Tekbirin Anlamı
 

Allah-u Ekber, yani Allah, bütün hissedilen, zihinde geçen, somut ve soyut varlıklardan büyüktür.

Allah-u Ekber, yani Allah tavsif edilmeyecek kadar büyüktür.

"Ey hayal, sanı, vehim ve kıyastan daha yüce! Dediğimiz, duyduğumuz ve okuduğumuzdan. Toplantı bitti de ömrümüz tükendi Biz halâ senin vasfının başındayız."

İmam Cafer Sadık (a.s) buyuruyor ki:

"Tekbir getirirken Allah'tan başka her şey se*nin gözünde küçük olmalıdır."[155]

İnsan diliyle tekbir getirirken başkasına gönül vermişse yalancı ve hilecidir ve bundan dolayı Allah ondan zikrin tadını alır.

İslâm Kültüründe Tekbir
Sadece namazda değil, namaz dışında da bir çok yerde tekbir söylenilmelidir. Müslümanlar sadr-ı İslâm'*da, hem iyi günlerde ve hem de kötü günlerde tekbir ge*tirirlerdi. Onlardan sadece bir bölümüne değiniyoruz:

1- Hendek Savaşı'nda, Müslümanlar hendek kazar*ken sert bir taşla karşılaşınca kazma kırılmasına rağ*men taş kırılmadı. Resulullah (s.a.a) bir vuruşta taşı kı*rınca Müslümanlar her bir ağızdan tekbir getirdiler veorada Resul-i Ekrem (s.a.a), "Ben taşların kıvılcımındaRum ve İran saraylarının yıkılışını gördüm." buyurmuş*tur.[156]

2- Hz. Ali (a.s) Sıffin Savaşı'nda, birisini öldürdü*ğümde tekbir getiriyordu ve Müslümanlar tekbirleri sayarak onun ne kadar düşman askerini öldürdüğünü an*lıyorlar di.[157]

3- Fatımat'üz-Zehra'yı (s.a) Ali b. Ebu Talib'in (a.s) evine götürdükleri gece yetmiş bin melek tekbir söyleye*rek yeryüzüne indi.[158]

4- Resulullah (s.a.a), Fatıma bint-i Esed'in cenazesi için 40 tekbir[159] ve amcası Hamza'nın cenazesi için ise 70tekbir getirdi.[160]

5- Hacda şeytan taşlamada atılan her taşta bir tekbir söylemek müstehaptır.[161]

6- Sevabı bin rekât müstehap namaza eşit olan Hz. Zehra'nın (s.a) tesbihatında 34 defa tekbir söylenir.[162]

7- Resulullah (s.a.a) dünyaya gelince söylediği ilk ke*lime, mübarek "Allah-u ekber" kelimesiydi.[163]

8- Mekke Müslümanlar tarafından fethedilince, Resulullah (s.a.a) Mescid-i Haram'a girip Hacer'ul-Es-ved'e işaret ederek tekbir getirdi ve Müslümanlar yük*sek sesle öyle bir tekbir getirdiler ki müşrikler titremeye başladılar.[164]

9- Rivayetlerde şöyle geçer: Bir şey sizi hayrete dü*şürdüğünde tekbir getirin.[165]

10- Uhud Savaşı'nda kâfir bir kahraman karşısına çıkacak bir rakip istedi. Hz. Ali (a.s) ileri çıkarak ona öyle bir darbe indirdi ki Resulullah (s.a.a) ve Müslümanlar yüksek sesle tekbir getirdiler.[166]

11- Resulullah (s.a.a) Hz. Ali'ye (a.s) şöyle buyuru*yor: Ayın hilal hâline veya aynaya baktığın zaman veya bir sıkıntıyla karşılaştığında 3 defa tekbir getir.[167]

12- İmam Seccad'ın (a.s) oğlu Zeyd'in Ümeyyeoğulları'na karşı başlattığı kıyamda sloganı "Allah-u Ekber"di.[168]

13- Bedir Savaşı'nda, Resulullah (s.a.a), Nufel is*minde düşmanın ileri gelenlerinden birinin ölüm habe*rini bekliyordu. Hz. Ali'nin (a.s) onu öldürdüğünü du*yunca tekbir getirdi.[169]

14- Hz. Ali (a.s), Hz. Zehra'yı (s.a) istemeye gidince,Resulullah (s.a.a) "Konuyu kızım Fatıma'ya açmamı bek*le" buyurdu. Fakat Hz. Zehra (s.a) sustu ve bir şey söy*lemedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.a), "Allah-u Ekber; susmak ikrardır." buyurdu.[170]

15- Haricîlerle savaşta, Haricîlerin başları öldürü*lünce Hz. Ali (a.s) tekbir getirerek secdeye kapandı ve onu müteakiben başkaları da tekbir getirdiler.

16- Yahudilerden bir grup Müslüman oldu ve Resulullah'a (s.a.a), "Önceki peygamberlerin vasisi vardı; si*zin vasiniz kimdir?" diye sordular. Bunun üzerine Vela*yet ayeti nazil oldu ve "Sizin veliniz Allah, Resulü ve rü*kû hâlinde zekât veren müminlerdir." buyurdu.[171]

Bunun peşinden Resulullah (s.a.a), "mescide gidelim" buyurdu. İçeri girdiklerinde bir fakirin sevindiğini ve Hz. Ali'nin (a.s) rükû hâlinde yüzüğünü ona sadaka verdiğini gördüler. Bunun üzerine Resul-i Ekrem (s.a.a) tekbir getirdi.[172]

17- Ehlibeyt İmamlarının (a.s) haremlerine girerken tekbir getirmek tavsiye edilmiştir. Nitekim Camia ziya*retini okumadan önce üç merhalede 100 tekbir söyle*mekteyiz ki, Allame Meclisî'nin dediğine göre, bunun se*bebi, Camia Ziyareti'ndeki cümlelerin insanı Ehl-i Beyt İmamları hakkında aşırıcılığa düşürmekten koruması olabilir.[173]

18- Hz. Ali (a.s), yargılamalarında suçluyu teşhis edince tekbir getirirdi.[174]

19- Hz. Ali'nin (a.s) taraftan olması suçuyla İbn-i Ziyad'ın emriyle dar ağacına çekilen ve mızrakla kendisi*ne saldırılan Meysem-i Temmar şahadet anında ağzın*dan kan aktığı hâlde tekbir söylüyordu.[175]

20- Resulullah (s.a.a) miraca çıktığında göklerin her tabakasından geçince tekbir getiriyordu.[176]

21- Cebrail, Resulullah'ın (s.a.a) yanında bulunduğu bir sırada Hz. Ali (a.s) içeri girdi. Bunun üzerine Cebrail şöyle dedi: "Ey Muhammed! Seni peygamber olarak gön*deren Allah'a andolsun ki gökyüzü halkı Ali'yi yeryüzü halkından daha iyi tanımaktalar. Ali savaşlarda tekbir getirince biz melekler de onunla birlikte tekbir getir*mekteyiz."[177]

22- Hayber Savaşı'nda, Müslümanlar kaleye girince, getirdikleri tekbirden Yahudiler korkup kaçtılar.[178]
[155] Sırr-us Salât, s.78

[156] Bihar'ul-Envar, c.20, s. 190

[157] Bihar'ul-Envar, c.32, s.60

[158] Bjhar'ul-Envar, c.43, s. 104

[159] Bihar'ul-Envar, c.35, s.70

[160] Bihar'ul-Envar, c.20, 63

[161] Bihar'ul-Envar, c.U, s. 168

[162] Bihar'ul-Envar, c.15, s.248

[163] Bihar'ul-Envar, c.15, 273

[164] Numune tefsiri, c.27, s.407

[165] Bihar'ul-Envar, c.92, s. 127

[166] Bihar'ul-Envar, c.20, s.126

[167] Bihar'ul-Envar, c.92, s.145

[168] Zeyd b. Ali kitabı, s.186

[169] Bihar'ul-Envar, c.19, s.281

[170] Bihar'ul-Envar, c.4, s.93

[171] Mâide, 55

[172] Bihar'ul-Envar, c.35, s.183

[173] Bihar'ul-Envar, c.16, s.99

[174] Bihar'ul-Envar, c.40, s.260

[175] Bihar'ul-Envar, c,42, s. 125

[176] Bihar'ul-Envar, c.86, s.207

[177] Bihar'ul-Envar, c.39, s.98

[178] Peygamber ve Hükümet, s. 146