Medineweb Forum/Huzur Adresi - Tasavvuf [Ünit 11 Ders Özeti] (Dokuz Eylül)

11. ÜNİTE / İSLAMIN YAYILMASIN’DA TASAVVUFUN RÖLÜ

SORU:TASAVVUFUN MÜSTAKIL ILIM HALINE GELMESI NE ZAMANDIR?
Cevap:2./8. asrın ikinci yarısında başlar.

SORU:TASAVVUFUN ISLAMIN YAYILMASINDAKI RÖLÜ NEDIR
Cevap:Tasavvufun temel prensiplerinden olan muhabbet,höşgörü gibi hasletler vasıtasıyla manevi irşad faaliyetlerinde bulunarak islamiyetin yayılma sahasını
genişletmiştir.

SORU:TARİKATLAR NE ZAMAN KURULMUŞTUR?
Cevap: XII. Ve XIII. yüzyıllar tarikatların kuruluş dönemidir.

SORU:İLK TARİKAT KURUCULARI KİMLERDİR?
Cevap:* Bağdat‟ta Abdülkadir Geylani* Basra‟da Ahmed Rifaî* Türkistan bölgesinde Ahmed Yesevî

SORU: TÜRKLERIN ISLAMIYET’I KABUL ETME SEBEPLERI NELERDIR?
Cevap: *Halk üzerinde etkili olabilecek vali, hükümdar gibi kişilerin islam‟a girmesi
*ilmî ve iktisadî sebepler
* Ribatlardaki faaliyetler
*Gezgin derviş ve sufilerin çabaları

SORU: SINIR BOYLARINDA BULUNAN KALE VE HISAR TÜRÜNDEN, YARI ASKERÎ YARI TASAVVUFÎ MÜCÂHID VE SUFI GRUPLARIN BARINDIĞI MÜESSESELERE NE DENIR?

Cevap:Ribat

SORU: ILK RIBAT NE ZAMAN KURULMUŞTUR.
Cevap: 150/767 yılında Hasan Basrî‟nin mürîdlerinden Abdülvâhid b. Zeyd tarafından Abadan‟da kurulmuştur.

SORU: ANADOLU’NUN TÜRKLEŞMESINDE VE ISLAMLAŞMASINDA KATKISI OLAN ZÜMRELER HANGILERIDIR?
Cevap: *Ahîyân-ı Rûm * Kolonizatör Türk Dervişleri * Abdalân-ı Rûm * Gaziyân-ı Rûm

SORU:ANADOLU‟DA TÜRK DEVLETININ OLUĢUMU SAĞLAM TEMELLERE OTURTULURKEN DIĞER YANDAN ĠSLÂM‟IN YAYILMASI, MILLI BIRLIK VE BÜTÜNLÜĞÜN MUHAFAZASI NDA ETKEN OLAN ISIMLER KIMLERDIR?
Cevap: Bütün bu faaliyetler, doğudan Hz. Mevlana (ö. 672/1273), batıdan ibn Arabî (ö. 638/1240) ile gelen derin tasavvuf anlayışıyla ve Sadreddîn-i Konevî (ö.
673/1274), Fahreddîn-i Irakî (ö. 688/1289), Seyyid Burhaneddin Tirmizî (ö. ö. 639/1241), Ahî Evran (ö. 660/1261), Hacı Bektaş-ıVelî, Yunus Emre ve pek çok Hakk
aşığıyla desteklenerek kuvvet bulmuştur.

SORU:ORTA ASYADA ISLAMIN YAYILMASINDA KIMIN ETKISI VARDIR?
Cevap:Ahmet Yesevi ve müridleri

SORU: MAVERAÜNNEHIR‟IN ISLÂMLAŞMASINDA VE ISLAM‟IN BURALARDA YAYILMASINDA EN ÖNEMLI SEBEP NEDIR?
Cevap:Bölge civarında zaviye kuran sufilerin hâl ve kerametlerinin etkisidir. Bunlar gazi sıfatıyla savaşlara da katılarak islamlaşmada büyük rol oynamışlardır.

SORU: HORASAN VE MAVERAÜNNEHIR BÖLGELERINDE TASAVVUFTAN ETKILENEREK ISLAMI KABUL ETME SEBEPLERI NEDIR?
Cevap: Mistik özellikler taşıyan eski Türk dininin, tasavvufla iç içe olan Müslümanlığa yakın unsurlar taşıması olmuştur. Mesela eski Türklerin dinî inancında
önemli bir yere sahip olan “kam” gibi müesseselerin olması onların islâmiyet‟e tasavvuf yoluyla alışmalarında etkendir. Çünkü “islâm tasavvufunda velî, derviş
gibi kişilerin Türkler açısından önceki temsilcisi kamlardı” denilebilir. Onlar açısından, islâmlaştıktan sonra kam ve ozanların yerini, “baba” ve “ata” dedikleri
derviş ve veliler almaya başladı.

SORU: ORTA KAFKASYA‟DA ISLÂM‟IN YAYILIP KÖKLEŞMESINDE EN BÜYÜK ROLÜ HANGI TARÎKATI OYNAMIŞTIR.
Cevap:Kadiriyye

SORU: MOĞOL ISTILASINDAN SONRA ALTINORDU VE ÇAĞATAY DEVLETLERI DÖNEMINDE GÖÇEBE TÜRK VE MOĞOLLARIN ISLÂM‟I KABULÜNDE KIM VE HANGI TARIKAT ÖNEMLI ROL OYNAMIŞTIR.
Cevap: Necmeddîn Kübra (ö.1221)‟nın kurduğu Kübreviyye tarîkatı

SORU: TÜRK VE MOĞOL KABİLELERİNİN İSLÂMLAŞMASINDA HANGİ TARÎKATININ VE HANGİ ESERİN RÖLÜ VARDIR?
Cevap:Ahmet Yesevi Divan-ı Hikmet

SORU: KUZEY AFRIKA’DA TASAVVUFUN YAYILMASINDA ROLÜ OLAN TARÎKATLAR HANGILERIDIR?
Cevap:* Bedeviyye *şâzeliyye * Desûkiyye * Ticâniyye

SORU:KUZEY AFRIKADA 19.YY DA EN PÖPÜLER TARIKAT HANGISIDIR?
Cevap:Darkaviyye dir.

SORU:KUZEY AFRIKADA19.YY.DASIYASI YÖNÜ AĞIR BASAN VE ÜST DÜZEY SIYASILERLE SIKI ILIŞKI KURAN TARIKAT HANGISIDIR.
Cevap:ticaniyye dir.

SORU: BATI INSANI ÜZERINDE BÜYÜK ETKI BIRAKAN TARIKATLAR HANGILERIDIR.
Cevap:*Kâdiriye *Nakşibendiyye *Halvetiyye *Mevleviyye

SORU: BATI’DA ISLÂM’IN TANINMASINDA EN ETKIN TARÎKAT HANGISIDIR?
Cevap:Mevleviyye

SORU:BATI ÜLKELERI ARASINDA TARIKATLARIN EN ETKILI OLDUĞU ÜLKE NERESIDIR.
Cevap:Fransa