Islam kurumları ve medeniyeti test-2-
 

İSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ TEST-2-


1- Aşağıdakilerden hangisi sosyal ilişki olarak değerlendirilebilir?
A) Doktor – Hasta
B) Ateş – Duman
C) Havuz – Su
D) Masa – Sandalye
E) Sınıf – Yazı tahtası

Doğru Cevap:A
Açıklama : Toplumun karmaşıklığı ölçüsünde sosyal ilişkiler çeşitlilik kazanır. Seçmenin adayla, annenin çocukla, işçinin işverenle, doktorun hastayla, arkadaşın arkadaşla olan ilişkileri sosyal ilişkiye örnek olarak verilebilir. Bunlardan bazıları iktisadî, bazıları siyasî, bazıları şahsî, bazıları da zıt ilişki olarak adlandırılabilir.


2- “İnsanın medenî olması, yaşadığı hayatı ve dünyayı medenîleştirmesi, Allah’ı temsil görevidir. Bunun için ihtiyaç duyduğu her yetenek yaratılış donanımına yerleştirilmiştir. Allah’ın yeryüzünde en iyi temsil edilebildiği coğrafya en medenî coğrafya, Allah’ı en iyi temsil edilebilen toplum da en medenî toplumdur. Bu bağlamda bütün İlahî dinler bir din olduğu kadar da birer medeniyettir.”
Yukarıdaki paragrafa göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
A) Varoluş amacı itibariyle insanın medenî veya gayri medenî olmasının bir önemi yoktur.
B) İlahî dinler ile medeniyet arasında vazgeçilmez bir bağ vardır.
C) İnsan medenî bir varlık olabilecek seviyede mükemmel yaratılmamıştır.
D) İnsanın medenî olmak gibi bir sorumluluğu yoktur.
E) İnsanın yaşadığı hayatı ve dünyayı medenîleştirebilmesi sadece bir hayaldir.

Doğru Cevap:B
Açıklama : “İnsanın medenî olması, yaşadığı hayatı ve dünyayı medenîleştirmesi, Allah’ı temsil görevidir. Bunun için ihtiyaç duyduğu her yetenek yaratılış donanımına yerleştirilmiştir. Allah’ın yeryüzünde en iyi temsil edilebildiği coğrafya en medenî coğrafya, Allah’ı en iyi temsil edilebilen toplum da en medenî toplumdur. Bu bağlamda bütün İlahî dinler bir din olduğu kadar da birer medeniyettir.” Dolayısıyla ilahî dinler ile medeniyet arasında vazgeçilmez bir bağ vardır.


3-I. Araplar
II. İranlılar
III.Türkler

Yukarıdakilerden hangileri İslâm medeniyetinin kurulmasında etkili olan milletlerdendir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

Doğru Cevap:E
Açıklama : İslâm medeniyeti, İslâm dinini kabul eden milletlerin elbirliği ile meydana getirdikleri ortak bir medeniyetin adıdır. Hz. Peygamberle başlayan bu medeniyetin kuruluş ve gelişmesinde Araplar, İranlılar ve Türklerin büyük payları olduğu gerçektir.


4- Ortodoks Balkan halkını Katolik baskısından kurtaran devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı
B) İngiltere
C) Avusturya
D) İtalya
E) Rusya

Doğru Cevap:A
Açıklama : Ortodoks olan Balkan halkı Katolik mezhebine girmesi için ölümle tehdit edenlere karşı Türklerin buralardaki unsurların dinî ve vicdanî hislerine saygı göstererek bu ince ve hassas noktayı prensip olarak kullanmaları, Balkanlardaki Katolik baskısına karşı Osmanlı yönetimini bir kurtarıcı olarak karşılamalarına sebep olmuştur.


5- Aşağıdakilerden hangisi Abbasi döneminin önemli ilim merkezleri arasında yeralmaz?
A) Ruhâ- Edessa (Urfa)
B) İskenderiye
C) Cündişapur
D) Harran
E) Âmid (Diyarbakır)

Doğru Cevap:E
Açıklama : Abbasi döneminin önemli ilim merkezlerinin başlıcaları şunlardır: İskenderiye, Antakya, Nusaybin, Cundişapur, Harran, Ru-hâ-Edessa (Urfa) ve Kinnesin’de (Kuzey Suriye’de bir şehir) faaliyet gösteren medreseler



6- Aşağıdakilerden hangisi Halife’nin terim anlamlarından biridir?
A) Hz. Muhammed’den önce Mekke’ye devlet başkanı olma
B) Hz. Peygamber’in risaletine mirasçı olma.
C) Hz. Peygamber’in vekili sıfatı ile Müslümanların devlet başkanı olma
D) Hz. Peygamber Medine dışına çıktığında ona vekâlet etme
E) Devlet bürokrasisinde üst düzey bir makam sahibi olma

Doğru Cevap:C
Açıklama : “Halife” kelime olarak “bir kimsenin yerine gelen, onu temsil eden kendisinden öncekine vekil olan” anlamına gelir. Terim olarak Hz. Peygamber’in vekili sıfatı ile müslümanların devlet başkanını ifade eder. Çoğulu hulefâ ve halâif şeklinde kullanılır.



7- Hz. Hasan’ın Muaviye ile yaptığı anlaşmaya göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Muaviye’den sonra halifeyi şûra seçecek.
B) Muaviye Hz. Hasan taraftarlarından intikam alabilecek.
C) Muaviye’den sonra Hz. Hasan halife olacak.
D) Hz. Hasan’a devlet bütçesinden tahsisat-maaş verilmeyecek
E) Hz. Hasan ve ailesi daha sonra hilâfette hak iddia etmeyecek.

Doğru Cevap:A
Açıklama : Hz. Hasan, Müslümanların birbirlerini öldüreceği bir iç savaşı göze alamadı. İntikam siyaseti gütmemesi, kendisinden sonra halifeyi şuranın seçmesi, kendisi ve ailesi için hazineden tahsisat bağlanması karşılığında Muaviye ile anlaşarak hilâfetten çekildi.



8- Divan teşkilatını kurumsal anlamda ilk olarak aşağıdakilerden hangisi kurmuştur?
A) Hz. Ali
B) Hz. Osman
C) Hz. Ömer
D) Hz. Hüseyin
E) Hz. Ebû Bekir

Doğru Cevap:C
Açıklama : İslâm devlet teşkilatı içinde idarî ve siyasî kurumların en önemlilerinden bir diğeri de divan teşkilatıdır. Bütün İslâm devletlerinde çok önemli yeri olan divan teşkilatını kurumsal anlamda ilk olarak Hz. Ömer kurmuştur.


9- Aşağıdakilerden hangisi imaret kapsamında yer almaz?
A) Su bendi
B) Cami
C) Medrese
D) Kütüphane
E) Hângâh

Doğru Cevap:A
Açıklama : İmaret kapsamına giren; cami, medrese, bîmârhane, aşevi, tâbhane, mektep, kervansaray, kütüphane, hângâh, arasta, hamam, meşruta binalar vs. gibi insanlara faydalı tesislerdir.


10- Aşağıdakilerden hangisi Selçuklular döneminde gelişen darüşşifaların en önemlilerinin açıldığı yerlerden biri değildir?
A) Mardin
B) Diyarbakır
C) Bağdat
D) Şam
E) Musûl

Doğru Cevap:B
Açıklama : Selçuklular döneminde gelişen darüşşifaların en önemlileri; Şam’da, Bağdat’ta, Mardin ve Musûl’da açılan darüşşifalardır.



11- I. Zekât; akıllı, buluğa varmış ve hür olup nisab miktarından fazla mala sahip olan her Müslümana farzdır.
II. Zekât nisaba malik olan Müslümanlar üzerinde malî bir vecibedir.
III. Yerine getirilmediği halde dinden çıkarmayı gerektirir.
Yukardakilerden hangisi zekât ile ilgili doğru ifadeler arasında yer alır?
A) I ve II
B) II ve III
C) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III

Doğru Cevap:A
Açıklama : Zekât; akıllı, buluğa varmış ve hür olup nisab miktarından fazla mala sahip olan her Müslümana farzdır. Zekât nisaba malik olan Müslümanlar üzerinde malî bir vecibedir. Yerine getirilmediği takdirde büyük günah, inkâr edildiğinde ise İslâm’dan çıkmış saydıracak kadar önem taşıyan bir tür ruhî vergidir.


12- Aşağıdakilerden hangisi zillet içinde dilenen ve sağlıklı olsa da ihtiyaç içinde kıvranan, çalışmaya gücü yettiği halde nisab miktarından az, fakat kendine yetmeyecek kadar varlığı bulanan kişiledir?
A) Müellefe-i kulüb
B) Miskinler
C) Düşkünler
D) Köleler
E) Âmiller

Doğru Cevap:B
Açıklama : Miskinler; zillet içinde dilenen ve sağlıklı olsa da ihtiyaç içinde kıvranan, çalışmaya gücü yettiği halde nisab miktarından az, fakat kendine yetmeyecek kadar varlığı bulananlar veya fakirin aksine hiçbir şeyi bulunmayanlar yahut da gayrimüslim olan fakirlerdir.



13- I. İslâm medeniyetinde konuları, dinî, idarî, iktisadî, adlî, ilmî ve siyasî gibi birbirinden kesin çizgilerle bölümlere ayırmak pek mümkün değildir.
II. Mali bir mükellefiyet olarak kabul edilmesi gereken zekât ve öşür, aynı zamanda dinî birer vecibedir.
III. Kadı, bulunduğu şehrin hem adlî hem beledî hem de askerî yöneticisi durumundadır.
Yukarıdakilerden hangileri İslâm kurumları ile ilgili doğru ifadeler arasında yer alır?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) Yalnız I
E) I, II ve III

Doğru Cevap:E
Açıklama : İslâm medeniyetinde konuları, dinî, idarî, iktisadî, adlî, ilmî ve siyasî gibi birbirinden kesin çizgilerle bölümlere ayırmak pek mümkün değildir. Günümüz uygulamasına göre, mali bir mükellefiyet olarak kabul edilmesi gereken zekât ve öşür, aynı zamanda dinî birer vecibedir. Kadı, bulunduğu şehrin hem adlî hem beledî hem de askerî yöneticisi durumundadır.

14- Aşağıdakilerden hangisi devlete ait malların muhafaza edildiği fizikî mekândır?
A) Divan
B) Vakıf
C) Ordu
D) Ahilik
E) İhtisab

Doğru Cevap:D
Açıklama : Devlet hazinesi olan beytülmal, devlete ait taşınır taşınmaz malların muhafaza edildiği fizikî mekânı ifade ettiği gibi, devlete ait taşınır taşınmaz malların bütününü ve bunların idaresiyle ilgili hukuki kurumu da ifade etmektedir.


15- Hz. Peygamber’in, zekât hurmalarından birini ağzına atan torunu Hasan’a “Bırak, o ne Allah Resûlüne, ne de ailesinden birine helâldir” demesi aşağıdakilerden hangisine işaret eder?
A) Zekât gelirlerinin Peygamber ailesine helâl olduğuna
B) Beytülmala ait bir malın Hz. Peygamber’in şahsî serveti gibi görünmediğine
C) Beytülmala ait bir malın Hz. Peygamberin şahsi serveti gibi göründüğüne
D) Zekât gelirlerinin herkese helâl olduğuna
E) Zekât gelirlerinin düşkünlere helâl olmadığına

Doğru Cevap:B
Açıklama : Hz. Peygamber’in, zekât hurmalarından birini ağzına atan torunu Hasan’a “Bırak, o ne Allah Resûlüne, ne de ailesinden birine helâldir” demesi, zekât gelirlerinin Peygamber ailesine helâl olmamasının sonucu olduğu kadar, beytülmala ait bir malın Hz. Peygamber’in şahsî serveti gibi görünmediğinin de işaretidir.


17- Selçukların İslâm medeniyetine kazandırdığı en önemli kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıbyan Mektebi
B) Cami
C) Medrese
D) İhtisab
E) Divân

Doğru Cevap:C
Açıklama : Selçukluların İslâm medeniyetine kazandırdığı en önemli kurum medresedir. XIII. yy’da Selçuklu şehirlerinin tamamına yakını, bir veya daha fazla medreseye sahip bulunuyordu.


18- Eğitim-öğretim hayatında önemli bir çığır açmış olan ilk medrese aşağıdakilerden hangisidir?
A) Molla Yegân Medresesi
B) Nizâmiye Medresesi
C) Ali Paşa Medresesi
D) Molla Fenâri Medresesi
E) Ferhâdiye Medresesi

Doğru Cevap:B
Açıklama : Alp Arslan devrinde 1067’de, vezir Nizamülmülk’ün maddî ve manevi gayretleri ile Bağdat’ta yapımı tamamlanan ve adına izafeten “Nizâmiye” ismini alan bu ilk medrese, eğitim-öğretim hayatında bir çığır açmıştır.



19- Aşağıdakilerden hangisi sıbyan mektepleri için kullanılan kelimelerden biri değildir?
A) Küttâb
B) Medrese
C) Mektebhâne
D) Dâru’t-ta’lîm
E) Mahalle Mektebi

Doğru Cevap:B
Açıklama : Genelde mekteb kelimesinin tercih edildiği bilinen sıbyan mektepleri için mektephâne, dâru’t-ta’lîm, mahalle mektebi, beytü’t-ta’lîm ve küttâb adları da kullanıyordu.


20- Aşağıdakilerden hangisi “Hukukullah” kapsamındaki eylemler arasında yer almaz?
A) Namaz
B) Oruç
C) Sulha yanaşma
D) İyiliği emretmek
E) Hırsızlıktan kaçınmak

Doğru Cevap:C
Açıklama : “Hukukullah” kapsamındaki eylemler arasında namaz, oruç, zekât vs. gibi ibadetler ile iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak, hırsızlık, içki, zina vs. gibi suçlardan sakınmak, ortak kullanım haklarını korumak sayılabilir.



21- I. Kul hakkı üstün olan hakların başında kısas ve diyet gelir.
II. Toplumu katl suçundan temizlemek Allah hakkıdır.
III. Maktülün velisinin kinini dindirmek ve onun gönlünü hoş etmek kulun hakkıdır.
Yukarıdakilerden hangileri ortak hakları ile ilgili doğru ifadeler arasında yer alır?
A) I ve II
B) Yalnız II
C) II ve III
D) I ve III
E) I, II ve III

Doğru Cevap:E
Açıklama : Kul hakkı üstün olan hakların başında kısas ve diyet gelir. Toplumu katl suçundan temizlemek Allah hakkı, maktülün velisinin kinini dindirmek ve onun gönlünü hoş etmek ise kulun hakkıdır. Bu hak daha üstün kabul edilmiştir.


22- Aşağıdakilerden hangisi her şeyin ve herkesin hakkını verme, haksızlığa düşmeden düzenli ve dengeli davranma, orta yolu tutma anlamında kullanılan terimdir?
A) Adalet
B) Hak
C) Hukuk
D) Ayrıcalık
E) Bütünlük

Doğru Cevap:A
Açıklama : “Her şeyin ve herkesin hakkını verme, haksızlığa düşmeden düzenli ve dengeli davranma, orta yolu tutma” anlamında kullanılan adalet terimi İslâm medeniyetinde, hukuk önünde herkese eşit davranmak, kültür, bilgi ve makam farklılıklarından dolayı insanlara farklı davranmamak biçiminde anlaşılmıştır.


23- Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber’in sağlığında fetva vermekle meşhur olan sahibelerden biri değildir?
A) Ömer b. Hattâb
B) Ali b. Ebî Tâlib
C) Hz. Aişe
D) Osman b. Kays
E) Zeyd b. Sabit

Doğru Cevap:D
Açıklama : Hz. Peygamberin sağlığında fetva vermekle meşhur olan erkek ve kadın sahibelerin sayısı 100’ü aşmıştır. Bunlardan en ünlüleri şunlardır:
-Ömer b. Hattâb
-Ali b. Ebî Tâlib
-Hz. Aişe
-Abdullah b. Mesûd
-Zeyd b. Sabit
-Abdullah b. Ömer
-Abdullan b. Abbas

24- İlk askerî divanı kim kurmuştur?
A) Hz. Ebubekir
B) Hz. Ömer
C) Hz. Ali
D) Harun Reşid
E) Hz. Osman

Doğru Cevap:B
Açıklama : Hz. Ömer ilk askerî divanı kurmuş ve askerliği devamlı hale getirmiştir.


25- Aşağıdakilerden hangisi Emeviler ordusunun temelini oluşturan, nizami ve daimi statüdeki muvazzaf ücretli askerlerdir?
A) Divânu’l-cünd
B) Mevâli
C) Kurdûs
D) Mürtezika
E) Meymene

Doğru Cevap:D
Açıklama : Emeviler ordusunun temelini mürtezika denilen nizami ve daimi statüdeki muvazzaf ücretli askerler oluşturuyordu. Bunlar yaptıkları askerî hizmet karşılığında devlet bütçesinden maaş alırlardı.



26- Aşağıdakilerden hangisi Emevi ordusunun bölümlerinden biri değildir?
A) Kalbü’l-ceyş
B) Meymene
C) Mevâli
D) Meysere
E) Sâkatü’l-ceyş

Doğru Cevap:C
Açıklama : Emeviler ordusu; ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş) sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddeme) ve artçı birliklerden (sâkatül’l-çeyş) meydana geliyordu.

ALINTIDIR
EGEM YAYINLARI