Cvp: LISAN-SEMANTIK-GRAMER-ETIMOLOJI
 

ezdad (zit) ve ezvac (es) isimler ve aile

dilbilgisinde zit anlam ve esanlamli isimlerden bahsedilirken bir nokta arap edebiyatindaki ayni konuya gore eksik kalmaktadir. bunu turkcenin yetersizligi veya eksik yapida dil oldugunu anlatmak icin demiyorum. turkce mantik ve kurgu acisindan dunyanin en mukemmel dillerindendir. ifade ettiigi anlam cesitliligi de hakeza oyledir. ben sadece farkliligi belirtmek icin dile getiriyorum bunu.
turkcede kadin-erkek, gece-gunduz isimleri zit, birbirine ters isimlerken, arapcada bunlar birbirine es giden isimler kategorisinde ele alinirlar. cunku arap dilinin kelimenin ruhuna bakis acisi baska yondndir. arap dili kelimelerin ezdad mi ezvac mi olduguna su acidan bakar: birbirleri ile biraraya gelmesi imkansiz olan isimleri ezdad yani zit isimler kategorisine alir, biri olmadan digerinin olmasinin da imkani olmayacak isimleri de ezvac isimler kategorisine alir.

bu anlamda kadin-erkek zit degil ezvac yani es isimlerdir dil bakimindan

iman ve kufur ise ezdad isimlerdendir.

bu aciklama ustune aile kelimesinin anlamini inceleyecek olursak, daha iyi anlasilacaktir. aile arapcada, birini cekip aldiginda digeri de bosta kalacak ayakta duramayacak anlamina gelen gailenin tersidir. yani biri varken digerinin anlami olan demek. kelime yapisi, iki kisiyi icermesine ragmen tekil formdadir. bu da iki kisinin bir butunluk arzediyor olmasindandir. biri olmadiginda diger fert bir kisi degil yarim kisi gibidir.

Cvp: LISAN-SEMANTIK-GRAMER-ETIMOLOJI
 

guzel deyisler (dini-sosyal)

tugyan olan yerde tufan olur

izah mizahi oldurur

duzen* olan evde duzen olmaz
*du: 2, zen: kadin; duzen: iki kadin

husn-i siret husn-i edebdendir

bir gunde isledik binlerce gunah
eylemedik gunaha hicbir gun ah

edeble gel ki lutufla gidesin

vusulszluk usulsuzluktendir (bu usul ılmınde genel kaıdedır. yolun, metodun yoksa ulasamassın amaca demektır)

nuzulunun has olmasi hukmunun âm olmasına manı degıldır (bu genel bır tefsır kuralıdır)

kendıne mezar hazırlayacagına kendını mezara hazırla

galat-ı meşhur lugat-i fasihten evladır

kişinin neyse sireti
odur zahirde sureti

ıttıba et kı delalete*
berı olasın dalalete
*edille-i seriyye ye atfen