Hanefi Mezhebi: Deniz Hayvanları
 

1987 Kur'ân-ı Kerîm'de: "Deniz avı yapmak ve onu yemek, kendinize de müsâfire de fâideli olmak üzere, sizin için helâl kılındı İhramda bulunduğunuz müddetçe ise, kara avı haram edildi Huzuruna varıp toplanacağınız Allah'dan korkunuz"(38) hükmü beyan buyurulmuştur İmam-ı Malik (rha) ve ilim ehlinden bir cemaat; denizde yaşayan hayvanların hepsinin mutlak olarak yenilmesinin helâl olduğu kanaatindedirler Bazıları ise; su domuzu ve su köpeğini istisna ederek, diğerlerinin helâl olduğunu zikretmişlerdir İmam-ı Şafii (rha): "Deniz avının tamamı mutlak olarak helâldir Yeme ve satma hususunda tahsis sözkonusu değildir Çünkü Allahû Teâla (cc): "Sizin için denizin avı helâl kılındı" buyurmuştur Herhangi birisini ayırmamıştır Ayrıca Resûl-i Ekrem (sav)'in denizle ilgili olarak: "Onun suyu temizleyicidir ve ölü hayvanı da helâldir" buyurmuştur Esasen deniz hayvanlarında kan mevcut değildir Haram kılınmış olan ise ancak kandır Dolayısıyla hepsi tıpkı balık gibidir"(39) hükmünü zikreder Sonuç olarak Amelde Şafii mezhebini taklid eden mü'minler için; denizde yaşayan hayvanların tamamı helâldir

1988 Hanefi fûkahası: Kur'ân-ı Kerîm'deki; "Allah kendilerine iyiliği emrediyor, onları kötülükten nehyediyor, onlara temiz şeyleri helâl, murdar (pis) şeyleri de haram kılıyor"(40) Âyet-i Kerîme'sini esas alarak; balık dışındaki deniz hayvanlarının yenilemeyeceğini beyan etmiştir Ayrıca Resûlullah (sav) kurbağadan yapılan bir ilâcın kullanılmasını yasaklamıştır Yengeç'in satılmasına da müsaade etmediği bilinmektedir Denizle ilgili olarak: "Onun suyu temizleyicidir ve ölü hayvanı da helâldir" hadisindeki ölü hayvandan kasıd, balıktır



Nitekim Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Size iki ölü ve iki kan helâl kılındı İki ölü; balık ve çekirge ölüsüdür İki kana gelince: Bunlar ciğer ve dalaktır"(41) buyurduğu bilinmektedir Ölü hayvandan istisna edilen; sâdece bu ikisidir O halde denizden çıkarılan diğer ölü hayvanların yenmesi câiz olmaz Esasen balığın su üzerinde ölü olarak bulunanları da yenilemez Çünkü Hz Cabir (ra)'den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav): "Denizin dışarı attığı veya çekilip karada bıraktığı balığı yeyiniz Ancak suyun içinde ölüp, üzerine çıkanı yemeyiniz"(42) buyurmuştur "Denizin ölü hayvanının helâl olmasıyla" ilgili haber de; denizin dışarı attığı veya suyunu çekerek karada bıraktığı balıktır Suyun içinde ölüp, su yüzüne çıkan balık; hastalık veya bir âfet sonucu ölmüştür Bu sebeble Hz Cabir (ra)'in rivayet ettiği haberle bu tahsis olunur"(43) Sonuç olarak; balık dışındaki deniz hayvanlarının helâl olmadığını esas almıştır Deniz avından maksad; sâdece balığın her çeşididir