Omu ilitam 6. ünite fıkıh usulü soruları
 

6. ÜNİTE FIKIH USULÜ SORULARI

“insanların benimseyip alışkanlık haline getirdiği işler veya duyulduğunda hatıra başka anlam gelmeyecek derecede özel bir anlamda kullanmayı âdet edindikleri lafızlar” aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
a) örf ve adeti aynı sayanların tanımı b) adet c) maslahat d) örf e) Seddi zerai



Bir kimse “falancanın evine ayağımı basmam” diye yemin etse, bu eve binekle de girse yemini bozulur. Bu örfün hangi kısmına girer?
a) Kavi örf b) Ameli örf c) Genel (umumi) örf d) Özel (has) örf e) Sahih (meşru) örf



Kira sözleşmelerinde, kira bedelinin, kiralanan şeyden henüz istifade etmeden önce ödenmesi;
a) Ameli örf b) umumi örf c) Özel örf d) sahihi örf e)Fasit örf



Aşağıdakilerden hangisi en doğrudur ?
a) Örf, adetlerin akıl ve dini yönden iyi görülenleri

b) Örf, halk tarafından alışkanlıkla yapıla gelen her şey

c) Adet, akıl ve dini yönden iyi görülen şey

d) Örf ve adet aynı ikisi arasında fark yok

e) Hepsi



Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
a) Yapısı bakımından örf; 1-sahih 2- fasit

b) Yaygınlığı bakımından örf; 1-Genel 2- has

c) İtibari bakımdan ; 1-meşru 2- garı meşru

d) Yapısı bakımından; 1-kavli 2-ameli

e) Geçerliliği bakımından; 1-sahih 2-fasit



Yılbaşında milli piyango bileti almak gelenek haline gelmiştir bu nasıl bir örftür?
a) Fasit b) Meşru c) genel (umumi) d) Ameli e) Hiçbiri



Düğünlerde davetlilere yemek ikram edilmesi nasıl örftür?
a) Sahih b) Fasit c) Genel d) Ameli e) Özel (has)



“Ve ala mevlüdi lehü rızguhunne ve kisvetühünne bil ma’ruf.” , “huzi’l-afve ve’mür bil ma’ruf…” Ayetleri neye kaynak gösterilir?
a) Örf b) Seddi zerai c) istishab d) istishan e) Hiçbiri



Hz. Peygamber, peşin para karşılığında, malın zimmette sabit bir borç olduğu kabul edilerek ve ileride teslim edilmek üzere satılması anlamına gelen “selem” akdine izin vermiştir. Yine İslam’da yasak olduğu halde daldaki yaş hurmanın kuruduğunda ne kadar geleceği tahminine dayanılarak o kadar kuru hurma karşılığında satılması demek olan “arâyâ” akdine (bey’u’l-arâyâ) neyi dikkate alarak müsaade etmiştir?


a) Medinelilerin örfünü b) Maslahatı c) Seddi zerai d)istishanı e) istishabı







10. “Akile” kasıtsız olarak işlenen cinayet diyetini veya “gurre” denilen mali tazminatı yüklenip ödeyen asabe, aşiret, divan üyeleri, meslek kuruluşları anlamında kullanılan bir terimdir. “Kasâme” katili meçhul olan ve üzerinde katl eseri bulunan bir maktûlün bulunduğu mahal ahalisinden seçilen elli kişinin, onu öldürmediklerine, öldüreni bilmediklerine dair yemin etmeleridir.

Bu İslam öncesi adet için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a) Hz. Peygamber bu sistemleri ilga etmemiştir

b) Hz Peygamber bu sistemleri ilga etmiştir

c) Hz. Peygamber bu sistemleri uygulamadan kaldırmıştır.

d) Hz Peygamber bu sistemler yerine yenilerini getirmiştir

e) Hiçbiri



11. Aşağıdakilerden hangisi örfün dikkate alınmasının şartlarından değildir?

a) Örf muttarid olmamalı

b) Nass ve islamın genel kurallarına aykırı olmamalı

c) İrade beyanı ile çatışmamalı

d) Devamlı veya galip olmalı

e) Örf kendisine başvurulacağı sırada mevcut olmalı



12. Aşağıdakilerden hangisi örfe dayandırılan kurallardan değildir?

a) Adet muhakkem değildir

b) Nâsın isti’mali bir hüccettir ki; ânınla amel vacib olur

c) Örf ile tayin, nass ile tayin gibidir

d) Örfen ma’rûf olan şey, şart kılınmış gibidir.

e) Âdeten mümteni’ olan şey, hakîkaten mümteni’ gibidir



13. İlk dönem Hanefî fakihleri, bir taat ve ibadet olduğunu dikkate alarak Kur’an öğretme karşılığında ücret alınmasını caiz görmezken, daha sonraki fakihler buna cevaz vermişlerdir. Bunun sebebi nedir?

a) Örfe dayanan hükümler, diğer şer’î delillerle sabit olan hükümler gibi değişmez değildir.

b) Önceden icma gerçekleşmezken sonradan gerçekleşmiştir

c) Sonraki fakihler yanlış hüküm vermişlerdir

d) Önceki fakihlerin yanlış hükmünü sonraki fakihler düzeltmiştir.

e) Hiçbiri



14. Aslında yasak olmayan, mübah olan bir fiilin şer’an sakıncalı bir sonuca götüreceğinden emin olunması veya bunun kuvvetle muhtemel bulunması sebebiyle yasaklanmasını ifade eden terim hangisidir?

a) Seddi zerai b) örf c) ishab d) istishan e) maslahat



15. Aşağıdakilerden hangisi kötülüğe (mefsedet) yol açan kısımlardan değildir?

a) Kötülüğe yol açması bilinmeyen fiiller

b) Kötülüğe yol açacağı kesin olan fiiller

c) Çoğukez kötülüğe yol açan fiiller

d) Nadiren kötülüğe yol açan fiiller

e) Yukarıdaki üç gruba girmeyen fakat mefsedete götüren sıkça rastlanan fiiller



16. Kamuya ait yol ortasına veya karanlık bir güzergahı olan kapının arkasına kuyu kazmanın yasak olma sebebi nedir?

a) Seddi zerai, kötülüğe yol açması kesin fiiller

b) Maslahat-ı mürseleye uygun değil

c) Örfe uygun değil

d) Böyle bir yasak yok kuyu kazılabilir (siz kazmayın ama J )

e) Hiçbiri



17. Şarap imalatçısına üzüm satmak, kargaşa zamanlarında silah satmak niçin yasak?

a) Seddi zerai, Çoğukez kötülüğe yol açan fiiller

b) Maslahat-ı mürseleye uygun değil

c) Örfe uygun değil

d) Böyle bir yasak yok yapılabilir J

e) Hiçbiri



18. Genellikle kimseye zarar vermeyen gıdaların satılması, şarap imalatında kullanılma ihtimali de bulunan üzüm yetiştiriciliğinin yapılması gibi fiiller için hangisi yanlıştır?

a) Yasaktır, Seddi zerai, nadiren kötülüğe yol açan fiiller

b) Yasak değildir

c) Alimler bunların yasaklanmaması gerektiğinde görüş birliğine varmışlardır

d) Bunların sağladığı yarar, yol açabileceği muhtemel zarardan daha üstündür

e) Şar’i maslahatı dikkate alarak helal saymıştır.



19. 1- Malikiler ve Hanbelîler, ölüm hastalığı sırasında eşini bâin talakla boşayan kişinin vefatı halinde, kocanın eşini mirastan mahrum etme niyetini dikkate alarak, kadının ona mirasçı olacağına hükmetmişlerdir, bir malın vadeli satılıp sonra satıcı tarafından daha aşağı bir fiyatla peşin olarak satın alınmasını da dinen yasaklanan ribâya ulaşma kastına hamlederek bâtıl saymışlardır.

2- Şâfiîler yukarıda geçen örneğin asıl hükmünü dikkate alarak, boşanan kadının boşayan eşine mirasçı olmayacağına hükmetmiştir

3- Hanefiler, Mâlikîlerle Hanbelîlerin görüşünü paylaşmışlardır. Ancak bahsi geçen beyu’lîneyi bâtıl değil fâsit saymışlardır.

Yukarıdaki üç madeden hangisi doğrudur?

a) Hepsi b) Hiçbiri c) 1-2. Madde d) 1.-3. Madde e) 2.- 3. Madde



20. “ya eyyühellezine amenu la tegulu “raina” ve gulu “unzurna” vesme’u” ayeti neye delil gösterilmiştir?

a) Seddi zerai b) Şer’u men kablena c) Örf d) istishan e) Hiçbiri



21. -Hz. Peygamber faize yol açan bir durum olmasın diye alacaklının borçludan hediye kabul etmesini yasaklamıştır

-Hz. Peygamber haksızlıklara ve kamu imkanlarının kötüye kullanılmasına yol açacağı düşüncesiyle, devlet otoritesini kullanan kamu görevlilerinin hediye almasını yasaklamıştır.

-Hz. Peygamber murisini öldüren kişinin mirastan mahrum edilmesine hükmetmiştir

Yukarıdaki maddeler neyin hadis delilidir?

a) Seddi zerai b) Şer’u men kablena c) Örf d) istishan e) Hiçbiri





22. Devlet başkanı bazı mübah olan şeyleri vatandaşlar için yasaklayabilir. Bu hükmü

koymakta hangi delil etkili olmuştur?

A) Seddi zerai

B) Mürsel maslahat

C) Şer’u men kablena

D) Sahabe kavli



23. Tefsir, Hadis gibi Temel İslam Bilimleri Bölümü’nde yer alan bilim dallarının terimleriyle

ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Özel kavlî örf

B) Fiili örf

C) Genel amelî örf

D) Fasit örf



24. Abdestinin bozulduğunu bilen bir kimse abdest alıp almadığını hatırlamadığında

hangi kurala göre abdest almasına hükmedilir?

A) İstishab

B) Beraat-i zimmetin asıl olması

C) Zerayi’

D) İbadet hükümleri



25. Sahabi kavlinin konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sahâbî içtihadına diğer sahâbîler katılsa bile bazılarına göre şer’î bir kaynak değildir.

B) Görüş ve ictihada dayanan sahâbî kavlinin diğer sahabileri bağlmadığı konusunda

ittifak vardır.

C) Sahabenin kavli sonraki müçtehitleri bağlaması için rey ve içtihat dışında olması

lazımdır.

D) Sahabi kavlinin sonraki müçtehitleri bağlaması konusu tartışmalıdır.



26. “Şer’u men kablena” delili neyi ifade eder?

A) Kur’an veya sünnette zikri geçmekle birlikte, kaldırıldığına ya da kabul edildiğine

dair delil bulunmayan hükümlerin bizi bağlayıp bağlamadığını

B) Tevrat ve İncilde geçen hükümlerin mutlak olarak Müslümanları bağladığını

C) Bizden önceki ümmetlerin de şeriatı olduğunu

D) Bizden önceki ümmetlerin de şeriatlarının nesh edildiğini



27. Seddi zerai ve mesaili mürsele arasındaki fark nedir?

a) Seddi zerai, kötülüğe giden yolun kapatılması, mesailihi mürsele ise yararı sağlamak zararı gidermektir.



28. Allah Teâlâ’nın Hz. Muhammed’den önceki peygamberler aracılığı ile gönderdiği

şeraitler karşılığında hangi terim kullanılır?

a) Şer’u men kablena b) Mesailih Mürsel c) örf d) Seddi zerai e) Hiçbiri



29. Aşağıdakilerden hangisi şer’u men kablena kısımları arasında yer alır?

a) Hepsi

b) İslam’dan önceki semavî dinlere ait kitaplarda bulunduğu halde, Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in sünnetinde hiç bahsi geçmemiş hükümler.

c) Kur’an ve sünnette bahsi geçmekle birlikte Müslümanlar açısından yürürlükten kaldırıldığı (mensuh olduğu) bildirilen hükümler

d) Kur’an ve sünnette yer alan, aynı zamanda bizim için de geçerli olduğu bildirilen

hükümler

e) Kur’an veya sünnette zikri geçmekle birlikte, kaldırıldığına ya da kabul edildiğine

dair delil bulunmayan hükümler.



30. “Tevrat’ta onlara şöyle yazdık: Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş (karşılık ve cezadır), yaralar da kısasdır.” Ayeti Şer’u men kablenanın hangi kısmına girer?

a) Kur’an veya sünnette zikri geçmekle birlikte, kaldırıldığına ya da kabul edildiğine

dair delil bulunmayan hükümler.

b) Kur’an ve sünnette yer alan, aynı zamanda bizim için de geçerli olduğu bildirilen

Hükümler

c) Kur’an ve sünnette bahsi geçmekle birlikte Müslümanlar açısından yürürlükten kaldırıldığı (mensuh olduğu) bildirilen hükümler

d) İslam’dan önceki semavî dinlere ait kitaplarda bulunduğu halde, Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in sünnetinde hiç bahsi geçmemiş hükümler

e) Hiçbiri



31. “Yahudilere (deve, yırtıcı hayvanlar ve kuşlar gibi), bütün tırnaklı hayvanları haram ettik. Sırtlarının yahut bağırsaklarının taşıdığı ya da kemiğe karışan yağlar hariç, sığır ve koyunun iç yağlarını da haram kıldık. Böylece onları zulümleri yüzünden cezalandırdık. Biz elbette doğru söyleyenleriz.’’ Ayeti Şer’u men kablenanın hangi kısmına girer?

a) Kur’an ve sünnette bahsi geçmekle birlikte Müslümanlar açısından yürürlükten kaldırıldığı (mensuh olduğu) bildirilen hükümler

b) İslam’dan önceki semavî dinlere ait kitaplarda bulunduğu halde, Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in sünnetinde hiç bahsi geçmemiş hükümler

c) Kur’an ve sünnette yer alan, aynı zamanda bizim için de geçerli olduğu bildirilen

Hükümler

d) ) Kur’an veya sünnette zikri geçmekle birlikte, kaldırıldığına ya da kabul edildiğine

dair delil bulunmayan hükümler.

e) Hiçbiri



32. Ahmed b. Hanbel, Hz. Şuayb’ın kızıyla evlendirme şartı olarak Hz. Musa’ya sekiz yıl çobanlık yaptırmasına (Kasas, 28/27) dayanarak kadına ait olan mehrin dışında, babanın da belli bir miktar mal alma hakkının olduğunu söylemiştir. Bu hangi kaynağa örnektir?

a) Şer’u men kablena b) örf c)istishan d) istishab e)Hiçbiri



33. Hz. Peygamber’e yetişmiş, ona iman etmiş ve örfen “arkadaş” denilebilecek kadar uzun bir süre onunla birlikte bulunmuş ve hayatının sonuna kadar bu imanını muhafaza etmiş kimseye ……….. denir. Boşluğa ne gelmelidir?

a) Sahabi b) Şari c) Fakih d) Müctehid e) Ehli Beyt



34. “……………………bunun hüccet olduğu ve onunla amel etmenin gerektiği konusunda alimler görüş birliğine varmışlardır.” Boşluğa hangisi uygundur?

a) Sahâbî kavli, re’y ve ictihad ile idrak olunamayacak bir konuda ise

b) Sahâbî kavli, re’y ve ictihad ile idrak olunacak bir konuda ise

c) Sahabe kavli kendi görüş ve ictihadı ise

d) Sahabe kavli ise

e) Sahabe kavli bir sahabenin ictihadı ise



35. 1- Sahâbî kavli, re’y ve ictihad ile idrak olunamayacak bir konuda ise

2- Sahabe ictihadı diğer sahabelerin ittifakıyla meydana gelmiş ise

3- Sahabe kavli bir sahabenin görüş ve ictihadı ise

Yukarıdaki maddelerin hangi yada hangilerinin hüccet olduğu ve amel edilmesi gerektiği hususunda alimler ittifak etmişlerdir?

a) 1 ve 2 b) 1 ve 3 c) 2 ve 3 d) Yalnız 1 e) Yalnız 2





36. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a) Eş’arîler, Mu’tezile ve Şi’a ile İmam Şâfiî’nin üzerinde karar kıldığı ve Şafiîlerce tercih

edilen görüşe ve Ahmed b. Hanbel’den yapılan bir rivayete göre sahâbîlerin (icma olmayan) Görüş ve ictihada dayanan sahâbî kavli hüccet değildir.

Bazı fakihler ise kitap, sünnet ve icmada hükmü bulunmayan konularda sahâbî kavli şer’î bir hüccettir ve kıyastan önce gelir demişlerdir



(Diğer şıklar zaten yanlış J)





Cevaplar : A şıkkı

i

Mi A2 Lite cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi