Abdestsiz namaz - Fıkıhsız tasavvuf
 

Hani, Nasreddin hoca'ya sormuşlar: -Hocam, abdestsiz namaz olur mu? Hoca,
-Olmaz, demiş. Adam üstelemiş: -Ama ben kıldım oldu. Hoca ne desin...

Her dinin bir fıkhı var. "Amentü"den "Hayat"a kadar her alanı düzenleyen ölçüleri ihtiva eder. Bir tür dinin hayat - kişilik ölçüleridir.

"Karma namaz" veya "Başörtüsüz namaz" olayında asıl aksayan şey, sanırım, insanlarımızın fıkıh konusunda bilgisizlikleri ve fıkhın önemi konusundaki duyarsızlıklarıdır.

Yani, böyle bir duyarlılık ve bilinç gelişmemiştir diye düşünüyorum.
Bazı tasavvufi yönelişlerde bu var: Fıkıhsız, şeriatsız tasavvuf.
Hatta kimi Batı ülkelerinde "İslam'a inanmadan tasavvufa bağlananlar" var.

Tabii ki bunun adı "İslam tasavvufu" değil. Ya da buna "tasavvufun yoldan çıkmış hali" demek mümkün. Ki tasavvuf, "yolun hukuku"nu kalbe nakşetmek anlamına gelir. Yol Allah yolu, Hazreti Muhammed Mustafa (s.a.) yoludur. "Tarikat" da yol demektir. Tasavvuf yolculuğunun adı "seyrü süluk"tur.

Tasavvuf elbet kalbi bir yoğrulma işidir. Yani kalbi Allah Teala ile birliktelik şuuruna erdirme, O'na yakınlık bilincini kazanma, dolayısıyla adeta "O'nun murakabesi altında bir hayat sürme" idrakidir.

İslam tasavvufu, bütün bunların bir hayat disiplini oluşturacağına inanır.
Bir tür "Peygamber ahlakı ile ahlaklanmaktır - Ki o ahlak, Allah Teala tarafından bildirilen Kur'an ahlakıdır. -" bu. Ya da O'nun eğittiği ilk neslin kalb ve hayat kıvamına ulaşmaktır. "İslam'ın Peygamberinin hayatındaki Müslümanlık kıvamı" dır ideal İslam kıvamı...

Buna, İslam tasavvufu içinde kalblerini yoğurmuş ve Kur'an'ın ifadesiyle "Allah dostu" diye nitelenebilecek kişilik arınmasına erişmiş insanlar, çok özel bir ihtimam gösterirler. Kur'an'la yoğrulmak ya da Peygambere benzemek, onlar için sonsuz bir koşudur adeta. "Peygamber"in önem verdiği her şeyi önemsemek, ihmal etmemek, "Peygamber"in hayatında yer almayan şeyleri hayat dışında tutmak aynı şekilde bir hassasiyet konusudur. Bütün çağların merkez insanı, önderi O'dur bir anlamda. O ve elbet, O'nun getirdiği Kitap'tır... Kur'andır. Fıkhın kaynağı da Kitaptır ve Peygamberdir.

"Fıkıh duyarlılığı" bir kalb iklimi yaşamak demek olan tasavvufta, duygu fırtınalarında savrulmayı ve çizgi kaymalarını önler... "Kalb evrilip çevrilebilen bir organ" olarak görülür tasavvufta. Onun için Hazreti Peygamber "Ey kalbleri evirip çeviren Rabbim, benim kalbimi senin dinin üzerinde sabit kıl" diye dua etmeyi öğretir mü'minlere... Tasavvuf kalble uğraşır, ama kalbi savruluşlara kapılıp gitmek değildir amaç, kalbi "Allah'a yakınlık" bilinciyle yoğurmaktır. Onun adı takvadır, ihlastır, haşyettir, imandır...

Bu yol savrulmasını önlemek için İslam tasavvufunda "Mürşid"lik belki de en önemli disiplindir. Ona "Mürşid-i kamil" adını verir İslam tasavvufu. Mürşid , "yol gösteren" insan demektir. Kalb terbiyesinin bir tür yol göstericiliği zaruri kıldığına inanılır. Ve bu işi "kemal sahibi bir insan"ın yapması istenir. Bu ifadenin mefhumu muhalifinde "Mürşid-i nakıs" gibi bir hadise var demektir. Yani hem irşad makamında bulunup, hem de o makamın "kemal" ölçüsüne ulaşamayan insanın, yol göstericiliği meselesi... İnsanları İslam"la yoğuracaksınız ama İslam'ı bilmiyorsunuz. İnsanları Allah Teala'nın yolunda yürüteceksiniz ama Allah Teala'nın insanoğluna bildirdiği hayat çerçevesinden kopuksunuz... Nasıl olacak bu iş o zaman?

Son olaya iştirak etmiş insanlar, belli ki Cuma namazını önemsiyorlar. Bu, "İslam Fıkhı"nın bir yansıması... Peki ya ötesi? İşte görülüyor ki "Ötesi"nde sorunlar var. Oysa "Cumanın farziyyeti" de fıkıhla belirlenmiştir, "tesettür" de, namazda böylesine "ihtilat"ın olmaması da...

İslam bünyesinde oluşmuş bilgi disiplinleri var. Tefsir, Hadis, Fıkıh... Bunların bilginleri yetişmiş... Sormak gerekir onlara... Ben biliyorum ki, bir çok Allah dostu, tereddüt ettikleri konularda, -ki herkes her alanın alimi değildir- o sahanın alimine sormaktan kaçınmamışlardır.
Çünkü Kur'an'da bildirilir ki, "Allah'a en çok onun kulları arasında alim olanlar haşyetle yaklaşırlar, (yani) O'nun hoşnutluğunu kaybetmekten kaçınırlar, korkarlar." (Fatır Suresi, 28) Ve ben inanırım ki, Allah dostları, Allah'ın huzuruna O'nu hoşnud edecek bir "İslami hayat kıvamı" ile çıkma konusunda son derece duyarlıdırlar.

Fıkıh, insanı savruluşlardan koruyan bir hayat çerçevesi kazandırır insana...
Çağımızda, iletişim alanında biriken güç ve onun oluşturduğu tahakküm müthiş savruluşlara itiyor insanları... İnsan kendisini belirli disiplinlere bağlı hissetmezse, öyle bir savruluş içine düşer ki, her uzvu bir çalı parçasında kalabilir.
Başa dönersek;
Birilerinin, namaz kılacak bir insana, "Abdestsiz namaz olmaz" demesi gerekir.

-Ben kıldım oldu, ile Müslümanca bir hayat oluşturulamaz.