| www.medineweb.net, yükleniyor... Kesintisiz Yayında Elhamdulillah. |
| |||||||
Konuya ait Cevaplar (Yeniler yukarda) |
| 28 Kasım 2017 21:08 | |
| nurşen35 | İslam Sanatları Tarihi 1 / 4 ünite kısa özetleri / Medineweb 1.ünite notları *sanatın sözlük anlamı: el alışkanlığı ile yapılan -ustalık -hünerle yapmak -eser yaratmak *plastik sanatlar: resim heykel ve mimarlıktır.. *bir sanatı yapmak için geçerli bilgi ve hünere sahip olan kimseye kimseye sanatkar usta veya artist denir *zanaat, sınaat, sanaat kelimesinden bozulmuş insanların maddi ihtiyaçlarını karşılamak için el emeği ve becerisi ile yapılan ve sanat özelliği olmayan iş anlamında kullanılmıştır.. *sanat kelimesinin ilk dönemlerdeki tanımının içine giren sanat dalları mimarlık heykel ve resimdir.. 2.ünite notları *hz.muhammedin bütün faaliyetlerinin merkezi olan ve daha sonra genişletilen ve velid zamnında (712) avlu etrafında sütunlar ve düz çatı ile örtülü hale getirilen mescidi nebi ilk camilere örnek olmuştur.. *emevi devri mimarisi ilk camileri.. -basra camii -kufe camii -amr camii sidi ukbe camii *mescidi aksa: -702 yılında halife abdülmeliğe aittir kudüstedir.. -780 yılında değişiklik geçirmiş ve haçlılar saray haline getirmiştir.. -selahattin eyyübi tarafından tekrar alınıp camiye çevrilmiştir.. *şamdaki emevi camii: -halife I.velid zamanında 705-715 yılları arasında tamamlanmıştır.. -eskiden bulunan bir roma tapınağı ile bir bizans bazilikasının yerine inşa edilmiştir. *işlem sanatının ilk anıtsal yapısı abdülmelik tarafından 691 yılında kudüs hareminde yaptırılmış olan kubbetüs sahradır.. *emevi devri farklı mimari yapı ürdündeki kusayru amre'dir.. *abbasi devrinde en önemli mimari gelişme yeni samerra şehrinin kurulması olmuştur.. *yeni samerrada dünyanın en büyük camilerinden biri mütevvekiliye camii yaptırılmıştır. yaptıran halife mütevvekkildir.. *islam sanatı içinde bilinen ilk türbe kubbetüs suleybiyyedir.. *abbasi devrinin en büyük saraylarından biri olan cevsaku'l hakani samerrada halife mutasım tarafından türk beyi artık ebu'l feth b.hakan için yaptırılmış fakat çok beğendiği için kendi kullanmıştır.. *damganda tarıhane camii ile isfahanın doğusundaki nayin cami iran sahasında abbasi sanatını temsil eden 2 önemli eserdir.. *batı islam sanatının en önemli ürünlerinden biri endülüsteki I.Abdurrahmanın başlattığı kurtuba camiidir.. *ispanyada beni ahmer devletinin merkezi gırnatadır.. gırnata emirlerinden kalan en önemli yapı 14 y.y kalma elhamra sarayıdır.. *mısırda ilk bağımsız müslüman türk devlerinin kurucusu tolunoğlu ahmed, kahireden 100 yıl kadar önce el katayi adını verdiği şehri kurmuştur.. *mısırda 969 dan itibaren fatımilerin egemenliğine girmiştir.. mehdiye ve kahrevandan sonra kerpiç surlarla çevirdikleri kahireyi kurarak merkez yapmışlardır.. *mısırda kitabesinde zaviye adı geçen el cüyuşi camii önemli bir yapıdır.. *mısırdaki ilk türbeler seb abenat(yedi kızlar) adı ile tanınan türbelerdir.. *suriyede medreseler selçuklu ve zengi geleneğine bağlıdır.. *karahanlılar devri mimarisinde kerpiç ve tuğlanın birlikte kullanıldığı buhara yakınındaki hazar camiidir.. *buharadaki yapıların çoğu arslan han tarafından yaptırılmıştır.. *geometrik kufi kitabelerin bulunduğu camii namazgah camiidir.. *erken tarihli islam türbelerinden ilki samerada kubbetü-s suleybiye ve buharada samanoğlu türbesidir.. *gazneliler en parlak dönemini sultan mahmud zamanında yaşamıştır.. *en önemli gazneli camii leşker-i bazar ulucamiidir.. *büyük selçukluların anıtsal cami mimarisindeki ilk örneği melikşah devrinde yaptırılmış isfahan mescid-i cumaadır.. *selçuklu mimarisinin iranda en önemli camilerinden biri zevvare cuma camiiisidir.. *büyük selçuklu mimarsinin şaheseri olan yapı merv'deki sultan sencer türbesidir.. *büyük selçuklu kervansaraylarının en tanınmış olanı ribat-ı şeriftir.. *timurlu mimarisinin bütün ihtişamını yansıtan yapılar topluluğu şahı zinde ve semerkatta kusem b. abbasın türbesi etrafında oluşan yapılardır.. içindeki önemli yapı musa paşanın türbesidir.. *timurun gur-i mir adıyla bilinen türbeside önemli türbeler arasındadır.. *timurlar döneminde yaptırılan camiler uluğ bey in semerkant buhara medreseleridir. *safevi devri mimarsinin en önemli örnekleri şah I.Abbas döneminden kalmadır.. *safevi devri mimarisinde mescidi şah islam mimarisinin en güzel eserlerinden kabul edilmektedir.. *safevi devri mimarisinde maderi şah medresesi ile erbilde şeyh şafi külliyesi önemli eseleri arasındadır.. *safevi devri mimarisinde 1600 tarihli Allahverdi han köprüsü ile puli hacu köprüsü bu devrin önemli su mimarisi eselerindendir.. *hint islam mimarisinde Delhi'nin kut minarı şaheserlerden biri sayılır.. *hindistanda türk mimarisinde agrada tac mahal şah cihan tarafından yaptırılmış önemli bir eserdir.. *mısırda türk memlükleri mimarisinde ilk orjinak eser baybars camiidir ve kahirededir.. *sultan baybars köprü, su makemi abbasi halifelerinin tübelerini ve iskenderiyedeki kasrü'l übeyr gibi önemli eserler yaptırmıştır.. *sultan baybars dönemminde zahiriyye medresesi yıkılmıştır.. *artuklu mimarisinde silvan ulucamii önemli bir yere sahiptir.. *mardin hatuniye medresesi en erken açık avlulu anadolu medresesi olarak önemli yere sahiptir.. *kubbetüs sahrenin islam mimarisi içindeki yeri ve önemi 681 yılında kudüste 2.bir hac yeri olarak yapılması.. *kuzey afrika ve ispanya ile mısırda islam mimarisinin ilk döneminde inşa edilmiş olup sivil mimaride o coğrafyayı etkileyen en önemli yapı kurtuba camiidir.. *karahanlı mimarisinde önceki araştırmaları birleştiren ve ileriki gelişmelere örnek olan cami ZEVVARE CUMA CAMİİsidir.. *kaya daki tek tek kubbeli selçuklu mescidlerinin hazırlık mekanlarının son cemat yeri öncüleri olmaları özellikleri önemlidir.. 3.ünite notları *osmanlılar mimari çalışmalarında bizanstan selçuklu ve beylik mimarisinden etkilenmiş faydalanmıştır.. *mimar sinanın hayatını ve yaptığı eseleri “sai çelebi†tezkiretü’l beyan eserinden belirtmiştir.. *sultan ahmet camii mimarı sedefkar mehmet ağanın hayatını cafer ağa kaleme almıştır.eserin adıda risale-i mimarriyye’dir.. *hassa mimarları: devletin ve padişahtan başlayarak sultan ve vezirlerindiğer devlet adamlarının vakıfların inşaat işlerini yürütmekle sorumlu idiler.. *hassa mimarları ocağı XIX.yüzyıl ortalarına kadar devam etmiş ve II.mahmutun devrinde şehreminlik Ve mimarbaşılık hizmetleri birleştirilerek EBNİYE-İ HASSA MÜDÜRLÜĞÜ kurulmuştur.. daha sonrada bu kuruluş ticaret ve nafia nezaretine bağlanmştır.. *osmanlı şehirlerinde ve kasabalarında cami merkez olmak üzere birbirine bağlı yapılar topluluğuna külliye(manzume) denir.. ana yollar üzerlerindekine ise menzil denir.. *içerikte sınırlı yapılar bulunan külliyelere örnek bursada yıldırım yeşil ve muradiye külliyeleridir.. *istanbulda ilk yapılan külliye fatih külliyesidir mimarı Atik sinandır.. *fatih külliyesinden 16 yıl sonra II.beyazid amasya edirne ve istanbulda 3 külliye inşa etmiştir. Edirnedeki beyazid külliyesindeki tımarhane önemlidir.. sultan II.beyazıdın türbesi istanbuldaki külliyesindedir.. *osmanlı camiisinin asıl klasik çizgi kararlara ve kıvama varması edirne 3 şerefli camii ile ortaya çıkmıştır.. *asitane tekke zaviye ve dergahların en büyük merkezlerdir… büyük asitane örneği konya mevlevihanesidir.. *ilk osmanlı hastanesi bursa yıldırım darüşşifası istanbuldaki ilk hastane fatih külliyesinde idi… II.beyazidin edirnedeki darüşşifası daha çok akıl hastaları için kullanılmıştır.. *imaret:aş pişirilip dağıtılan yerlerdir.. tabhane ise misafir hanedir.. *hassa mimarları ocağında mimarbaşından sonra gelen en büyük rütbe SU NAZIRLIĞIDIR.. *istanbulda külliyenin en gelişmiş örneği kanuni sultan süleymanın süleymaniye külliyesidir.. *osmanlı mimarisinde mimari dönemli 4 e ayrılır.. -bursa ve edirne dönemi -klasik dönem (*sinan öncesi klasik dönem, * m.sinan dönemi, * sinan sonrası klasik dönem) -yabancı etkiler dönemi (*barok dönemi, ampir-art novvea) -milli mimari dönemi- neo klasik *osmanlı mimarisinin cami tipolojisinde klasik çağa damgasını vuran tip BURSA VE EDİRNE DÖNEMİNDE ortaya çıkmıştır.. *osmanlı mimarisinde ulucamii tipi daha çok BURSA VE EDİRNE DÖNEMİNDE görülür.. *Büyük programlı külliyelerin yapıldığı merkezi kubbe ve mekan ilişkisinin çözüme ulaşıldığı dönem SİNAN ÖNCESİ KLASİK DÖNEMDİR.. *osmanlı devletinin her dönemde kanuni sultan süleyman ile zirvede olduğu dönem SİNAN DÖNEMİ İDİ *osmanlı mimarisinde büyük külliyeler sinan öncesi klasik dönemde görülmektedir.. *osmanlı mimarisinde en büyük eserler mimar sinan döneminde görülür.. *BAROK DÖNEMİ akımı artık klasik osmanlı mimarisinin prensibinin bırakılarak yeni bir biçime dönüşüldüğünün en güçlü ifadelerinden biridir.. *türk ampir dönemi daha sade görünüşlü cephelerin ortaya çıkardığı dönemdir.. *osmanlı mimarisinin özelliği SADELİĞİDİR.. 4.ünite notları *hattatlara verilen en eski isimler katip, muharrir, verraktır. *islamın doğuşunda meşk ve cezm adıyla 2 ayrı forumda yazı bilinmekteydi. *hz.peygamber mescidi nebevinin suffe denilen bölümünde ashabına bizzat ders vermiş okuma ve yazma yaygınlaştırılmış ve kurumsallaştırılmıştır.. *geometrik yazı farklı dönemlerde en fazla işlendiği bölgeye nispetle mekki medeni ve son olarak kufi adını almıştır.. *geometrik yazı taş üzerinde meşk hattı ise devlet kurumlarında günlük işlerde ve mektuplarda kullanılmıştır.. *peygamberin vefatından önce yazıya geçirilmiş ezberlenmiş olan ayet ve surelerin 2 kapak arasında toplanıp güvence altına alınması hz.ebubekir zamanında olmuştur.. *hz.osman devrinde zeyd b. sabitin başkanlığında mekki medeni hatla siyaha yakın koyu renkkle mushaflar parşömen (deri )üzerine yazılmıştır.. *hz.osman kuran sayfalarını çoğaltarak kitap haline getirmiştir. *hüsn-i hatla yazan emeviler devrindeki ilk celi yazı hattatı halid b. ebü'l heyyacdır.. *emevi sarayında ücretle çalışan ve mushaf yazan malik b. dinarda adı geçen önemli hattatlardandır.. *emevi devrinde yetişen ilk büyük yazı ıslahatçısı Kutbe el- muharrir dir.. *arap hattının aslı fenike yazısına dayanan onun daha gelişmiş şekli olan nabati yazıya bağlanır.. *mevzun ve asli harfler emevilerin son abbasilerin ilk zamanlarında I.ve II.yüzyılda ortaya çıkmıştır.. *arap alfabesindeki imla problemiyle ilgili ilk ciddi çalışmayı yapan ebü'l esved ed düelidir.. *dönem olarak ise abdülmelik b. mervan zamanıydı.. *arap alfabesi ve imlasında en önemli ıslahatı yaparak bugünkü harekeleme usulünü ortaya koyan halil b. ahmeddir.. *abbasiler zamanında dahhak adlı bir hattat kutbenin yapılarını daha da güzelleştirmiştir.. *11 yazının kurallarını koyan mem'un'un güçlü saray hattatı ahvel el muharrirdir.. *abbasi döneminin 2 büyük hat üstadı abbasi veziri ibn mukle ve kardeşi ebü abdullah el hasandır.. *ibn mukle aklamı sitte belirlenmesinde ilk önemli reformları yapmıştır.. *ibnül bevvab aklamı sittede tespit ettiği estetik kaideleri daha ince geometrik nispetlere bağlamış 2.büyük hattatır.. *ibnül bevvabtan sonra aklamı sitteyi farklı biçimde ortaya koyan sanatkar yakut el müsta'sımdır.. *aklamı sitte diye bilinen islami yazıları gelişme sırasına ve gruplarına göre tevki-rika, muhakkık, reyhani, sülüs, nesih yazılarıdır.. *küfi islam doğuşundan itibaren mushaf yazımında kullanılan kitabe ve tezyinatında kullanılan celi şekline verilen isimdir.. *kufi uslupları: -cahiliye dönemi kufisi (cezm) -asrı saadet kufisi(mekki, medeni) -celi küfi -tezyini ve çiçekli kufi -örgülü kufi -ma'kır, bannai, satanci *tevki-rika:hat sanatında sultanlara ait büyün belgelerin yazıldığı yazı çeşididir. *celi yazı her yazının tabii büyüklüğünden daha iri yazılara verilen addır.. *sultan mehmed zamanında aylıklı sanatkarların çalıştığı ehl-i hiref adı verilen bir teşkilatın varlığı bilinmektedir.. *osmanlı hat ekölünün temeli büyük ölçüde amasyada atılmıştır.. *hilye-i şerif düzenleyen ilk hattat hafız osmandır.. *ta'lik istanbulun fethinden sonra osmanlı meşihat dairesi ve ilmiyye sınıfının resmi yazısı olmuştur.. *divani yazı tevki ve ta'lik hususiyetleri taşır.. *osmanlı padişahlarına ait en eski tuğra örneği sultan orhan tuğrasıdır.. *osmanlı 2 rik'a uslubu geliştirilmiştir.. -babıali memuralrından mümtaz efendinin eski rikası (babıali rikası) -izzet efendi uslubu.. *osmanlı ta'lik ekolünün kurucusu yesarizade izzet efendidir.. en güçlü üstatları sami efendi ve talebeleridir.. *hz.osman devrinde çoğalan mushaflar MEDENİ hatla yazılmıştır.. *mevzun ve asli hatlar müsenna yazı tarzından geliştiği kabul edilmiştir.. *hat sanatında birbirini takip eden ve aklamı sittenin doğmasında ve gelişmesinde rol oynayan üç üstad -ibn mukle, ibnül bevuda, yakut el müta'sım.. *osmanlılarda mimari ve levhalardan celi şekli en çok kullanılan yazı türü sülüstür.. *osmanlı türk ta'lik ekolünün kurucusu YESARİZADE MUSTAFA İZZET'tir.. Alıntı.. |
Yetkileriniz
|
| .::.Bir Ayet-Kerime .::. | .::.Bir Hadis-i Şerif .::. | .::.Bir Vecize .::. |
|
Medineweb
Sosyal Medya Gruplarımız: |
