Sabah ve öğlen namazı sünnetleri terk edilir mi?
 

Sabah ve öğle namazlarının sünnetleri müekked sünnet olduğundan terketmemek gerekir Terkedilirse günah olmasa da büyük sevab kaybıdır Sebebsiz yere terketmek Peygamberimizin şefaatinden mahrum kalmaya sebeb olabilir

Peygamber Efendimiz sabah namazının sünnetine diğer sünnetlerden daha çok önem vermiş ve bunun terkedilmemesini istemiştir: Düşman süvarisi kovalasa bile sabah namazının iki rekât sünnetini terketmeyin " (Sünen-i Ebu Davud, II, 301)

Bununla beraber vakit kısıtlı ise ve farzın vakit içerisinde kılınamayacağından korkulursa sünneti terk edip sadece farzını kılmak gerekir

Namazlara bağlı olan müekked sünnetleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1 Sabah namazının farzından önce kılınan iki rekatlık sünnet: Bu namaz en kuvvetli bir sünnettir Hz Peygamber şöyle buyurmuştur: "Sizi atlar kovalasa da sabah namazının iki rekat sünnetini terketmeyin" (Ahmed b Hanbel, II, 405) "Sabah namazının iki rekatı sünneti dünyadan ve dünyada bulunan herşeyden daha hayırlıdır" (Müslim, Misâfirîn, 96, 97; Tirmizî, Salât, 190) Hz Âişe şöyle demiştir: "Hz Peygamber, sabah namazının iki rekatı gibi başka hiç bir nâfile namaza devam etmemiştir" (Buhâri, Teheccüd, 27; Müslim, Misâfirîn, 94; Ebû Dâvûd, Tatavvu', 2; Ahmed b Hanbel, VI, 43, 54, 170)

Başka bir sünnet kaza edilmezken, yukarıdaki hadisler sebebiyle, sabah namazını kılamayan kişi aynı gün zevalden önce onu kaza ederken sünnetini de birlikte kılar Diğer yandan ikinci rekatta bile imama yetişebileceğini anlayan kimse önce sünneti kılar, daha sonra imama uyar

2 Öğle veya cuma namazından önce kılınan dört rekat namaz Hz Âişe şöyle demiştir: "Resûlullah (sas) öğleden önce dört, sabah namazından önce de iki rekat namaz kılmayı terketmezdi" (Nesâî, Kıyâmü'l-Leyl, 56)

3 Öğle namazından sonraki iki rekât namaz Bu iki rekat, müekked sünnet olup, bunun dörde tamamlanması ise menduptur Cuma namazından sonra tek selâmla kılınan dört rekat nâfile namaz da müekked sünnetlerdendir Hadiste şöyle buyurulur:

"Hz Peygamber cuma namazından önce dört, cuma namazından sonra dört rekat namaz kılar, rekatlar arasını selâm ile ayırmazdı" (Zeylaî, Nasbur-Râve, II, 206)

4 Akşam namazından sonra iki rekât Bu da Allah elçisinin devam ettiği sünnetlerdendir

5 Yatsı namazından sonra iki rekat Bunun delili; Gün ve gecede on iki rekat nâfile namaza devam eden için Allah Teâlâ'nın cennette bir köşk bina edeceğini bildiren hadistir (Tirmizî, Salât, 189; Nesâî, Kıyâmül-Leyl, 66; İbn Mâce, İkâme, 100)

6 Terâvih namazı: Bu namaz erkek ve kadın için müekked sünnettir Çünkü terâvih namazına hem Hz Peygamber, hem de ondan sonra raşid halîfeler ve ashab-ı kirâm devam etmişlerdir Terâvih namazını cemaatle kılmak sünnettir Çünkü Resûlullah (sas), Ramazanın üçüncü, beşinci, yedinci ve yirminci gecelerinde bu namazı mescitte cemaatle kılmıştır Sonra müminlere farz olur endişesiyle mescide çıkıp kıldırmamıştır (Zeylaî, age, II, 152; eş-Şevkânî, Neylül-Evtâr, III, 50 vd; ez-Zühayli, el-Fıkhul-İslâmî ve Edilletüh, Dimaşk 1405/1985, II, 43)

Terâvih namazı Ramazan ayına mahsus olup, yatsı namazından sonra ve vitirden önce kılınır Bu namazın gece yarısından veya gecenin üçte birinden sonraya bırakılması müstehaptır Terâvih namazı tek başına kılınabilir, fakat cemaatle kılınması daha faziletlidir

Hanefilere göre, terâvih namazının rekat sayısı yirmi olup bu sayı Hz Ömer'in uygulamasına dayanır Çünkü Hz Ömer halîfeliğinin sonuna doğru bu namazı Mescid-i Nebevî'de Devlet başkanı olarak yirmi rekat kıldırmıştır Bu miktara sahabeden karşı çıkan olmamıştır Hz Peygamber şöyle buyurmuştur: "Benden sonra, benim sünnetimden ve raşid halîfelerimin yolundan ayrılmayın" (Ebû Dâvûd, Sünnet, 5; Tirmizî, İlim, 16; İbn Mâce, Mukaddime, 6; Dârimî, Mukaddime, 16) Ebû Hanîfe'ye, Hz Ömer'in yaptığı uygulama sorulunca şöyle demiştir:

"Teravih kuvvetli bir sünnettir Hz Ömer onu kendiliğinden çıkarmış değildir O, bu konuda yeni bir şey de icad etmedi O, bunu ancak kendi bildiği bir delile dayanarak yapmıştır Resulullah (sas)'den bir ahid olarak yapmıştır" (ez-Zühaylî, age, II, 44)

Bazı hadis bilginleri ise Allah el-çisinin Ramazanda terâvihi sekiz rekat olarak kıldığını tesbit etmişlerdir Bunun delili, Buhârî'nin ve başkalarının Hz Âişe'den naklettikleri şu hadistir:

"Hz Peygamber ne Ramazanda ve ne de Ramazan dışında on bir rekattan fazla nâfile namaz kılmamıştır" (Buhârî, Teheccüd, 16; Terâvih, 1; Müslim, Misâfirîn, 125; Tirmizî, Mevâkît, 208) Yine İbn Hibbân, Sahîh'inde Câbir (ra)'den şu hadisi rivayet etmiştir: "Hz Peygamber kendilerine sekiz rekat namaz kıldırdıktan sonra vitir namazını kıldırmıştır" (eş-Şevkânî, age, III, 53) Bu duruma göre, terâvih namazının sekiz rekatının müekked sünnet olduğunda şüphe yoktur İbnül-Hümâm gibi bazı bilginler ise sekiz rekattan fazlasının müstehap olduğunu söylemişlerdir Bu durum yatsı namazının farzından sonra dört rekat nâfile namaz kılmaya benzer ki, bunun da ilk rekatı müekked sünnet, iki rekatı da müstehap olur (İbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, Mısır 1316/1898, I, 333, 334)

B Gayri Müekked Sünnetler: Hz Peygamber'in kesintisiz devam etmediği ve bazan terkettiği sünnetler olup bunlara mendup da denir Bu namazlar şunlardır:

1 İkindi namazından önce tek selamla kılınan dört rekat namaz Resulullah (sas) bu namaz hakkında şöyle buyurmuştur: "İkindi namazından önce dört rekat namaz kılan kimseye Allah rahmet etsin" (Tirmizî, Salât, 301)

2 Yatsı: namazından önce kılınan dört rekat namaz Hz Âişe (ranha)'den şöyle dediği nakledilmiştir:

"Hz Peygamber, yatsıdan önce dört rekat namaz kılardı" (Zeylaî, age, II, 145 vd; eş-Şevkânî, age, III, 18)

3 Evvâbîn namazı: Evvâbîn, evvâb kelimesinin çoğulu olup, Allah Teâlâ'ya çokça yönelen kişi anlamına gelir İki ilâ altı rekata kadar kılınabilir Bir, iki veya üç selâmla kılmak mümkündür Hz Peygamber, akşam namazından sonra altı rekat namaz kılınan evvâbînden sayılacağını bildirmiş ve arkasından şu ayeti okumuştur: "Eğer siz iyi olursanız, şunu iyi bilin ki Allah kötülükten yüz çevirerek tevbeye yönelenleri (evvâbîn) son derece bağışlayıcıdır" (el-İsrâ,17/25; İbn Kesîr, Tefsîr; İstanbul 1985, V, 64, 65; eş-Şürünbülâlî, Merâkıl-Felâh, İstanbul 1984, s 74)

Bunlar farz namazlara tabi olan nafile namazlardır

SIE