Şafii mezhebine göre Orucun Tarifi, Teşrî Kılınması ve Sırları
 

Tarifi, Teşrî Kılınması ve Sırları


Orucun Tarifi


Lugatta siyam, birşeyden korunmak, tutunmak, çekinmek demektir Bu, konuşma veya yemekten kaçınmak da olabilir Bunun delili, Allah Teâlâ'nın, Hz Meryem'den hikâye ettiği şu ayettir:
Ben Rahman için oruç adadım (Meryem/26)
Yani 'konuşmamak için söz verdim'
Orucun şer'î mânâsı ise 'fecrin doğuşundan güneşin batışına kadar orucu bozan şeylerden kaçınmak1 demektir

Orucun Teşrî Kılınma Tarihi


Ramazan orucu, hicretin ikinci senesinin Şaban ayında farz kılınmıştır Bundan önce de diğer ümmetler için oruç farz kılınmıştı Hz Peygamber zamanında yaşayan ehl-i kitab, orucu çok iyi bilmekteydiler
Ey iman edenler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi, oruç size de farz kılınmıştır Umulur ki sakınırsınız
(Bakara/183)
Ancak Ramazan orucu, bu ümmetten önceki ümmetlere farz kılınmamıştı Ramazan orucu, Ümmet-i Muhammed'in bir özelliğidir

Orucun Ramazan Ayında Teşrî Kılındığının Delili


Orucun, Ramazan ayında tutulmasının farz olduğunun delilinde asıl olan şu ayettir:
(Orucun size farz kılındığı o sayılı günler) Ramazan ayıdır ki insan-lara doğru yolu gösteren, hidayeti açıklayan, hakkı ve bâtılı birbirin-den ayıran Kur'an o ayda indirildi
(Bakara/185)
İkinci delil ise şu hadîstir:
İslâm beş şey üzerine bina olunmuştur: Allah'tan başka ilah ol-madığına ve Muhammed'in, O'nun kulu ve rasûlü olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan oru-cunu tutmak[1]
Ayrıca Hz Peygamber'in bir bedevîye söylediği şu söz de buna delâlet eder: 'Allah, Ramazan ayı orucunu farz kılmıştır'[2]

Ramazan Orucunu Mazeretsiz Olarak Terkeden Kişinin Hükmü


Ramazan ayının orucu İslâm'ın rükûnlanndan ve dinin zorunlu farzlarından biri olduğu İçin onun farziyetini inkâr eden kâfir olur Mürted bir kişi olarak tevbeye davet edilir Eğer tevbe ederse tevbesi ka-bul edilir Tevbe etmediği takdirde öldürülür Eğer kişi İslâm'a yeni girmiş veya âlimlerden uzak bir memlekette doğup büyümüş ise öldürülmez Fakat orucu özürsüz olarak terkeden kişi, orucun farziyetini inkâr etmi-yorsa ve 'Ben orucun farz olduğuna inanıyorum, fakat oruç tutmu-yorum' diyorsa, o kişi fasıktır, kâfir değildir Böyle bir kişinin, hapsedilip yemekten ve içmekten menedilmesi vacibdir Böylece zahiren de olsa oruç tutmuş sayılır

Orucun Hikmetleri, Sırları ve Faydaları ,


Müsîümanm, herşeyden önce orucun bir ibadet olduğunu ve Allah'ın onu farz kıldığını bilmesi gerekir İbâdet olmasından maksat, Allah'ın emrine uymak ve Allah'a karşı kulluk görevini yerine getirmek amacıyla oruç tutmaktır Müslüman, bu ibadetten doğması mümkün olan sonuca bakmaksızın bunu yerine getirmelidir Böyle yaptıktan sonra orucun hikmet ve faydalarını araştırmasına herhangibir engel yoktur Hiç şüphesiz Allah'ın hükümlerinin tümünde hikmet ve kullar için faydalar vardır Ancak ibadet eden kişi, o ibadetteki hikmet ve faydalan bilmek mecburiyetinde değildir Yine hiç şüphe yok ki orucun da birçok hikmet ve faydaları vardır Bu hikmet ve faydaların bir kısmına muttali olunur, bir kısmı ise kullar için gizli kalır Orucun hikmet ve faydalarını şöyle sıralayabiliriz:
1 Sahih oruç, Allah'ın murakabesi için mü'minin kalbini uyanık tu-tar Oruçlu bir kişi, bir müddet sonra açlık ve susuzluk hisseder Nefsi, yemeye ve içmeye meyleder Fakat oruçlu olduğunun şuurunda olması buna mâni olur Oruçlu kimse, nefsinin arzu ve isteklerine engel olur Bunu da Allah'ın emrini yerine getirmek için yapar Böylece kalbi daima uyanık olur, Allah'ın murakabesi altında olduğunun şuuruna varır ve daima Allah'ı anmış olur O'nun kudret ve azametini hisseder
2 Ramazan ayı mukaddes bir aydır Allah, kullarından, bu ayı iba-detle geçirmelerini, Allah'a yaklaşmak için gayret göstermelerini istemiştir Yemek sofrasında, içki meclisinde keyif yaparken bunların olması müm-kün değildir Bu bakımdan Ramazan ayı, ibadet etmek ve Allah'a yaklaşmak için en uygun zamandır
3 Sene boyunca yemek yendiği için hisler dumura uğrar ve nefsin azmasına sebep olur Her iki durum da müslüman için uygun değildir Orucun teşrî kılınmasında, nefsi temizlemek, hisleri güçlendirmek gibi hikmetler olduğu anlaşılmaktadır
4 İslâm toplumunun üzerine bina edildiği temellerin en önemlile-rinden biri de müslümanların birbirlerine sevgi ve merhamet göstermele-ridir Zengin, açlığın acısını tatmadıkça, felaketlerini hissetmedikçe fakire gerektiği gibi merhamet edemez Fakat Ramazan ay'ı, zengine fakirlik şuurunu veren, onu elem ve yoksulluğunda fakirle beraber yaşamaya se-veden bir aydır Bu bakımdan zenginlerin kalbine şefkat ve merhamet duygularını yerleştiren, fakirlere yardım etmeye sevkeden bir ibadettir oruç!