel muzdarip maklub şazz-mahfuz münker-ma’ruf metruk.

14)Mürsel hadis nedir?C)Tabiinin doğrudan(aradaki sahabiyi atlayarak)Hz. Peygamber’den naklettiği hadistir.-Hasan Basri’nin mürsel hadisleri zayıf-Said ibnü’l Müseyyeb’inkiler makbul sayılmıştır.

15)Munkatı’hadis nedir?C)Senedinde sahabeden sonra bir veya peşpeşe birkaç ravi atlanmış olan hadistir.

16)Mu’dal hadis nedir?C)Senedinde peşpeşe iki veya daha fazla ravi atlanmış olan hadistir.

17)Mu’allak hadis nedir?C)Senedinin müellif tarafı bir veya birkaç ravisi atlanmış gibi eksik olan hadistir.

18)Müdelles hadis nedir?C)Bir kusuru veya ekseriya hoş görülmeyen bir özelliği gizlenerek onun bulunmadığı zannettirilecek şekilde rivayet edilmiş olan hadistir. Hadisi bu şekilde rivayet etmeye tedlis denir.

19)Tedlisü’l isnad nedir?C)Gizlenmek istenen kusur senede bir ravi atlanmış olduğu halde bunu belli etmemeye çalışma şeklinde ise buna tedlisü’l isnad denir.

20)Tedlisü’ş şuyuh nedir?Gizlenmek istenen kusur hocanın meşhurluğu veya zayıflığı ise bu duruma tedlisü’ş şuyuh denir.

21)Mu’allel hadis nedir?C)Ancak işin uzmanı âlimlerin anlayabileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir kusuru(illeti)bulunan hadistir.

22)Bu sahada eser yazan âlimler kimlerdir?C)Ali ibnü’l Medini Ahmed b. Hanbel ed-Darimi el-Buhari Ebu Hatim er-Razi Tirmizi Derukutni.

23)Muzdarip hadis nedir?C)Birbirine zıt olmakla beraber birini diğerine tercih imkânı bulunmayan hadislere denir.

24)Muzdarip hadisin hükmü nedir?C)Bunlardan hatalı olanı tespit imkânı bulunmayınca iki hadiste zayıf sayılmıştır. Bu tür zıtlıkların bazısı hadise zarar vermeyebilir.

25)Maklub hadis nedir?C)Senet ve metnindeki kelime veya cümleler arasında yer değişikliği yapılmış olan hadistir.

26)Şazz-Mahfuz hadis nedir?C)Sika bir ravinin kendisinden daha sika olan bir raviye veya ravilere zıt olarak rivayet ettiği hadistir.

27)Münker-Ma’ruf hadis nedir?C)Zayıf bir ravinin kendisinden daha iyi durumda olan raviye aykırı bir şekilde rivayet ettiği hadistir.

28)Metruk hadis nedir?C)Hz. Peygamber’e(s.a.s) yalan isnada bulunmakla itham edilen(müttehem bil kizb)veya çok hata yapan(fahişu’l galat)yahut çok dalgın olan(fartu’l gaflet)ravinin rivayet ettiği hadistir.

29)Kudsi hadis ne demektir?C)Yüce Allah’a Kur’an olmayarak nispet edilen söz ve işle ilgili hadis demektir. Buna rabbani hadis veya ilahi hadiste denir.

30)Kudsi hadisin içeriği nelerdir?Daha ziyade Yüce Allah’ın büyüklüğü kudreti merhameti ve lütfu gibi konuları ele alan bu hadislerin sayısı fazla değildir.

31)Merfu hadis nedir?C)Hz. Peygamber’e(a.s)ait olduğu söylenen söz iş ve herhangi bir durumla ilgili hadis demektir. Hadis denince ilk akla gelen mana budur.

32)Mevkuf hadis nedir?C)Bir sahabiye ait olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadise denir.

33)Horasan âlimleri mevkuf hadisi nasıl isimlendirmişler ve bunun sonucu bazı âlimler eserlerine hangi ismi vermişler?C)Mevkuf yerine eser(çoğulu asar)kelimesini kullanmışlardır. Bundan dolayı bazı âlimler hem merfu hem mevkuf hadisler içeren kitaplarına es-Sünen ve’l Asar ismi vermişlerdir.

34)Mevkuf hadisler hangi tür hadis kitaplarında bulunur? Örnek bir eser verin?C)Musannef türü hadis kitaplarında bulunur. Ebu Hafs Ömer b. Bedr el Mevsıli’nin Ma’rifetü’l vukuf ale’l mevkuf isimli itabı vardır.

35)Maktu’hadis nedir?C)Tabiundan birine ait olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadis demektir.

36)Muhkem hadis ne demektir?C)Kendisine zıt manada sağlam bir hadis veya şer’i bir delil bulunmayan yani diğer dini delillerle çelişmeyen hadis demektir.

37)Muhtelifu’l hadis nedir?C)Başka bir hadise veya dinen makbul bir delile/bilgiye zıt olan çelişen hadistir.

38)Muttasıl hadis nedir?C)Senedinde başından sonuna kadar ravi düşmesi bulunmayan isnad zinciri kesintisiz olarak devam eden hadistir.

39)Mu’an’an hadis nedir?C)Senedinde bir veya birden çok ravi ile hadisi aldıkları hocaları arasında an edatı buluna hadistir.

40)Müenen hadis nedir?C)Senedinde iki veya daha çok ravi arasında enne bulunan hadistir.

41)Haber-i vahid nedir? Haber-i vahid olan hadisler kendi arasında kaç kısımdır?C)Mütevatir olmayan hadis demektir. Dört kısımdır. Meşhur aziz ferdve garip

42)Meşhur ve müştehir nedir?C)Her nesilde (tabakada )asgari üç ravi tarafından rivayet edilmiş olan hadise denir.

43)Aziz nedir?C)Her nesilde( tabakada)en az iki ravi tarafından rivayet edilmilş olan hadis demektir.

44)Ferd nedir?C)Senedinin bir veya birkaç yerinde (tabakasında)ravi sayısı bire düşen hadis demektir.

45)Ferd-i nisbi nedir?C)Gerçekte birden fazla ravi tarafından rivayet edilmiş olsa da yalnız bir bölge ravilerinin rivayet etmesi gibi bir yönden teklik özelliği taşıyan hadislere denir.-Ferd enilince ferd-i mutlak ve garib-i mutlak garip denince ferd-i nisbi ve garib-i nisbi kastedilir.

46)Garib ve garib-i mutlak nedir?C)Herhangi bir yönden farklılık gösteren veya tek kalan hadis demektir.Söz konusu bu gariplik yeni tek kalış ravi sayısının herhangi bir tabakada bire düşmesi şeklinde olursa buna garib-i mutlak denir.

47)Ali ve nazil nedir?C)Bir hadisin farklı senedleri arasında ravi sayısı diğerlerine göre hakikaten veya hükmen az olanına ali ravi saysı çok olanına nazil denir.-Ravi sayısının hükmen az olması: Ravileri sayıca fazla olsalarda güvenilirlik bakımından daha iyi durumda olmalarıdır. Hadisin senedinde ravilerin az olması hata yapılmış olma ihtimalini azaltır.

48)Müsned hadis nedir?C)Hz. Peygamber’e kesintisiz(muttasıl)bir senedle nispet edilen hadise denir.

49)Müdrec hadis nedir?C)Sened veya metnine aslında bulunmayan bir şey eklenmiş olan hadistir.Müdrec hadisin ekseriya sadec sözlü rivayetten kaynaklandığını söyleyebiliriz.

50)Hadise eklenen kısım nasıl anlaşılır?C)Ya başka bir rivayette bu kısmın ayrı görülmesiyle yahut rivayet eden ravinin veya durumu fark eden bir âlimin söylemesiyle ya da o kısmı Hz. Peygamber’in söylemesinin imkânsızlığıyla anlaşılabilir.

51)Ziyadetü’s sika nedir?C)Bir hadisi aynı hocafdan rivayet eden sika ravilerden birinin arkadaşlarından ayrı olarak bir fazlalıkla rivayet etmesine ve rivayet ettiği bu fazlalığa denir.

52)Musahhaf ve muharref nedir?C)Sened veya metninde noktalama ve harekeleme hatası yapılmış olan hadise musahhaf harf hatası yapılmış olan hadise ise muharref denir.

53)Mutabi’ ve Şahid nedir?C)Hadislerin sahabeden itibaren farklı rivayetlerinin araştırılması sonucunda o hadisi senedin her bir halkasındaki ravi dışında aynı lafızlarla rivayet eden başka raviler varsa bunların rivayetine mutabi’denir.Hadisin başka kanallardan gelen rivayetlerini araştırma sonucu lafzı aynı olmayıp mana bakımından benzer veya yakın rivayetler bulunursa bunlara da şahid denir.Şahid bir hadisi mana bakımından destekleyen ve başka bir raviden gelen hadistir.

alıntıdır