Sehiv secdesi ne zaman ve nasıl yapılır?
 

Değerli Kardeşimiz;


Hanefi mezhebine göre sehiv secdesi, bir namazın kusurlu kılınması hâlinde, bu kusuru düzeltmek maksadı ile, namazın sonunda (son oturuşta tahiyyatı okuduktan sonra) yapılan secdedir Kusur genellikle namazda farzın te'hiri, vâciblerden birinin unutularak yapılmaması (terki), yahut sonraya bırakılması (te'hiri), yahut da vaktinden önce yapılması (takdimi) suretiyle ortaya çıkar Namaz içinde bu yanlışlıklar hatırlanırsa namaz sonunda sehiv secdesi yapılır Sehiv secdeleri vâcibdir


Sehiv Secdesinin Yapılışı Nasıldır?


Son oturuşta Tehıyyât okunduktan sonra, imam olan kimse sadece sağ tarafına, yalnız kılan ise iki tarafına da selâm verir ve hemen ardından Allahü Ekber diyerek 2 defa secdeye varır İkinci secdeden sonra doğrulup oturur ve yeniden Tehıyyâtı, salâvat ve duaları okuyarak selâm verir Böylece sehiv secdesi yerine getirilmiş olur Namaz kılan kimse şayet selâm verdikten sonra yanıldığını hatırlarsa, yönünü kıbleden çevirmemiş ve henüz konuşmamış ise, sehiv secdesini yapabilir Fakat yerinden kalkmış, yönünü kıbleden çevirmiş veya konuşmuş ise, artık sehiv secdesi yapamaz Namaz sahihtir, ancak sehiv secdesi yapılmadığı için sevabı noksandır Vâciblerden biri, kasden terkedilirse namazı iade etmek gerekir Sehiv secdesi yapmak kâfi gelmez Sehiv secdesi yapan imama iktida sahihtir


Hanefi Mezhebine Göre Sehiv Secdesini Gerektiren Haller:


1 - Fâtiha'dan sonra zamm-ı sûre okumadan rükû'a gitmek Rükû'da iken hatırlarsa, doğrulup sûreyi okur, sonra tekrar rükû'a gider Namazın sonunda da sehiv secdesi yapar


2 - Unutarak Fâtiha'yı iki kere okumak


3 - Vitir namazlarının tekbir ve kunut duasını unutmak Rükû'da iken hatırlasa, doğrulup kunut okumaz Sonunda sehiv secdesini yapmakla yetinir


4 - Dört rek'atlı namazlarda, iki rek'at kıldıktan sonra oturmayı unutarak üçüncü rek'ata kalkmak, yani, ilk oturuşu terketmek Bu durumda bakılır: Eğer namazı kılan kişi tamamen kalkmış veya kalkmaya daha yakın bir durumda ise, oturmaz; namazı bitirip sonunda sehiv secdesi yapar Eğer oturmaya daha yakın bir halde ise, oturur; sonunda da sehiv secdesi yapmaz Tam kalktıktan sonra oturmak ise, namazı bozar


5 - Birinci oturuşta Tehıyyât'ı okuduktan sonra hemen kalkmayıp salâvatları ve duaları okumak yahut da bir rükün edâ edecek kadar gecikmek Bu durumda eğer salâvattan okunan kısım bir cümle teşkil eder ise (Allahümme salli alâ Muhammedin demek gibi) namazın sonunda sehiv secdesi yapılır Fakat okunan kısım bir cümle teşkil etmemişse, sehiv secdesine gerek yoktur


6 - Dört rek'atlı farz namazlarda, son rek'atta oturmaksızın beşinci rek'ata kalkılacak olsa, beşinci rek'atın kıyam, kırâet ve rükû'u tamamlanıp secdeye gidilmedikçe, dönüp tekrar oturulur Tehıyyâtdan sonra selâm verilip sehiv secdesi yapılır Çünkü bu durumda farz olan son oturuş te'hire uğramıştır Fakat beşinci rek'at için secde yapılmış olursa, bu namaz nâfileye döner Artık buna bir rek'at daha ilâve ederek, 6 rek'atlık bir nâfile namazı kılınmış olur Dolayısıyla sehiv secdesi de gerekmez


7 - Dört rek'atlı bir farz namazın son ka'desinde teşehhüd miktarı oturduktan sonra kalkan kimse, hemen oturup selâm verir Tekrar Tehıyyat okumasına gerek yoktur Hâtta oturmadan ayakta bile selâm verebilir Zira farz olan oturuşu yapmıştır Yalnız ayakta selâm vermekle sünneti terketmiş olur Sonunda ayrıca sehiv secdesi de lâzımdır Çünkü selâm te'hire uğramıştır


8 - İmama sonradan yetişen kimse, kendi kıldığı rek'atlar içinde hatâ yaparsa, o hatâsı için sehiv secdesi yapar


9 - İmamın, açıktan okuması vâcib olan yerlerde gizli; gizli okuması vâcib olan yerlerde de açık okuması Meselâ öğle namazında Fâtiha ve zamm-ı sûreyi sesli okuması, akşam namazında da içinden okuması gibi Namazdaki tesbih ve tekbirlerin cehren okunması, sehiv secdesini icab ettirmez


10 - Namaz içinde Fâtiha okunduktan sonra hangi âyet veya sûreyi okuyacağı bir müddet tefekkür edilse, sehiv secdesi icab eder Çünkü vâcib te'hire uğramıştır


11 - Ta'dîl-i erkânın terki, sehiv secdesini gerektirir


12 - Namazda sehiv secdesini icab eden birkaç hatâdan dolayı tek sehiv secdesi yeterlidir


Sehiv secdesinde, iki secde ile Tehıyyât'ı okumak ve selâm vermek vâcibdir Tehıyyât'dan sonraki salâvat ve dualar ve secdedeki tekbirler ve tesbihler ise sünnettir


* Bir namaz içinde, o namazın rek'atları sayısında şüphe etmek, namaz kılan kimse vesveseli biri değilse, kılınan namazı iptâl eder Yeniden kılmak gerekir Nitekim vakit varken, namazı kılıp kılmadığında tereddüd eden de o namazı kılar Namazı tamamladıktan sonra rek'at sayısında şüpheye itibar yoktur Ancak noksan kıldığını kesin olarak anlarsa namazı yeniden kılar

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör