İslamda temizliğin önemi
 

İslâm`da Temizliğe Verilen Önem

İslâmiyet, temizliğe büyük önem vermiş, onu bir kısım ibâdetlerin vazgeçilmez şartı, mukaddimesi ve anahtarı yapmıştır Bir hadîs-i şerifte Peygamberimiz şöyle buyurur: "Namazın anahtarı tahâret, yani temizlik, başlangıcı tekbir, tamamlayıcısı da selâm`dır" Temizlik bâzı ibâdetlerin ön şartı olduğu gibi, sıhhat ve âfiyetin vazgeçilmez unsurudur Ayrıca rızkın artmasına da sebebdir Hadîs-i şerîfte: "Temizliğe devam et ki, rızkına genişlik verilsin" buyurulmuştur Temizliği, sadece beden temizliğine hasretmek yanlış olur Beden temizliği kadar, hattâ ondan da önce kalb temizliği, niyet dürüstlüğü, ahlâk güzelliği gereklidir Nitekim niyeti temiz olmayanın ibâdeti hâlis olmaz, dolayısiyle, Allah katında kabûl görmez Bu sebeble Müslümanda kalb temizliği ile beden temizliği birleşmeli, her ikisinin de temiz tutulması halinde kâmil bir Müslüman olunacağı bilinmelidir Beden ve kalb temizliği, İslâm`ın temeli ve en mühim bir esasıdır Nitekim Resûlüllah Efendimiz: "İslâm, temizlik temeli üzerine binâ edildi" hadîs-i şerîfleriyle bu iki hususa işaret buyurmuştur "Allah temizdir, temizleri sever" îkazı da, İslâm`ın temizlik esasını hatırlatan diğer bir hadîs-i şerîftir İslâm`ın temizliğe ne derece ehemmiyet verdiğini gösteren bâzı hadîs ve âyet meâlleri: "İslâm temizdir O halde siz de temizleniniz Çünkü Cennete ancak temiz olanlar girecektir" (Hadîs-i şerîf meâli)"Temizlik îmanın yarısıdır" (Hadîs-i şerîf meâli) "Temizlik îman(ın kemâlinden ve nurun)dandır" (Hadîs-i şerîf meâli) "Şübhe yok ki, Allah, tevbe edenleri de, (maddî - mânevî kirlerden) temizlenenleri de sever" (el-Bakare, 222) "(Bu abdest ve teyemmüm emriyle) Allah sizin için güçlük dilemez, fakat sizi tertemiz etmek ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister Tâ ki şükredesiniz" (el-Mâide, 6) "Allah, üzerinize gökten yağmur indiriyor; onunla sizi pisliklerden temizlesin, diye" (el-Enfâl, 11)



Mehmet Dikmen

Cevap: İslamda temizliğin önemi
 

Tuvalet ve banyo temizliğindeki sünnet üzerine...



Şüphesiz ki İslamî temizlik sadece kalp ve gönül temizliği değil, elbise ve beden temizliği de ibadetin sahih olma şartlarından biri, hatta en birincisidir. Bundan dolayı, "İslam, temizlik temeli üzerine kurulmuştur!" buyuran Efendimiz, "Tuvaletlerde idrar sıçramasından kaçının, kabir azabının çoğu idrar sıçramasındandır." ikazıyla tuvalet ve banyo temizliklerine dikkat çekmiştir.

Bu sebeple geçmişteki Müslümanlar ayakta idrardan kaçınmış, kabir azabına sebep olan idrar sıçramasından korunmak için diz büküp çömelerek idrar sıçramasından korunmaya çalışmışlardır. Ancak modern tuvaletlerin hayatın her yerinde hizmete girdiği günümüzde diz büküp çömelmeye hem imkân hem de ihtiyaç olmadığı düşünülebilir.

Çünkü esas olan diz bükmek değil, idrar sıçratmamaktır. Bugünkü tuvaletlerin yapısı bu temizliği temin ediyorsa artık çömelmek gibi zorlanmaya ihtiyaç duyulmayabilir. Nitekim Gazali Hazretleri, İhya'sında, ayakta idrar yapmaya ruhsat olduğunu Huzeyfe bin Yemani rivayetine dayanarak ifade etmektedir. Demek ki, mühim olan, kabir azabına sebep olan idrarın bedene sıçramamasıdır. Hangi halde bu temizlik temin ediliyorsa onun uygunluğunda şüphe yoktur.

Tuvalette mühim olan bir diğer husus da, kıbleye yönelmiş olarak oturmamaktır. Hadiste 'şarriku, ev garribu!' buyurulmuştur. Yani 'Ya doğuya, yahut da batıya meyledin, tam kıbleye yönelmeyin!' demektir.

İmam-ı Şafii Hazretleri bu emrin, ev dışındaki açık alanlara ait olduğunu düşünür. 'Her tarafın duvarla çevrili olduğu kapalı ev içlerinde kıbleye yönelme yasağı yoktur.' der. Ancak Hanefi'de ev içinde de dışında da olsa tuvalette kıbleye yönelmeme tavsiyesi vardır.

Bu sebeple İslam medeniyetinde tuvalet taşları, kıbleye yönelik halde konulmamaya dikkat gösterilmiştir. Şayet mecbur kalınıp da konulmuşsa, otururken hafif sağa sola meylederek oturma tavsiye edilmiş, kıbleye yönelik halde oturmamaya dikkat gösterilmiştir. Tuvalet banyo temizliği konusunda ikazlarını sürdüren Efendimiz (sas) Hazretleri buyurmuş ki:

-Sizden biriniz banyo yaptığı yere idrar yapmasın, idrar yaptığı yerde de banyo yapmasın, abdest almasın, vesvesenin çoğu idrar ettiği yerde yıkanmasından meydana gelir.

Bu itibarla, tuvaletle banyo ayrı yerlerde olmalı, mümkün olduğu kadarıyla temizliğe önem verilmelidir. Ancak, yer darlığı gibi mecburiyetlerden dolayı tuvaletle banyonun birleştiği dar zeminlerde ise tuvalet kirlerinin özel yerlerden akıp giderek yıkanan ve abdest alanlara kirli su sıçratmaması da yeterli sayılmıştır.

Banyolarda etek ve koltuk altı temizliği de beden temizliğinin önemli sünnetlerinden biri olarak görülmüştür.

Ancak bu gibi beden temizlikleri sırasında, bedenden ayrılan tüy, saç ve tırnakların cünüpken değil de, beden temizken ayrılmasında isabet olduğuna da işaret edilmiş, cünüpken bu temizliğin yapılması caiz olsa da, uygun değildir denilmiştir. Bu sebeple banyoda yapılacak beden tıraşları cünüpken değil, beden temizlendikten sonra yapılmalı, bedenden ayrılan her parça vücut temizken ayrılmış olmalıdır. Çünkü bu parçalar son dirilmede yine insana dönecek, bedenimiz bunlarla oluşacaktır. Öyle ise bunlar temizken ayrılmalı, dönerken de bedenimize temiz olarak dönmelidir diye yorumda bulunulmuştur.

Küçük ev banyolarında temizliği tam temin etmek için kısa bir müddet bedenin tamamı açık olarak yıkanmak caiz olabilirse de, büyük ve umumi banyolarda tesettürsüz yıkanmak caiz değildir. Göbek ile diz kapağı arasının bir peştamal ile kapalı bulunması gereklidir. Tesettürsüz kimselerin görüntüsünden koruyucu meleklerin rahatsızlık duyacakları uyarısı yapılmıştır.
Ahmed Şahin

Cevap: İslamda temizliğin önemi
 

Birgün, 'Peygamber Efendimiz sallâllâhu aleyhi vesellem' tırnaklarını sırasıyla keserken bir yahudi çocuğu onu görmüş ve :

“Tırnaklarını aynı benim babam gibi kesiyorsun!..” demişti.

Bunun üzerine 'Allâh Rasûlü sallâllâhu aleyhi vesellem' yahudilere benzememek için tırnaklarını karışık olarak kesmeye başladı...

[Kaynak: İmâm-ı Gazalî, İhyâ-u Ulûmiddin]

* * *
RESİMDE DE GÖSTERİLDİĞİ GİBİ; Tırnakları kesme de Müstehab olan ; “Eller ayaklara nisbetle daha şerefli olduğundan önce ellerden başlanır. Ellerden de sağ el şerefli olduğu için sağ elden başlanır. Sağ elin şehâdet parmağı şerefli olduğu için şehâdet parmağından başlanır. Evvela şehâdet parmağı, sonra yüzük parmağı, sonra orta parmak, sonra küçük parmak ve sonra başparmağın tırnakları kesilir. Sol ele geçildikten sonra, küçük parmaktan başlanır; sıra ile atlamadan başparmağa kadar devam edilir. Ayaklarda ise, sağ ayağın küçük parmağından başlanır; sıra ile, sol ayağın küçük parmağında bitirilir.”

[Kaynak: Ruhû’l-Beyân Tefsiri]

Unutulmamalıdır ki, Peygamber Efendimiz (s.a.v), bizim için her şeyin en temizini, en sağlıklısını ve en güzelini tavsiye etmektedir...

Rabbim, cümlemizi bu sünneti hakkıyla îfâ edenlerden eylesin. Âmin. —