MEDİNEWEB HAFTANIN HUTBESi:23.08.2019-Faizin Toplumsal zararları.
TARİH: 23.08.2019
FAİZİN TOPLUMSAL ZARARLARI
Muhterem Müslümanlar!
Hicretin onuncu, risaletin son senesiydi. Peygamber
Efendimiz (s.a.s) hac farizasını yerine getirmek üzere
ashabıyla birlikte Medine’den yola çıkıp Arafat’a ulaştı.
Burada, yıllar sonra “Veda Hutbesi” diye meşhur olacak
olan hutbesini îrâd etti. İnsanlığın yolunu aydınlatacak
tavsiyelerde bulundu. Birtakım haramlara ve sapmalara
karşı ümmetini uyardı. Allah Resûlü’nün Veda
Hutbesinde “Câhiliyeye ait her şey ayaklarımın
altındadır” diyerek bir daha dönülmemek üzere
yasakladığı hususlardan biri de faiz idi. Peygamberimiz,
faizin her çeşidini ayakları altına aldığını ilan ederek
müminlere şöyle seslendi: “İyi bilin ki faizin her çeşidi
kesinlikle kaldırılmıştır.”
1
Aziz Müminler!
Faiz, borç verilen bir parayı veya malı belli bir süre
sonunda fazlasıyla geri almaktır. Borçlunun alacaklısına
ödemek zorunda bırakıldığı meşrû olmayan, karşılıksız ve
hak edilmeyen fazlalıktır. Alın teri dökmeden, emek sarf
etmeden, haksız yoldan kazanç elde etmektir. Dara
düşmüş, zorda kalmış kişilerin bu hallerini fırsata
çevirmektir.
Kıymetli Müslümanlar!
İslam, faizin her türünü kesin olarak haram kılmıştır.
Faizli işlemleri en büyük günahlardan saymıştır. Nitekim
Yüce Rabbimiz, hutbemin başında okuduğum ayet-i
kerimede müminleri şöyle uyarmaktadır: “Ey iman
edenler! Kat kat arttırılmış olarak faiz yemeyin.
Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa
eresiniz.”2
Değerli Müminler!
Allah’ın bütün emir ve yasakları kullarının iyiliği
içindir. Onların dünyada huzurlu, ahirette mutlu
olmalarına yöneliktir. İslam’ın faizi haram kılmasında da
hem birey hem de toplum açısından birçok hikmet vardır.
Faiz, yalnızca malın değil, aynı zamanda ömrün de
bereketini azaltır. Faiz yüzünden ortaya çıkan nice iflaslar,
intiharlar, dağılan aileler, heba olan hayatlar vardır. Faizin
yaygın olduğu toplumlarda dar gelirliler ve yoksullar
ezilir. Zenginle fakir arasındaki uçurum gittikçe derinleşir.
Allah rızâsı için borç verme, yardımlaşma, sevgi,
merhamet, şefkat, ihsan ve infak gibi erdemli davranışlar
ortadan kalkar. Dinî ve ahlâkî değerler örselenir. Helal
haram duyarlılığı zayıflar. Nihayetinde meşru olup
olmadığına bakmaksızın kazanç elde etmeye çalışmak,
toplumda büyük huzursuzluklara sebep olur.
Aziz Müslümanlar!
Faize bulaşan kişi emeksiz ve kolay yoldan kazanç
elde ettiğini zannetse de aslında kaybetmeye mahkûmdur.
Nitekim Cenâb-ı Hak, “Allah, faizle elde edilen malı
mahveder, zekâtı ve sadakası verilen malı ise artırır”3
buyurmak suretiyle bu gerçeğe işaret etmiştir. Zira zekât
ve sadaka verenin malı bereketlenip artar. Servetinden
hayır görür. Kalbi huzurla, amel defteri sevapla dolar. Faiz
ise servetin bereketini ortadan kaldırır. Sahibine günahtan
başka kazanç sağlamaz. Hem maddî hem de manevî
anlamda iflasını hazırlar. Allah Resûlü (s.a.s) faizin
eninde sonunda sahibine kaybettireceğini şöyle ifade
etmiştir: “Faiz yoluyla mal çoğaltan hiç kimse, malının
hayrını göremez.”
4
Muhterem Müminler!
Yüce dinimiz bizlere geçimimizi helal yoldan temin
etmeyi emretmiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.s) “Hiç
kimse kendi el emeğinin kazancından daha hayırlı bir
yiyecek yememiştir.”5 buyurmuştur.
Üzülerek ifade etmek gerekir ki, cahiliye döneminde
olduğu gibi günümüzde de faizli işlemler bazen ticaretin
doğal bir parçası gibi değerlendirilmekte, faizsiz ticaret
yapılamayacağına dair düşünce ve anlayışlar
yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. Hâlbuki ticaret ve faiz
birbirinden tamamen ayrı şeylerdir. Nitekim Kur’an’ın
ifadesiyle “Allah, alış verişi helâl, faizi ise haram
kılmıştır.”6 Bunun için bize düşen, ticaretimizi yaparken,
faize bulaşmama hususunda son derece hassas
davranmaktır.
Değerli Müslümanlar!
Dinimizin bütün ikazlarına rağmen faizi terk
etmeyenlerin karşılaşacağı hüsran, Kur’an-ı Kerim’de
şöyle haber verilir: “Faiz yiyenler, kabirlerinden
şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu,
onların ‘Alışveriş de faiz gibidir’ demelerinden
dolayıdır…”7
O halde, tarih boyunca ekonomik hayatın en büyük
sömürü ve zulüm araçlarından biri olan faiz felaketinden
uzak duralım. Faizle elde edilen maldan hayır
gelmeyeceğinin idrakinde olalım. Şu geçici dünya
hayatımızda daha çok kazanmaktan ziyade, helalinden
kazanıp helal yolda harcamaya gayret edelim. Mahşer
günü, malımızı nereden kazanıp nereye harcadığımızın
hesabını vermeden Allah’ın huzurundan
ayrılamayacağımızı asla unutmayalım. Hutbemi
Rabbimizin şu uyarısıyla bitiriyorum: “Ey iman edenler!
Allah'tan korkun. Eğer gerçekten inanıyorsanız
mevcut faiz alacaklarınızı terk edin. Eğer böyle
yapmazsanız, Allah ve Resûlü tarafından faizcilere
karşı açılan savaştan haberiniz olsun. Eğer tevbe edip
vazgeçerseniz, anaparanız sizindir; ne haksızlık etmiş
ne de haksızlığa uğramış olursunuz.”
8
1 Müslim, Hac, 147.
2 Âl-i İmrân, 3/130.
3 Bakara, 2/276.
4
İbn Mâce, Ticâret, 58.
5 Buhârî, Büyû’, 15.
6 Bakara, 2/275.
7 Bakara, 2/275.
8 Bakara, 2/278, 279.
Din Hizmetleri Genel Müdürlüğ