Meslegi bilgi Soruları(TEMEL KAVRAMLAR)
 

TEMEL KAVRAMLAR

Hadis: genel olarak kullanıldığında Hz. Peygamber'e ait olduğu söylenen haber, her türlü söz ve işler demektir.

Hadis Tarihi: Hz. peygamberden gelen bu haberlerin günümüze gelinceye kadar geçirdiği aşamaları ele alıp inceleyen bilgi koludur.

Bir hadis genel olarak iki kısımdan oluşur: Metin ve sened.

Metin: Hz. Peygamber'in söz veya işinin anlatıldığı kısımdır.

Sened: bu söz ve işi, birbirine nakleden kimselerin isimlerinin tarihi sıra içinde yer aldığı kısımdır. İsimler silsilesidir. Yani ravilerin isimleri.

Ravi: hadisi nakledenlere, sened kısmında geçen kişilere verilen addır.

Rivayet: hadis metninin sened kısmıyla nakledilmesine denir.

Hadisi sırasıyla birbirine nakleden raviler arasında bir ravi atlanmamışsa o senede muttasıl sened, hadise de muttasıl hadis denir.

Sahabi: Hz. Peygamber'le ona inanmış olarak karşılaşan ve bu imanla ölen kimsedir.

Tâbiî: Bir sahabeyle karşılaşmış olan müslümana denir.

Tâbiu't-tâbiî: Bir tâbiî ile karşılaşmış olan müslümana denir.

Söyleyeni bakımından Hadis çeşitleri

kudsî hadis: Yüce ALLAH'a ait olduğu söylenen habere denir.

mevkûf hadis: Bir sahabiye ait olduğu söylenen habere denir.

Maktu hadis: Bir tabiye ait olduğu söylenen habere denir.

Merfu' hadis: Hz. Peygamber'e ait olduğu vurgulanan haberdir.

Hadislerim Sahihlik Bakımından Kısımları:

Hz. Peygamber'e ait olduğu söylenen hadislerin hepsi gerçekte Hz.

Peygamber'e ait değildir. Bu sebeple sahihlik açısından hadisler makbul ve Merdud şeklinde iki ana kümeye ayrılır.

Makbul hadisler: Hz. Peygamber'e ait olma ihtimali fazla olan hadislerdir. Bunlar sahih ve Hasen diye iki kümeye ayrılırlar.

Sahih hadis: Baştan itibaren son raviye kadar sık’a (güvenilir ve bilgiyi koruma özelliği olan) raviler tarafından nakledilen, diğer hadislere aykırı olmayan, gizli bir kusuru da bulunmayan hadistir.

Hasen hadis: Ravilerden birinin, bilhassa güvenilirlik ve bilgiyi koruyamama özelliği eksikse bu ravilerin aktardıkları hadislere denir.

Merdud hadisler: Hz. Peygamber'e ait olma ihtimali az olan hadislerdir. Bunlar da zayıf ve mevzu' şeklinde iki kısma ayrılırlar.

Zayıf hadis: Sahih hadisin özelliklerinden birini ya da birkaçını taşımayan hadislerdir. Ve taşımadığı özelliklere göre 5’e ayrılır.

1- Mürsel hadis: Bir ravinin doğrudan Hz. Peygamber (SAV) ‘den naklettiği hadistir. Ravi düşmüştür.

2- Munkatı hadis: Sahabeden sonra bir veya birkaç ravisi düşmüş hadis demektir.

3- Muallâk hadis: Senedin son kısmında yani yazar kısmında ravisi eksik olan ya da hiç yazılmamış olan hadistir.

4- Muallel hadis: Ancak uzman âlimlerin fark edebileceği gizli bir kusuru olan hadistir.

5- Müdelles hadis: Taşıdığı bir kusuru yokmuş gibi nakledilmeye çalışılan hadistir.

Mevzu’ hadis: söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygamber'e nispet edilen haberdir. Uydurma hadislerdir.

Hadislerin Ravi Sayısı Bakımından Kısımları:

Ravilerinin azlığı ve çokluğuna göre hadisler Mütevatir ve haber-i vahid diye iki kısma ayrılır.

Mutevâtir hadis: senedinin başından sonuna kadar her tabakada, yalan söylemek üzere anlaşmaları aklen ve âdeten mümkün olmayacak kadar çok ravinin rivayet ettiği hadistir.

Haber-i Vahid: herhangi bir tabakada ravi sayısı, Mütevatir hadisin ravi sayısına ulaşamayan hadis: Mütevatir hadis derecesine ulaşamayan hadis demektir. Haber-i vahid de üç kısımdır: Meşhur, aziz ve fert

1- Meşhur hadis: Her nesilde en az 3 ravi tarafından nakledilmiş hadistir.

2- Aziz hadis: Her nesilde en az 2 ravi tarafından nakledilmiş hadistir.

3- Ferd hadis: Bir ravi tarafından nakledilmiş hadistir.