mantık dersi 7. ünite soru ve cevapları(Omu ilitam )
 

MANTIK DERSİ 7. ÜNİTE SORU VE CEVAPLARI





1-Birinci şekilden kıyasların kullanıldığı hususlar nelerdir?

C) bir şeyin bazı özelliklere sahip olduğunu veya bazı özelliklere

sahip olmadığını açık seçik ve kesin hale getirmek gibi hususlarda kullanlır.



2-yüklemli kıyasın birinci şeklinde kaç mod vardır?

C) 4 mod vardır.

3- birinci şeklin birinci modunu açıklayın ve bir örnek verin?

C) her üç önermeninde tümel olumlu olduğu moddur.daha kolay hatırlanması için (AAA) 3A olarak nitelendirilmiştir. Biz bunu AnkArA olarak hatırlayabiliriz

ÖRN:

(A) Bütün Karadenizliler hamsi sever.

(A) Temel Karadenizlidir.

(A) O halde, Temel hamsi sever

4- birinci şeklin 2. modunu açıklayınız ve bir örnek veriniz?

C) büyük öncülün tümel olumlu (A), küçük öncül ve sonucun tikel olumlu

(I) olduğu moddur.bunu hatırlamak içinde çAnkIrI (AII)ilini hatırlamamız yeterlidir.

ÖRN:

(A) Bütün Güneydoğulular, çiğköfte sever.

(I) Bazı İstanbullular, Güneydoğuludur.

(I) O halde, bazı İstanbullular çiğköfte sever

5-birinci şeklin 3. modunu açıklayınız ve bir örnek veriniz?

C) büyük öncülün tümel olumsuz (E), küçük öncülün tümel olumlu (A),

sonucun da tümel olumsuz olduğu (E A E) moddur. Biz bunu cEsArEt kavramıyla hatırlayabiliriz.

ÖRN:

(E) Hiçbir erdemli insan, kopya çekmez (kopya çeken biri değildir).

(A) Bütün İlahiyat öğrencileri, erdemlidir.

(E) O halde, kiçbir ilahiyat öğrencisi kopya çekmez.(burada bizim durumumuzu açıklamak gerekirse;bizler asla kopya çekmiyoruz fakat müthiş bir yardımlaşma içerisindeyizJ))))

6-Birinci şeklin 4. modunu açıklayınız ve bir örnek veriniz?

C) büyük öncülün tümel olumsuz (E), küçük öncülün tikel olumlu (I),

sonucun da tikel olumsuz (O) olduğu moddurbu modu da pEpİnO meyvesiyle hatırlayabiliriz

ÖRN:

(E) Hiçbir Müslüman, domuz eti yemez.

(I) Bazı İngilizler, Müslümandır.

(O) O halde, bazı İngilizler domuz eti yemez.

6-yüklemli kıyasın ikinci şeklini örnek vererek açıklayınız

C) Yüklemli kıyasın ikinci şekli, orta terimin her iki öncülde de yüklem olduğu şekildir.

Daha ziyade birbirinde farklı yönleri olan şeyleri birbirinden ayırma ve ne tür özelliklere sahip

olmadığını gösterme gibi konularda kullanılır. Bu kıyasta ;

1. Büyük öncül, tümel olmalıdır.

2. İki öncülden en az biri olumsuz olmalıdır

Bu kıyasın öncülleri ve terimlerini şöyle göstermek mümkündür (ve ikinci şeklin terimlerinin

konumunu hatırda tutmak için üç terim arasında en önemlisi sayılan orta terimin, bu

ikinci şekilde, her iki öncülde de ikinci sırada olduğuna dikkat etmek yararlı olabilir



1. (büyük) öncül: B O (B = büyük terim, O = orta terim)

2. (küçük) öncül: K O (K = küçük terim, O = orta terim)

Sonuç : K B (K = küçük terim, B = büyük terim)

II. şekil içinde şu 4 mod geçerlidir: 1. mod (A E E), 2. mod (A O O), 3. mod (E A E), 4. mod

(E I O). Bunlardan sadece 1. moda örnek vermekle yetinelim.

(A) Bütün iyi liderler, istişareye önem verirler.

(E) X (veya, X partili hiçbir lider), istişareye önem vermemektedir.

(E) O halde, X (veya, X partili hiçbir lider) iyi bir lider değildir

7- yüklemli kıyasın 3. şeklini açıklayınız ve örneklendiriniz

C) Yüklemli kıyasın üçüncü şekli, orta terimin her iki öncülde de konu olduğu şekildir.

Daha ziyade bir bütünün istisna edilen tikel kısımlarını gösterme gibi konularda kullanılır.

Sonuç daima olumlu da olsa olumsuz da olsa tikel olur. III. Şekil’den kıyasların sonuç vermesi

için, yukarda sıralanan 8 genel kurala ilaveten, şu iki kurala da uyması gerekir:

1. Küçük öncül olumlu olmalıdır.

2. Sonuç daima tikel olur.

Bu kıyasın öncülleri ve terimlerini şöyle göstermek mümkündür:

1. (büyük) öncül: O B (O = orta terim, B = büyük terim)

2. (küçük) öncül: O K (O = orta terim, K= küçük terim)

Sonuç : K B (K = küçük terim, B = büyük terim)

III. şekil içinde şu 6 mod geçerlidir: 1. mod (A A I), 2. mod (A I I), 3. mod (E A O), 4. mod

(E I O), 5. mod (I A I), 6. mod (O A O).

Bunlardan sadece 1. moda örnek vermekle yetinelim.

(A) Bütün ahlaklı insanlar, adaletlidir.

(A) Bütün ahlaklı insanlar, cesaretlidir.

(I) Bazı cesaretliler adaletlidir.