[Emekdar Üye]

ibn teymiyyenin ilmi ehliyetine şahitlik eden 50 nakil;
1"Uyûnu’l-Eser fi’l-Meğâzîl ve’ş-Şemaili ve’s-Siyer" adlı eserin müellifi olan İbn Seyyidi’n-Nas (v 734 h) demiş ki :
"Ben onu bütün ilimlerde pay sahibi gördüm Nerdeyse sünnete dair bütün rivayetleri ezberlemişti Tefsire dair söz söyledi mi bu işin sancağını yüklenmiş olduğu görülürdü Fıkha dair fetva verdi mi en ileri noktaya ulaşmış olduğu, hadise dair konuştu mu hadis ilim ve rivayetinde oldukça ehil olduğu, mezheb ve fırkalar hakkında konuştu mu bu hususta ondan daha etraflı bilgi sahibi kimsenin görülemediği, onun ilerisinde bu hususların kimse tarafından idrâk edilemediği anlaşılırdı Kısacası bütün ilim dallarında akranlarından ileri idi Onu gören hiçbir göz onun benzerini görmemiştir Hatta kendisi bile kendisi gibisini görmüş değildir"
2Siyer-u A'lami’n-Nubelâ"nın müellifi Şemsu’d-Din ez-Zehebî (v 748) demiş ki:
"Benim gibi bir kimsenin onun niteliklerine dair söz söylemesinden çok daha büyüktür Eğer Kâbe’de Hacer-i Esved’in bulunduğu rükün ile Makam-ı İbrahim arasında bana yemin ettirilecek olsa, hiç şüphesiz benim gözüm onun gibisini görmemiştir, diye yemin ederim Allah’a yemin ederim bizzat kendisi bile ilim bakımından kendi benzerini görmüş değildir"
3Yine imam zehebi demiş ki :
"Henüz buluğa ermeden Kur’an ve fıkıhı okudu, tartıştı, delilleriyle, görüşlerini ortaya koydu Yirmi yaşlarında iken ilim ve tefsirde oldukça ileri dereceye ulaştı, fetva verdi ve ders okuttu Pek çok eserler yazdı, daha hocaları hayatta iken büyük ilim adamları arasında sayılır oldu Develere yük teşkil edecek kadar pek büyük eserler yazdı Bu sırada onun yazdığı eserler belki dörtbin defter, belki de daha fazla tutar Cuma günlerinde seneler boyunca herhangi bir kitaba başvurmaya gerek görmeksizin yüce Allah’ın kitabını tefsir etti Fışkıran bir zeka idi, pekçok hadis dinlemiştir Kendilerinden ilim bellediği hocalarının sayısı ikiyüzü aşkındır Tefsire dair bilgisi en ileri noktadadır Hadis, hadis ravileri (Ricâli), hadisin sahih olup olmamasına dair bilgisine hiçbir kimse ulaşamaz Fıkhı, nakli -dört mezheb imamının da ötesinde- ashab ve tabîin’in görüşleri eşsizdi Mezheb ve fırkalara dair, usul ve kelâma dair bilgisine gelince, bu hususta onun seviyesinde bir kimse bilmiyorum Dile dair geniş bir bilgisi vardı, Arapçası oldukça güçlü idi Tarih ve siyere dair bilgisi şaşırtıcı idi Kahramanlık, cihad ve atılganlığı ise nitelendirilemeyecek kadar, anlatılamayacak kadar ileri idi Örnek gösterilecek derecede çok cömert idi Yemekte ve içmekte az ile yetinir, zühd ve kanaat sahibi bir kimse idi"


4Tabakatu'ş Şafîiyye el-Kübrâ" adlı eserin müellifi Tacu’d-Din’in babası Takıyu’d-Din es-Subkî demiş ki :
"Aklî ve şer’î ilimlerdeki geniş bilgisi, üstün kadri ve kaynayıp coşan denizi andıran hali ile ileri zekası, içtihadı ile bütün bu alanlarda anlatılamayacak ileri dereceye ulaşmıştı" dedikten sonra şunları söylemektedir:
"Bana göre o bütün bunlardan daha büyük, daha üstündür Bununla birlikte yüce Allah ona zühd, vera, dindarlık, hakka yardımcı olmak, hakkı yerine getirmek gibi özellikleri vermişti; bütün bunları da yalnızca Allah için yapardı Bu hususta selef-i salihin izlediği yolu izlerdi Bu konuda çok büyük bir pay sahibi idi Bu dönemde hatta uzun dönemlerden beri onun benzeri görülmüş değildir"
5Muhammed b Abdi’l-Berr eş-Şafîi es-Sübkî (v 777) demiş ki:
"İbni Teymiyye’ye cahil bir kimse ile yanlış kanaat ve görüşlere sahib bir kimseden başkası buğzetmez Cahil bir kimse ne söylediğini bilmez, yanlış kanaat sahibi kimseyi ise sahib olduğu yanlış kanaat onu bilip tanıdıktan sonra hakkı söylemekten alıkoyar"
6Hasımlarından birisi olan Kemalu’d-Din b ez-Zemelkanî eş-Şafîi (v 727) demiş ki:
"Herhangi bir ilim dalına dair kendisine soru sorulacak olursa, onu gören ve onu dinleyen bir kimse, onun bu ilim dalından başka bir şey bilmediğini zanneder ve bu seviyede kimsenin o ilmi bilmediğine hükmederdi Diğer mezheblere mensub fukaha onunla birlikte oturduklarında kendi mezhebleri ile ilgili olarak daha önceden bilmedikleri şeyleri ondan öğrenirlerdi Herhangi bir kimse ile tartışıp da hasmı tarafından susturulduğu bilinmemektedir İster şer’î ilimler olsun, ister başkaları olsun herhangi bir ilim hakkında söz söyledi mi mutlaka o ilim dalının uzmanlarından ve o ilmi bilmekle tanınanlardan üstün olduğu ortaya çıkardı Beşyüz yıldan bu yana ondan daha ileri derecede hadis hıfzetmiş kimse görülmüş değildir"
7Şafii alimi İbn Dakîk el-Iyd (v 702 h) demiş ki:
"İbn Teymiyye ile biraraya geldiğimde bütün ilimlerin onun gözü önünde bulunduğunu, bu ilimlerden istediğini alıp, istediğini bırakan bir kişi olduğunu gördüm"
8Aslen İşbilyeli, Dımaşk’lı (v 738 h) el-Birzâlî Ebu Muhammed el-Kasım b Muhammed demiş ki:
"Hiçbir hususta arkasından yetişilemeyecek bir imamdı İçtihad mertebesine ulaşmış ve müçtehidlerin şartları kendisinde toplanmıştı Tefsirden söz etti mi aşırı derecedeki ezberleri dolayısıyla, güzel sunması ile herbir görüşe tercih zayıflık ve çürütmek gibi layık olduğu hükmü vermesiyle ve herbir ilme dalabildiğine dalması ile insanları hayrete düşürürdü Huzurunda bulunanlar onun bu haline şaşırırlardı Bununla birlikte o zühd, ibadet, yüce Allah’a yönelmek, dünya esbabından uzak kalıp, insanları yüce Allah’a davet etmeye de kendisini büsbütün vermiş bir kimse idi"
9Şafîi mezhebine mensub Dımaşk’lı ve Tehzibu’l-Kemâl adlı eserin sahibi Ebu Haccac el-Mizzî de (v 742 h) demiş ki :
"Onun benzerini görmedim, kendisi de kendi benzerini görmüş değildir Allah’ın kitabı ve Rasûlünün sünneti hakkında ondan daha bilgilisini, her ikisine ondan daha çok tabi olanı görmüş değilim"
10Ebu haccac el-mizzi yine demiş ki :
"Dörtyüz yıldan bu yana onun benzeri görülmemiştir"
11Fethu’l-Barî adlı eserin müellifi İbn Hacer el-Askalânî (v 852 h) demiş ki :
"En hayret edilecek hususlardan birisi de şudur: Bu adam Rafızî, Hulûlcüler, İttihatçılar gibi bid’at ehline karşı bütün insanlar arasında en ileri derecede duran bir kimse idi Bu husustaki eserleri pekçok ve ünlüdür Onlara dair verdiği fetvaların sınırı yoktur"
12Yine İbn hacer demişi ki :
Şeyhu’l-İslam Takıyu’d-Din’in, kanaatlerini kabul edenin de, etmeyenin de çokça istifade ettiği ve herbir yana dağılmış eserlerin müellifi ünlü öğrencisi Şemsuddin İbn Kayyim el-Cevziyye dışında eğer, hiçbir eseri bulunmasaydı dahi, bu bile İbn Teymiyye’nin ne kadar yüksek bir konuma sahib olduğunu en ileri derecede ortaya koyardı Durum böyle iken bir de gerek akli, gerek nakli ilimlerde Hanbeli mezhebine mensup ilim adamları şöyle dursun, çağdaşı olan Şafîi ve diğer mezheblere mensup en ilerideki önder ilim adamları akli ve nakli ilimlerde oldukça ileri ve benzersiz olduğuna da tanıklık etmişlerdir"

13"Umdetu’l-Karî Şerhu Sahihi’l-Buharî" adlı eserin müellifi Hanefî Bedru’d-Din el-Aynî (v 855 h) demiş ki:
"O, faziletli, maharetli, takvâlı, tertemiz, vera’ sahibi, hadis ve tefsir ilimlerinin süvarisi, fıkıh ve hadis usulü ve fıkıh usulü ilimlerinde gerek anlatımı ve gerek yazımı itibariyle ileri derecede idi Bid’atçilere karşı çekilmiş yalın kılıçtı Dinin emirlerini uygulayan büyük ilim adamı, marufu çokça emreden, münkerden çokça alıkoyandı Son derece gayretli, kahraman ve korku ve dehşete düşüren yerlerde atılgan, çokça zikreden, oruç tutan, namaz kılan, ibadet eden bir kimse idi Geçiminde kanaatkarlığı seçmiş, fazlasını istemeyen bir kimse idi Oldukça güzel ve üstün şekilde sözlerine bağlı kalır, çok güzel ve değerli işleriyle vaktini değerlendirirdi Bununla birlikte aşağılık dünyalıktan da uzak kalırdı Meşhur, kabul görmüş ve tenkid edilebilecek bir kusuru bulunmayan, nihaî sözü kestirip atan fetvaları vardır"
14Muhammed ebu Zehra demiş ki :
İbn Teymiyye Şia tai¬fesine karşı güçlü kalemi keskin dili ile kılıç sıyırmış, yorulmadan usan¬madan usullerini reddetmeye, delillerini iptal etmeye başlamış, içyüzleri¬ni ortaya koyacak risaleler yazmıştır