Islam Kurumlari Medeniyeti 1-4 kodlamalarim
 

-ilk defa `kultur`kelimesini insan zekasinin ve olusumu ve gelisimi manasinda kullanan Voltair`dir
(beyninin VOLTAJINI ayrtir zekan gelissin)
-Ziya Gökalp`e göre; bir medeniyete mensup milletler arasi kurallara `gelenek `denir
(GGGGGökalp GGGGGelenek)
-Mdeniyetin fazla gelismesi kulturu olumsuz etkiler.
(medeniyet sahibi olacagim diye cok ugrasirsan Kültüründen olursun maazallah)
-Taylor: insanin kazandigi maharet ve aliskinlarini ifade eden karmasik bir butundur.
(Taylorun tayi kacinca kafasi karismis)
-Ziya Gökalp : kultur akli bir butundur... Milli kültür tabirini kullanmistir.
(Ziya Gökalp, Milli kültürümüzün aklini en iyi kullanan milli yazaridir)
-E:Sapir: kultur maddi manevi unsurlar birligidir.
(vay Sapir takmis maddeye sen manya bak)
-R.Thurnwald: kultur teskilat ve tesislerden kurulu ahenkli bir butundur.
(Waldde(ormanda) Turnen yapabilmek icin teskilat ve tesis kuracagim) (T-T-T thurnwald-teskilat-tesis)
-C.Wissler:kultur bir halkin yasama tarzidir.
(Bissler halkla yasiyoruz)
-A.Young: kultur ogrenmek suretiyle insanin bizzat meydana getirmis oldugu eseridir.
(birseyler ogrenip eser olusturmak (Young) genclikte daha kolay)
-Tozzer: kultur toplumsal olarak ogrenilen ve ayni yoldan yeni kusaklara asilanan davranis turleri ya da kaliplar
(Ayni yoldan birseyler ogretmeye bayiliyorum, ogrenmeyene asi yapiyorum yok artik Dozerle ezecek degilim herhalde)
-Maciver: sevinc ve eglencelerimizde tabiatimizin kendisini ifade etmesidir.
(Tabiat Lacivert renkte olsaydi sevinc ve eglencelerimize yansir miydi? acaba)
-maciver: medeniyet, insanin hayati uzerinde etkili olan sartlari kontrol amaciyla sarf etmis oldugu cabalar sonucu meydana getirdigi mekanizma ve teskilatin butunudur.
( MMMMaciver MMMMekanizma ,,, hayati adeta laciverte boyamak cabasi icerisnde olan mekanizma)
-Ziya Gökalp: medeniyet, milli kulturu meydana getiren unsurlarin degisik milletlerin ortak hayatinda aldigi sekildir.
(milli kultur ifadesini gorunce milli yazar akliniza gelsin)
-kulturun meydana gelmesi icin 3 unsura ihtiyac vardir:biyolojik, psikolojik, sosyal ihtiyaci karsilama unsurlari.
(kulturun olsmasinda BAY-PAS-SA ihtiyac vardir)
medeniyet sozcugu ilk Fransa`da kullanildi.
( Fransizlar Eyfel kulesini insa edince uzerine cikip `iste medeniyet`diye bagirdi) yazik :)
-yayla tipi medeniyet Hint medeniyeti
(yaylamizda Hititlerden kalma evler var)
-Nehir tipi medeniyet: misir ve indus
(indianalar nehirde gezerken misir yemeye bayilir)
-Takimadalar tipi: Girit medeniyeti (Girit de bir ada)
-Bataklik tipi: Maya medeniyeti (ari maya Bataklik uzerinde ucmaktan hic hoslanmiyor)
-Kara medeniyeti: Cin, Hint, Islam ve Bati medeniyetleri (islam medeniyetinin gelismesiyle Cin mali uretilmemeye Hint dansi yapilmamaya baslandi hatta Bati medeneyeti KARAlar bagladi)
Sadik Rifat Pasa: 1838 te civilisation kelimesine karsilik ilk defa medeniyet kelimesini kullanmistir.
(Rifat medeniyetne Sadik birisidir batinin civisini kullanmaz Pasa pasa kendi yerli malini kullanir)
-Samuel P. Huntingon: medeniyetin catismasi teziyle medeniyetlere, hizmet ettirmeyi kurguladigiamaca yonelik politik malzeme olarak yaklasmistir. (Politik Huntingon, pentagona catisma tezini sundu)
-Hint toplumu: Brahmanlar(din adamlari) ( bizm din adamlarimiz namazi kildirmadan BRAHMAZLAR) , Ksatriyalar (asillar ve askerler) (kendilerini kasitanlar) , Vaisyalar ( ciftciler ,sanatkarlar,tuccarlar) (ciftcilerin ve sanatkarlarin urettiklerini tuccarlar satarlar Ve isyan cikarmazlar) , Sudralar(isciler) (parayi SUDAN toplamayanlar)
-Bati dillerinde medeniyet:Civilisation (civiyi sakin BATIrma) ( BATI civi satarak medeniyet elde etmeye calisti)
-Hegelve Marks:medeniyet zitlarin catismasidir der
(Hergele Marks zit goruslu bir adamdi ne zaman bir araya gelsek fikirlerimiz catisirdi)
-Ibn Haldun : medenilesmenin bedevilerin sehre yerlesmesinden sonra basladigini soyler.
(Halden anlayan HALDUN Bedevileri sehre yerlestirdi)
-Tonnybee: medeniyetler kendilerini meydana getiren etkilerin bututnun katkilariyla olusur.
( Tonny bee kardes hepimizin butun katkilariyla medeni birseyler yapsak ya)
- Siyasetname,ahlak,siyaset ve devlet yonetimi hakkinda eser yazan ilim adamlari :
ibn mukaffa, cahiz, farabi, ibn sina
(MU KAFFAyla SiNAya giderken olanCA HIZ yapinca karsidan gelen surucu FAR ABI dedi)
maverdi, keykavus,ibn teymiyye,nasuruddin tusi
(hic TUSI etme haytimi KABUSa cevirmemek icin MAlin TEYMAmini VER ecegim)
-Gibbons : yahudiler engizisyon mahkemelerinde oldurulurken osmanli idaresindekiler refah, baris icerisindeydi.
(Yahudiler engizisyonda olum sacarken osmanli GIBi olsaydi BON bons dagitirlardi)
-islam medeniyetinde one cikan ilim adamlari:
et-TABERi, RAZi, IBN CÜLCÜL, IBN CEZZAR
(Taberi`ye CEZZA verecektim bülbül olmasa da CÜLCÜL gibi sarki soyleyince RAZi oldum)
IBN-SINA, el-MESUDi, el- BiRUNi, IBN HAZM
(Mesud Bir oni Sine ye cekip HAZM edemedi)(Ibn sina ibn hazm;el- mesudiiii el-biruniiii)
-GEREDELI MURAT, HACI PASA, MUKBiLZADE MÜMiN , SABUNCU SERAFETTIN ALI
(geredeli haci pasa mu`minlere sabun dagitti)
ALi KUSCU, MiRiM CELEBi, IBN KEMAL, EBUSSUUD EFENDi
(Kemal abi Ebussuud efendiye Mirim Kus yakalayalim mi? dedi)
-Dunya medeniyetlerinin baslica ilim merkezleri: cundisapur,iskenderiye,harran,nusaybin,kinnesrin ( CiHANKER9
-Karahanlilarin kultur merkezi BALASAGUN, KASGAR( karahan`da bal sabun kasar satilirdi)
-emeviler doneminde tarih, tabakat eseri; VAKiDi ye aittir. (emeviler tam VAKTiNDE tarih tabakat yazdi)
-Muhammed b. Gazi`nin eserleri:Mursidul Kuttab, RAvzatul Kuttab, Bedirus Sa ade
(Gazi Muhammed bedir savasindan sonra Ravza da dua etti ve Mursit oldu)
-KELILE VE DiMNE selcuklu sehnamesi KANI`ye aittir
( Kelin kafasindaki KANI Dimmeyince selcuklu hastenesine goturduk)
-Anadoluda kurulan ilk medrese 2. Kilicarslana aittir
(1. kilicarslan ulkeyi, 2.kilicarslan medreseleri kurdu)
-ilk selcuklu medreseni Tugrul Bey zamanindadir. (Selcuklu medresesine ilk Tugla,Tugrul bey zamaninda kondu)
-Muallimi sani lakabi Farabiye aittir. ( Farabiiiii kendini muallim Saniiiii)
-el-Asarul-Bakiye`ani`l-Kuruni`l-Haliye eseri BiRUNi ye aittir.
(Biruniii Kuruniii ) (Biruni bu Haliyle Kuruni yaziyor)
-Tahkiku ma lil Hind eseri BiruNi ye aittir ( buronu Tahkik et Hindiyi kap)
-Ilk selcuklu hastenesiNisabur da Nizamulmulk tur ( nizam nisabur dan mulk alip hastene kurdu)
-ilk medrese Nisabur da kuruldu ( ilk medrese INSAsi BURda)
-Talas savasindan sonra kagit islam dunyasina yayildi. (odundan talas; talastan kagit yapilir)
-Kitabul Ansab.;SEMANi`nin eseridir ( Kitabinda sapla samani karistirma)
-Islamin ilk filozofu Kimdiiiii tabiki KINDiiiiii
-Gazneliler donemi tarihcisi: UTBi ( Ut bi tarih Gaza gelip atinca tutuyor)
-teskilatli egitim ogretim medreseleri Alparslan zamanindadir. (sultan Alparslan tam teskilat malazgirt zaferinden sonra tam teskilat egitim isine girdi)
-Sultan Mahmud`un kurdugu akademide yetisen bilim adami BiRUN i
(Sultan Mahmut akademisine Bir oni aldi)
-Tarih`i Kasgarinin yazari Abdulgafir b. el-Huseyin`dir
(Gavur Huseyin Kasarin bile Tarihini yazdi)
Mulkatus Sürah adli eser Cemal Karsi`ye aittir.(Surahi nine mülkunu Cemalin Karsisindan aldi)-Fethedilen eski kultur merkezleri:Asur, Grek, Roma,Fenike ( eskiden Fenikenin filikalari cok AGIR di)
-Kutadgu Bilig TAMGAC BUGRAHAN adina yazilmistir.
( (tam)GAC Bugra Hani Kudadgu var ya herseyi Bilig)
-Halife Memun doneminde tercumeler Beytul Hikme de yapilirdi.
(Halife (beytinde)evinde yaptigi tercumelerle herkesi Memnun etti)
-Gazneliler doneminde sarayda yasayan edipler:Menucehri, Ferruhi,Firdevsi
(MENU-FERU-FiR Gaza gelmisken saraya gir)
-Turkce hikmetler anlatilan eser: Divan-i Hikmet ( Turkce Hikmet, Divan-i Hikmet)
-Maasli muterciler kurulu halife Memun doneminde
(Maasini alan mutercimlercok Memnun kaldi)
-Mihne olaylari halife Memun zamanindadir.( MMMMihne MMMMe`mun)
-Beytu`l Hikme`de kutuphane baskani Hunane b. Ishaktir. (kutupHANE- HUNANE)
-10.-12. yy Maveraunnehir ve Horasan bolgesi ilim merkezleri: HERAT;MERV;BELH;NiSABUR
(Merve F(h)erat la Belhi Nisanlanacakmis) (HEM BEN )
-Farabi , Ihsanu`l-Ulum adli eseriyle Aristoya yakin ilim tasnifi yapmistir.
(Farabi , Aristonun Ihsanindan ilimler ogrendi)
-Sultan Sancar doneminde enlem boylam hesabiyla kible yonlerini gosteren Zic-i Sancari`yi duzenleyen Ebu Mansur Abdurrahman Hazini dir. ( Ha zindana Sancar`i zincirle)
-Timur hukumdari saraylarinda himaye edilen sairler:
Kasim-i Enver, Ali Sir Nevai, Camii, Hoca Ismet Buhari
(Ali Siirini Kasim ayina kadar hazirlarsa Hoca Camii de okutacak)
-1483-1530 doneminde yasayan Babur`un eserleri: Baburname, Aruz Risalesi, Mubeyyen, Divan, Validiye Risalesi
(BABÜR , DiVANda oturup MU BEYNIni kullanarak VALIDEsine ARUZ RiSALESi yaziyor)
-Beytu`l Hikmenin mudurlugunu CABiR yapmistir.
(Cabir, Beytul hikmede mudur olunca aradaki cari acigi da kapatti)
-Kitabul havisi , RAZI nin eseridir. ( Kitabi hem Hevesiyle hem de Rizasiyla okuyor)
-Anadolu Beylikler doneminde tip dalinda en onemli eser: Muntehab-i Sifa-i Tib
( Anadolu da hanimlar Beylerine hastalaninca Muhletiyle Hab-i verirler ki Tiptan cabuk Sifa bulsunlar)
-12.yy da Bati dunyasinda universitelerde Ibn Sinanin el-Kanun Fi`t-Tib eseri okutuluyordu.
(12. yyda Bati´da Ibn Sina`nin Kanunu vardi)