|
Birinci Dünya Savaşı sonunda İmzalanan Antlaşmalar Birinci Dünya Savaşı sonunda İmzalanan Antlaşmalar Brest-Litowsk Antlaşması (3 Mar t 1918): Sovyetler Birliği ile Osmanlı Devleti’nin içinde olduğu İttifak Devletleri arasında yapıldı. Bolşevik İhtilali sonucunda kurulan Sovyetler Birliği bu antlaşma ile I. Dünya Savaşı’ndan ayrılarak, işgal ettiği yerleri ve daha önce aldığı Kars, Ardahan ve Batumu Osmanlı Devleti’ne geri verdi. Versay (Versailles) Antlaşması (28 Haziran 1919): Almanya ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Almanya Alsace-Loraine (Alsas-Loren) topraklarını ve Almanya’nın bir kısım topraklarını Fransa’ya geri verdi. Almanya’nın bir kısım toprakları ve deniz aşırı sömürgeleri de İtilaf Devletleri arasında paylaştırıldı. |
Sen Jerman (Saint- Germain) Antlaşması (10 Eylül 1919): Avusturya ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Bu antlaşma ile - Avusturya- Macaristan iki ayrı devlet durumuna getirildi - Çekoslovakya ve Yugoslavya yeni devletler olarak ortaya çıktı. - Avusturya bir kısım topraklarını Çekoslovakya’ya bıraktı - Bosna-Hersek Yugoslavya’ya katıldı. Triyanan (Trianon) Antlaşması (4 Haziran 1920): Macaristan ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Macaristan’ın bazı toprakları Çekoslovakya’ya, Romanya ve Yugoslavya’ya, verildi. Bu antlaşmayla Macaristan, denizle bağlantısı olmayan küçük bir devlet haline geldi. Nöyyi (Neuilly) Antlaşması (27 Kasım 1919): Bulgaristan ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Bulgaristan’ın bir kısım toprakları Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya’ya verildi. Bu antlaşma Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısını kesmiş oldu. |
Sevr (Sevres) Antlaşması (10 Ağrustos 1920): Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Bu antlaşmaya göre; - Kapitülasyonlar yeniden uygulamaya konulacak, - İstanbul ve Boğazlar İtilaf Devletleri’nin yönetimine bırakılacak, - Osmanlı toprakları, Yunanistan, Fransa ve İngiltere arasında paylaştırılacak, - Doğu ve Güneydoğu’da iki devlet kurulacak, - Osmanlı ordusu dağıtılarak, sayısı sınırlandırılacak ve silahlarına el konacaktı. |
Serv Antlaşması’nın Önemli Sonuçları: Sevr Antlaşması Türk milletine hayat hakkı tanımayan bir antlaşmadır. Sevr Antlaşması ile Osmanlı Devleti’ne Anadolu’da küçük bir toprak parçası bırakılıyor ve bağımsızlığı elinden alınıyordu. Ancak umutsuz anlarda bile birşeyler yapılabileceğine inanan Mustafa Kemal Anadolu’da Millî Mücadele’yi başlatmış ve vatanın sahibinin Türk milleti olduğunu açıklamıştır. Bu antlaşma Osmanlı Mebusan Meclisinde onaylanmadığı için hukuken geçersiz antlaşmadır ve hiçbir zaman yürürlüğe girmemiştir. |
Gizli Antlaşmalar - Osmanlı Devleti’ni Paylaşma Tasarıları - İstanbul Antlaşması; İngiltere ve Fransa’nın Çanakkale’ye saldırmaları, Rusya’yı telaşlandırdı. Ruslar bu devletleri sıkıştırarak, Boğazlar ve İstanbul ile ilgili isteklerde bulundu. 10 Nisan 1915 tarihinde yapılan görüşmeler sonunda İngiltere ve Fransa, İstanbul ve Boğazları Ruslara vermeyi kabul ettiler. Buna karşılık Rusya da bu iki devletin Osmanlı Devleti’nin diğer bölgeleri ile Anadolu ve Orta Doğu üzerindeki haklarını tanımayı kabul etti. - Londra Antlaşması; İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında 26 Nisan 1915 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma ile On İki Ada, Antalya ve çevresi İtalya’ya bırakıldı. Ayrıca İtalya Trablusgarp ve Bingazi üzerinde bazı haklar da elde edecekti. İtalya bu antlaşma ile İtilaf Devletleri’nin yanında I. Dünya Savaşı’na katılmayı kabul etmiştir. |
- Sykes – Picot ( Seyko Piko) Antlaşması; 1- 6 Mayıs 1916 tarihinde imzalanan bu antlaşma ile İngiltere ve Fransa kendi aralarında Osmanlı topraklarını bölüştüler. Buna göre; Kayseri, Harput (Elazığ), Kilikya (Çukurova), Suriye ve Musul Fransa’ya bırakılacaktır. Seyko Piko Antlaşması imzalanırken İngiliz Valisi H. Mac Mahon (Mak Mahon), Hicaz Emiri Hüseyin ile Osmanlı Devleti’ne karşı isyan ettikleri takdirde Arap bağımsızlığının sağlanacağına dair bir antlaşma imzaladı. İngiltere’ye ise Hayfa ve Akka limanları, Irak ve Yemen ile Fransız bölgesinin güneyinde kalan yerler bırakılmıştır. |
- Petrograd Protokolü; Mart 1916 tarihinde İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalandı. Sykes – Picot (Seyko Piko) Anlaşması’ndan sonra İngiltere ve Fransa, Rusya ile Petrograd Protokolü’nü imzalayarak anlaşma sağlamışlardır. Buna göre ; Boğazlar bölgesi, doğuda Trabzon’un batısında belirlenecek bir noktaya kadar giden bölge ile Van ve Bitlis’in güneyine doğru, Muş Siirt, Fırat, Cizre ve İmadiye’ye kadar uzanan yerler Ruslara verilecektir. Rusya’da buna karşılık Seyko Piko Antlaşması ile İngiltere ve Fransa’nın belirlediği Orta Doğu paylaşımını kabul ediyordu. |
- Saint Jean de Maurienne (Sen jon dö Moren) Anlaşması; Sykes-Picot ve Petrograd Anlaşması ile İngiltere, Fransa ve Rusya’nın aralarında yapmış oldukları paylaşımlar, İtalya’nın tepkilerine sebep olmuştur. Bunun üzerine İngiltere ve Fransa, İtalya’nın isteklerini dikkate alarak aralarında Saint Jean de Maurienne Anlaşması’nı yaptılar (19 Nisan 1917). Buna göre ; Antalya, Konya, Aydın ve İzmir İtalya’ya verildi. Bu antlaşmayı Rusya, ülkesinde çıkan ihtilal sebebi ile imzalayamadı. Daha sonra Rusya, yapılan gizli antlaşmaları tanımadığını açıklamıştır. İtalya bu antlaşma ile elde ettiği yerlerin bir kısmını Paris Konferansı’nda İngiliz – Yunan işbirliği sonucunda Yunanlılara kaptırmıştır. |
Osmanlı Topraklarını Paylaşma Tasarıları Osmanlı Devletinin savaşa girmesi itilaf devletlerinde Osmanlı topraklarının paylaşılması düşüncesinin doğmasına neden oldu. Bu durum İtilaf Devletleri arasında çıkar birliği sağlanmasına etki etmiştir. Rusya; Boğazlar Antlaşması ile Boğazlar çevresi Petrograd Protokolü ile Doğu Anadolu bölgesi İtalya; Londra Antlaşması ile On iki Ada ve Batı Anadolu, Sint Jean De Maurienne Antlaşması ile G.Batı Anadolu, İngiltere ve Fransa Sykes-Picot Antlaşması ile Ortadoğu bölgesi paylaşıldı. Gizli antlaşmalar kamuoyuna ilk defa Rusya’da iktidara gelen Bolşevik rejim tarafından duyurulmuştur. Bundan dolayı antlaşmalar uygulama alanı bulamamıştır. |
Ellerinize sağlık paylaşımınız için çok teşekkürler. |
| SAAT: 17:37 |
vBulletin® Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
User Alert System provided by
Advanced User Tagging v3.2.6 (Lite) -
vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.