Peygamberimiz saçını ve sakalını boyadı mı?
 

Peygamberimiz saçını ve sakalını boyadı mı?

“Hocam, Peygamberimiz kendi saçını siyaha boyamış mıdır? Sahabilerden saçını, sakalını boyayanlar olmuş mudur? Mesela, Hz Ebu Bekir ve Hz Ali gibi"

Peygamberimiz karakter ve ahlak eğitimine çok önem verdiği gibi, kılık kıyafet ve dış görünüşe de önem verirdi Bu konuda diğer din ve inanç mensuplarından farklı olmaya dikkat ederdi Özellikle Mekke'de müşriklere, Medine'de de Yahudilere ve Hıristiyanlara benzememeye özen gösterirdi

Özen gösterdiği konulardan birisi de saç ve sakalın boyanmasıyla ilgiliydi "Şüphesiz, Yahudi ve Hıristiyanlar saç boyamazlar Siz onlara muhalefet edin"1 Sünnete göre boyamada, özellikle kına ve kırmızı-siyah karışımı (çivit otu gibi) bitkisel boyaların kullanılması esas olarak kabul ediliyordu Peygamberimizin saç boyama konusundaki emirleri, teşvik ve tavsiye şeklinde anlaşılmış ve o şekilde uygulanmıştı Yoksa bir farz ve vacip olarak anlaşılmamıştı


Sahabilerden Hz Ebû Bekir ile Hz Ömer saçlarını boyadıkları halde, Hz Ali ve Hz Enes gibi Sahabîler boyamazdı Saç ve sakalı siyaha boyamada farklı uygulamalar vardı

Hz Ömer, Hz Osman, Hz Hasan ve Hüseyin (ra) ve bazı Tabiîn saçlarını siyaha boyardı Hanefî mezhebinin imamlarından İmam-ı Ebû Yusuf ise, erkeğin saçını siyaha boyayabileceği görüşünü dile getiriyordu Başta Şâfiî âlimleri ve pekçok İslâm ulemasına göre ise, saç ve sakalı siyaha boyamak mekruh olarak görülüyordu2

Peygamber Efendimiz mübarek saç ve sakalını boyayıp boyamadığına gelince; Enes bin Mâlik kendisine sorulan "Resulullah saç ve sakalını boyadı mı?" şeklindeki bir soruya, "Sakalının ön kısmında on yedi veya yirmi kadar saç telinden başka o saç ve sakalının aklaştığını görmedi" cevabını verdi3 Hz Enes, bu sözleriyle Peygamber Efendimizin mübarek saç ve sakalının boyamaya ihtiyaç duymayacak kadar çok azının aklaştığına işaret ediyordu Peygamberimizin saçlarını boyamadığının bir diğer delili de Hz Aişe'nin şu ifadesidir:

"Hz Ebû Bekir saçlarını boyardı Şayet Resulullah da boyasaydı ben ondan sonra başlardım" Bununla beraber Resulullahın mübarek saç ve sakalını boyadığı hususunda hadis kitaplarında farklı rivayet de vardır Osman bin Abdullah bin Mevhib diyor ki:

"Ben, (mü'minlerin annesi) Ümmü Seleme'nin huzuruna varmıştım da, Ümmü Seleme, Resulullahın (saç ve sakal) kıllarından kına ve ketem ile boyanmış bir saç telini çıkarıp bana göstermişti" 4 Ancak, bu rivayette Peygamber Efendimizin mübarek saç ve sakalını boyadığı hakkında bir açıklama bulunmuyor Dolayısıyla bu işlem Resulullah tarafından yapıldığını anlatmıyor

Hadis âlimlerinden imam el-İsmailî ve Kadı İyaz, Peygamberimizin saç telinin Hz Ümmü Seleme tarafından sürülen güzel kokuların etkisiyle kızıllaştığını söylerken, İmam el-Hâfizî ise, "Bedenden ayrılan saç telleri bir süre sonra kızıllığı siyahlığa dönüşür" diyor

Peygamberimizin sakalını boyadığı hakkında bir hadisi de İbn Ömer rivayet ediyor ve Resulullahın sakalını boyadığını gördüğünü haber veriyor5 Sonuç itibariyle söylemek gerekirse, Peygamber Efendimizin saç ve sakalından beyazlaşan tel sayısı az olduğundan boyamaya ihtiyacı kalmamıştı Bununla beraber, saç ve sakal boyamanın caiz olduğunu göstermek için birkaç defa boyamış olabileceği de muhtemeldir Resulullahın mübarek saçını ve sakalını boyamadığını rivayet eden sahabiler ise, bir veya iki defa olan bu boyama işini görmemiş olabilirler

1 Müslim, Libas:80; İbn Mâce, Libas:32
2 Umdetul'l-Kari, 22:50-51
3 İbn Mâce, Libas:34
4 İbn Mâce, Libas:32
5 İbn Mâce, Libas: 34