Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel

Dini eğitim anne karnından başlayıp hayat boyunca devam eder ve eğitim kurumlarının öğretimiyle gelişir ,kuvvetlenir ve kalıcı olur.Ülkemizde Din öğretimi resmi okullarda din dersi,imam hatipler ve yaz kuran kurslarında veriliyor ki bu yeterli değildir.
　
Dini eğitim , resmi okullarda devlet eliyle verilmelidir.. Kur'an-ı Kerim ve meali ,Akaid, Siyer , Ahlak, Hadis ve uygulamalı ibadet..Bu dersler ,çoğunluğu Müslüman olan Türkiye'de devlet okullarında zorunlu ders olarak görülmediği sürece halk İslam hakkında doğru bilgilere ulaşamayacaktır. Devlet bu ülkenin din eğitimini sadece cemaatlere veya imam hatip okullarına ,yaz kurslarına bırakmamalıdır ve bu konuda vebal altındadır.Dini doğru kaynaklardan öğretmelidir..
Dini Eğitim resmi kanallardan olduğu sürece ,metodlar,muhteva denetim ve meteryaller de gelişecektir.
　
Yaz geldi ve çocuklar kuran kurslarına,camilere..Türkiyede dini eğitimi sadece yaz kuran kurslarından alanlar da çoğunlukta .Ve bu eğitim kurslarında eksiklikler de çok malesef.....

Yaz Kur'an Kurslarında sürenin kısıtlı olması ,kursu bitirince herhangi bir yaptırımın olmaması (karne ,sınıf geçme ) , yeterli eğitim meteryalleri olmaması ,eğitimcilerin yetersiz olması vs.

Şimdi kısaca ,din eğitimini bu kurslarda ,nasıl daha verimli hale getirebiliriz ?; maddeler halinde inceleyelim.

1-Evde İslamı yaşamayan aileler, bu kurslardan çok şey beklemektedirler.Halbuki bu kurslar tek başına yeterli değildir.Çocuk evde yaşanan bir İslam , pratiğe dökülen bir ibadet görmelidir.Yoksa bu kurslardan alınan verim ,''Tam Kurana geçecektim kurs bitti ''den öteye geçemeyecektir.

2- İlk önce görev ;anne ve babaya düşmektedir.''Hangi kurs?'' sorusundan sonra ,''Hangi hoca?''sorusu sorulmalıdır.Ve çocuğun eğitimi takip edilmeli ,verimli olup olmadığı mutlaka bilinmelidir.

3-Eğitimden önce diğer eğitimcilerle istişare toplantısı yapılmalıdır.

4-Derslere başlamadan her yaş grubunun özellikleri hakkında bilgi edinilmelidir.
　
5-Derse başlamadan kurs süreci boyunca ders programı belirlenmelidir. Gerekirse velilere bu ders programı tanıtılabilir.

6-Eğitimci baştan bilmeli ki kendisinin eğitim aldığı zamanla şimdi arasında çok fark vardır.Eğitimcinin kendi eğitim aldığı zamanla şimdiki talebeyi kıyaslaması yanlıştır.



7-Eğitim kurumu neresi olursa olsun,mutlaka seviye tesbit yapılmalı asla yaşları farklı olanlar aynı gruba konulmamalıdır.Yaşı büyük bilgi seviyesi az olanlar yaşıtlarının içinde devam etmelidir.


8-Geçen yaz Kurana geçmiş ama unutmuş olduğu için cüze tekrar dönmesi lazım gelen talebelerin psikolojik durumu gözetilerek,Kuran'la beraber cüzüde tekrar edelim diyerek İkisini beraber yürütme metodu uygulanabilir.Bu metod çok iyi bir sonuç vermektedir, Kuran'a geçmiş çocuğu tekrar cüzden başlatmak çocuğun daha eğitime başlarken bezgin başlaması demektir.

　
9-En zor grubun 6 yaş grubu olduğu ve en kabiliyetli hocanın o sınıfa verilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

10- .Kuran dersleri Sınıf sistemiyle yapılmalı,okuyan talebeyi herkes dinlemelidir.
Kuran okuyabilen grublar, tek tek hocanın önüne gelip dersi alıp gitme gibi eski metodla ders yapılmamalıdır. Bu metod verimsizdir.

11-Talim dersi mutlaka yapılmalı en azından kısa sureler talimle hocanın ağzından duyulmalıdır. Yoksa hayatı boyunca eyyühennebiyyü diyemeyen talebeleriniz olacaktır.

12-Dayak ,korkutma ,sindirme (şimdi halen bir çok kuran kursunda var olan )yanlış eğitimlerden sür'atle vazgeçilmelidir.Unutmayın sizin yanlış eğitim metodunuz o insanı yıllarca ibadetsiz bırakabilir.

13-Sınıfın düzenini bozan ,eğitimden faydalanamayan öğrenci diğer öğrencilern istifadesine engel oluyorsa dersten ilişiği kesilmeli onun özel ders alması telkin edilmelidir.(gereksiz merhamet göterilmemelidir.)

14-Anneler nineler sınıfın içinde bekletilmemeli, çocuğun bundan etkilenmesi önlenmelidir.


15-Kurs boyunca velilerle işbirliği yapılarak hediye sistemi uygulanmalı çalışkan ve gayretli talebe ödüllendirilmeli,asla dayak cihetine gidilmemelidir.


16-15 yaşına kadar çocuğun dini eğitimi tamamlanmalıdır.

17.Kurs boyunca oyunlar yarışmalar geziler ihmal edilmemelidir.


18-Teknolojiden yararlanılmalıdır.


19-Yine eğitimci unutmamalıdırki,önünüze gelen bu çocuk ,belki başka hiç dini eğitim almayacak sadece sizinkiyle yetinecektir.Sizin hiç farketmediğiniz bir sözü yada hareketi yada bilgiyi ömür boyu hiç unutmayacaktır.

20-Eğitim kurumları da eğitim verilecek yerleri iyi seçmeli;yeterli eğitim meteryalleri kullanılmalıdır.Görsel eğitim meteryalleri ülkemizde çok yenidir.Dini kitaplar,çizgi filimler,bilgi kartları ,hadis kartları,Dini bilgiler yarışma oyunları,namaz ağacı gibi meteryallerden yararlanılmalıdır.(Bu görsel eğitim meteryaleri yeni olduğu için bir çok eğitim kurumu kendi eğitimcileriyle beraber kendi üretmekte bu meteryaller için oldukça fazla zaman harcamaktadırlar.)
Yine eğitim için seçilen mekanların ferah ,bahçeli ,temiz ,çocuklar için güvenli olmasına dikkat edilmeli.Rutubetli, bahçesiz,bodrum gibi çocuğun kuran eğitimi eşittir sıkıcı bir yer algısından sakınmalıdır.

21-Kursun sonunda karne verilmeli ,namaza başlama,Kur'ana geçme ,gibi törenlerle çocuklar teşvik edilmelidir.


22-Eğitimde en etkili metod sevgi dilidir.Kendini sevdiren hoca etkili ve verimli metodu da bulacaktır.

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

genel anlamda din eğitimi mufredatın sağlıklı/verimli olduğunu düşünmüyorum.özellikle ilk öğretim orta öğretimdeki müfredat din eğitimi değil din kültürüdür.200 sayfalık ders kitabını orman haftası yeşiley kızılay türk hava kurumu vergi haftası milli bayramlar ile doldurmak nasıl bir din kültürüsü ise...
imam hatip lisesini bitirdiği halde hala namaz kılmayan tesettüre girmek istemeyen öğrenci varsa ki var,bu çok düşündürücü! kitleleri eğitecek imam adayı namaz kılmıyor.müfredatın sorgulanması gerek acilen.
yıllardır her çeşit okullarda din derslerine giriyorum.müfredat elini kolunu bağlıyor.
öğretmene düşen dersi ya sallıyacak savsaklıyacak geçiştirecek,dostlar alış verişte görsün işte...
yada müfredatı yırtıp işi kılıfına uyduracak müfredat dışı dersini uygulayacak.üçüncü seçenek yok.

yaz kuran kurslarına gelince;
toplam 120 saat olan bir kursta ne kadar verimli olunur ki? 120 saat tek görevli tek sınıf 06-25 arası yaş gurupları karışık ve sayıları 60-120 yi bulan öğrenci...
günde 3 saat ders var hafta içi.60 öğrenciniz düşünün.her öğrenciye 3 dk düşüyor.haftada öğrenci başına 15 dk düşüyor.15 dk lık ne vereceksiniz? geçen sene 92 öğrencim vardı...
baktım olmayacak...geçen sene kapatmadım kursu hala açık..hafta sonlarınıda isteyenler için kaldırdım.7*30*365..
25 yaşında nikahını kıydırmak için karşımıza gelen din iman islam bilgi fukarası gençlerin içler acısı halinden sorumluyuz.hiç kimse hesap sormasada Allah soracaktır.içilen her yudum içkiden biz sorumluyuz.sokağa itilen her masum kızdan biz sorumluyuz.
ne ekersek onu biçeriz.bu toplumu biz ektik kimse bahanelere sığınmasın.gerekirse kumarhanelere gidin gazinolara gidin,götürün tebliğinizi...sokakta sarhoş narası atan gencin koluna girin ığğğ demeyın,çekin köşeye dinleyın dinletin öğretin..inanın bilmiyorlar.
herkes ayağıma gelsin önünü iliklesin saygı duysun...sorsun cevap vereyım mantığı islam mmantığı değildir.sen gideceksin sokak kadınının,sarhoşun,berdoşun,kumarbazın,katilin,cah ilin ayağına....

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Müfredatın kötü olduğu doğrudur.Lakin benim bahsettiğim ilkokuldan başlayarak din eğitiminin zorunlu verilmesidir.Halbuki din eğitimi seçmeli..Neden seçmeli olsun ki ??Din dersi görmek istemeyenler izinli olmalı...Madem ki yüzde 99 Müslüman .
Eğer ilkokul birinci sınıftan başlayarak din eğitimi verilse müfredat mecburen iyileşecektir.

Benim söylediğim imamhatip 'e yakın bir eğitim .Şimdi imam hatip seviyesi de çok düşmüştür.Dediğiniz gibi başını örtmeyen vardır. Hatta imamhatip gençliğinin kaçta kaçı namaz kılıyordur acaba bilgisi olan var mı? (Fakat gençlik gruplarına evde kimin annesi babası namaz kılıyor sorusuna sadece bir talebenin el kaldırması durumu özetliyor aslında ne ektik ki biçelim... ) Lakin imamhatip gençliğinden de cani ,katil,hırsız çıktığı da pek vaki değildir.

Yine bu beğenmediğimiz imamhatip sisteminin gurbet memleketlerinde inşaası için ,binlerce euro fedakarlık edilmesine rağmen başarılamamıştır.



Yaz kuran kurslarında ise 17 kişiden fazla sınıflarda verimsiz olduğunu bizzat tesbit ettim.20 kişi varsa bile bir şey öğretmek için çok hünerli olmanız gerekir.Ancak 92 kişiye güzel sohbetler edebilir,seminerler verebilirsiniz:)

Türkiye de aşırı fazla talebelere çözüm; ancak gönüllü yardımcılar olabilir.

Hocalarımızın da çok iyi eğitilmesi lazım,her zaman ki gibi kol kırılır yen içinde kalır (yanlış )anlayışımızın yüzünden o konulara hiç değinmiyoruz.


Çok güzel örnekler de vardır. İlkokulda din dersi veren imam efendinin 8 yaş sınıfına islamı çok sevdirdiği ,kendi yaptığı maketle çocuklara Kabeyi sevdirdiği ,eve gelen çocuğun Rasululah efendimizle ilgili sorular sordukları da ;güzel haberlerdendir.

Yine de sadece olumsuzluklara odaklanmak yerine ümitvar olmalı,çalışmalarımızı arttırmalıyız diye düşünüyorum.

Allah bizim ve talebelerin yardımcısı olsun..

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Yazınızdakı mesajlarınızı vede onerılerınıze katılmamak mümkün degıl hocam.egıtımcılere düşen gorevler ortadadır elbette fakat bence yüzde yetmıslık dılımı Aileler aileler ailelerdedır.egıtımcının verdıgının tamamını alan bır cocuğu tekrarsız bırakın bes ayda herseyı unutabılır.Selametle

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Maalesef türkiye gibi devletlerde,EĞİTİM KURUMLARI DİNSİZ[LAİK],olunca bu kadar din denilen anlatılıyor ve en taraji komik durumda türkiye halkının yüzde 99 NUN MÜSLÜMAN OLDUĞU ZANNI OLSA GEREK...buda dinsiz bu kurumların İNSANLARA YANSITTIĞI ORANDIR...bu ölçü aslında Allahın değilde,laik[dinsiz]bi kurumun ölçüsüdür..

Kuran kurslarına gelince,islam olarak anlatılan kıraatten ileride gitmiyor,ha bi çok kuran kursuda zaten hangi cemaatin rainasındaysa o cemaatin ideoloji çizgisinde bi din anlatıyor ve anlata biliyor..

yani ekilen bu,eee domates eken,karpuzda biçemezya....

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Alıntı:

Seda turan Üyemizden Alıntı (Mesaj 293971) Yazınızdakı mesajlarınızı vede onerılerınıze katılmamak mümkün degıl hocam.egıtımcılere düşen gorevler ortadadır elbette fakat bence yüzde yetmıslık dılımı Aileler aileler ailelerdedır.egıtımcının verdıgının tamamını alan bır cocuğu tekrarsız bırakın bes ayda herseyı unutabılır.Selametle

Sedacığım unutmak için beş ay demişsin ;Haziranın sonunda hafta sonu eğitim programı sona eriyor ve iki buçuk ay sonra tekrar başlıyor. Öğrenciler geldiğinde bütün kış öğretilen Kuranı kerim yüzünden okuma unutuluyor,özellikle Kuranı Kerime yeni geçmişse ...Ne yazık ki aileler evde kendileri Kuranı Kerimi okumadıkları için çocukları da bütün yaz boyunca Kuranı Kerimin sayfasını açmadan geliyrlar.Sonra Ders başlangıcında ;''Hocam nooolur Cüze geri gitmiyim''diyor.Dediğin gibi herşey ailede başlayıp ailede bitiyor.

Alıntı:

bilinmez Üyemizden Alıntı (Mesaj 293975) Maalesef türkiye gibi devletlerde,EĞİTİM KURUMLARI DİNSİZ[LAİK],olunca bu kadar din denilen anlatılıyor ve en taraji komik durumda türkiye halkının yüzde 99 NUN MÜSLÜMAN OLDUĞU ZANNI OLSA GEREK...buda dinsiz bu kurumların İNSANLARA YANSITTIĞI ORANDIR...bu ölçü aslında Allahın değilde,laik[dinsiz]bi kurumun ölçüsüdür..

Sayın Bilinmez;Size göre Türkiyenin kaçta kaçı Müslüman ? Türkiyenin yüzde 99 Müslüman resmi kayıtlara göredir. Ama Hz. Huzeyfe değiliz ki gerisini bilelim..

Hayır öyle Kuran Kursları var ki, İlahiyat eğitiminden daha güzel eğitim veriliyor. Çok kıymetli hoca efendiler de bu derslere giriyor.Kuran Kurslarını tamamen yanlıştır demek bu kurslardan haberdar olmamaktır.

Benim bahsettiğim eksiklikler daha çok pedogojık eksiklikler, ve Küçük kurslar..İnternette de araştırma yaparsanız bulursunuz.


Cemaatlere gelince Elhamdülillah Ehli Sünnet vel cemaat (Bütün alimlerin icmaası)yolunda olan çok cemaat var.Eğer bu cemaatler olmasaydı.( Din eğitimi veremeyen Laik eğitim diyorsunuz ),Dini yaşayan bu azınlıkta olmayacaktı..Keşke bu cemaatlerden daha çok kişi faydalansa..


Cemaatten anladığımız şey maşallah İnşallahcı mehdinin cemaatı ,ben son Rasulum diyen eski askerin cemaatı, Kurandan başka kaynak tanımam deyip Sünnet icma ve kıyası reddedenlerin cemaatleri ,Diyologcuların cemaatleri,Bütün mübarek ne varsa çöpe atanların cemaatleri ,Yahudileri Hristiyanları da cennete sokanların cemaatleri değildir.


İnsanlar ''Kuranın içinde ne var manasını okuyalım''derdinde değiller artık yüzünden bile okumuyorlar.Bilmem anlatabildim mi?

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Eğitim konusunda biz ebevnlerin yapmış oldukları hatalardan biride şudur:Ödevini yap sana''çocuğun istediği her ne ise'' şunu alacağım.Çoçuk söz verilen hediyenin hayali ile ödevini yapar.Bizde bunun karşılığında söz vermiş olduğumuz hediyeyi alırız.Bir süre sonra çocuklarda ortada bir ücret olmazsa hiç bir şey yapmayacakları mantığı oluşur.Çocuklarımıza şu ödevi yap diye zorlayacağımıza yada ödevini yaparsan sana şunu alacağım diye ödül vaad edeceğimize ,ödevlerini yapmadığı takdirde neler kaybedeceklerini yaptıkları takdirde kazançlarının neler olacağını bilincine vardırmalıyız.Çocuklarımız bizim eserimiz....

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Sayın Bilinmez;Size göre Türkiyenin kaçta kaçı Müslüman ? Türkiyenin yüzde 99 Müslüman resmi kayıtlara göredir. Ama Hz. Huzeyfe değiliz ki gerisini bilelim..BEDİA ÖZDEMİR TOKELDEN ALINTI...

MÜNAZARAYA CEVAB...Sayın bedia hanım,toplumların kaçta kaçının müslüman veya müslüman değil kıriterlerini RESMİ KAYITLARA GÖRE Mİ BELİRLER İSLAM birncisi bu,ikincisi ise bu yüzde birliğin müslüman olmayışını yine NEYE GÖRE BELİRLER BU RESMİ MERCİ VE İSLAM DEDİĞİNİZ DİNDE,sizin anlayışınıza göre,bu RESMİ KURUMLARIN VERİLERİNE GÖRE Mİ HÜKMEDER...YANİ SİZİN EHLİ SÜNNET DEDİklerinizdeki ölçüler, KIRİTER, DİNSİZ LAİK RESMİ KURUMLAR MIDIR...bu resmi kurumların verilerinimi esas alın der ehli sünnet anlayışınız..
.................................................. .................................................. ............................................
Hayır öyle Kuran Kursları var ki, İlahiyat eğitiminden daha güzel eğitim veriliyor. Çok kıymetli hoca efendiler de bu derslere giriyor.Kuran Kurslarını tamamen yanlıştır demek bu kurslardan haberdar olmamaktır.BEDİA ÖZDEMİR TOKELDEN ALINTI...

MÜNAZARAYA CEVAP..Öyle güzel ve var olan kuran kursları ve kıymetli hocaların bu kuran kurslarında insanlara öğrettikleri ÖLÇÜLERDEKİ KIRİTERLER RESMİ KURUMLAR ise,vay o güzel kuran kursları ve kıymetli hocaların ölçülerine ve öğrettiklerine.....
.................................................. .................................................. ...............................................

Benim bahsettiğim eksiklikler daha çok pedogojık eksiklikler, ve Küçük kurslar..İnternette de araştırma yaparsanız bulursunuz.

Cemaatlere gelince Elhamdülillah Ehli Sünnet vel cemaat (Bütün alimlerin icmaası)yolunda olan çok cemaat var.Eğer bu cemaatler olmasaydı.( Din eğitimi veremeyen Laik eğitim diyorsunuz ),Dini yaşayan bu azınlıkta olmayacaktı..Keşke bu cemaatlerden daha çok kişi faydalansa..[/SIZE]

Cemaatten anladığımız şey maşallah İnşallahcı mehdinin cemaatı ,ben son Rasulum diyen eski askerin cemaatı, Kurandan başka kaynak tanımam deyip Sünnet icma ve kıyası reddedenlerin cemaatleri ,Diyologcuların cemaatleri,Bütün mübarek ne varsa çöpe atanların cemaatleri ,Yahudileri Hristiyanları da cennete sokanların cemaatleri değildir.BEDİA ÖZDEMİR TOKELDEN ALINTI....

MÜNAZARAYA CEVAP..Yalnız yukarda saydığınız bu cemaatlerin HEPSİDE BİZ EHLİ SÜNNETİZ DİYORLAR,BU ARADA SİZİN SAYDIĞINIZ BU CEMAATLER ,RESMİ KURUMLARIN YÜZDE 99 LUĞUNA MI,YOKSA YÜZDE 1 liğine mi giriyor,SİZİN EHLİ SÜNNET ANLAYIŞINIZ BUNLARA NE DİYOR...

.................................................. .................................................. ..................................
İnsanlar ''Kuranın içinde ne var manasını okuyalım''derdinde değiller artık yüzünden bile okumuyorlar.Bilmem anlatabildim mi?BEDİA ÖZDEMİR TOKELDEN ALINTI...


MÜNAZARAYA CEVAP...Sayın bedia hanım,işte bunun sebebi insanlar ölçüp biçiyorlar ve daha sonra pıratik hayatlarına[sosyal hayat],müdahale eden ALLAH ı istemiyorlarda ondan ,ki sosyal hayata müdahil olan ALLAH ı da tanımıyorlarya,

Yani insanların sosyal hayatlarında ALLAHIN DEĞİL,RESMİ KURUMLARIN ÖLÇÜLERİ GEÇERLİ VE DAHA Bİ ANLAMLIDA ONDAN OLMASIN...

Cevap: Yaz Kur'an Kursları /Bedia Özdemir Tokel
 

Ben Hristiyan ,ateist ve Yahudi bir toplumda yaşadığım için onların inanç durumlarını ve bunların arasında yaşama ve Müslüman kalma mücadelesi veren Türklerle (Türkiyeden gelenlerle ) daha çok ilgiliyim.

Türkiyede her ne kadar büyük bir cahillik dönemi yaşanıyorsa da gelecekten Ümitvarım. Zafer mutlaka İslamın olacaktır.



Ama Türkiyedekiler için ;Benim şu Müslüman ,şu değil deme gibi bir görevim ve haddim yok, (Kanaatım olsa da beyan etmem)

Yine Türkiye'yi göz önüne alırsak ;Türkiye de yaşayan herkes Laik bir sistemin içinde yaşamak zorundadır. Laik bir düzende yaşayan müslüman bir çok problemle baş başadır. .Hatta ''Cumhuriyet Müslümanlığı ''gibi bir kavramdan da haberdarız.Türkiye sınırları içinde yaşayan herkes bundan ister istemez etkilenir.


Mesela çocuk bu laik düzenin okuluna gider ,emekli olan maaşını devletten alır.Memurlarda devletten maaşını alır.Bunlardan kaçamayız. Ben bu düzeni kabul etmiyorum diyen herkes bunlara mecburdur. Hatta kıyafetlerimiz bile Müslümanca değildir.kıyafet devriminden sonra sonra herkes pantolon gömlek giyer. Halbuki erkeklerin giydiği bu kıyafet İslama kesinlikle uygun değildir.Bir Hristiyan adamla Türkiye Müslümanı yan yana gelse ayırd edemessiniz!!!! Müslüman olduğuna dair hangi işaret vardır. Düğün resimlerine bakın damat ve gelin tam da Hristiyan kıyafetiyle aynıdır.

***************


Devletin resmi kurumu gözüken Kuran Kursları herhangi bir müfredatı (yoktur.) Varsa da İşledikleri dersler Verilen müfredatın çok üstündedir. Bunu resmi kurumlar da bilirler ve görmemezlikten gelirler.


***************



Ehli Sünnet inancının kaideleri ,ölçüleri bütün itikat kitaplarında yazar; Kaynağı Kuran ve sünnettir.

Bu ölçülere göre Ehli Sünnet inancında bir kişinin kendini Mehdi olarak ilanı ve kadınlarla müzik eşliğinde oynamaları , Yahudiyi ve hristiyanı (Rasululah efendimizi kabul etmedikleri halde ) cennet göndermeleri Kendini Rasul ilan etmeleri yoktur.(Rasulullah efendimiz kadınlarla perde arkasından konuşurdu).O yüzden Bir insan ben Ehli sünnetim diyorsa ve cemaat oluşturuyorsa o cemaat ona göre hareket etmesi gerekir. Etmiyorlarsa delalette kalmışlardır.