Medineweb Forum/Huzur Adresi - Türk Dili 2 ( 5.Ünite Özet)

Türk Dili 2

5.Ünite Özet

Şiir,

Sebahattin Eyüboğlu şairi büyücüye şiiri büyüye benzetmiştir.

Lirik Şiir,Duygulu coşkulu şiirlerdir.Aşk acı özlem ölüm konusudur.

Türkiyede de Dünyada da Lirik en yaygın şiir türüdür.

Lirik şiire Örnek vermiş şairler şunlardır;Fuzuli,Nedim,Şeyh Galip,Karacaoğlan,,Aşık Veysel,Ahmet Haşim,Yahya kemal,Nazım Hikmet,Necip Fazıl,Cahit Sıtkı Tarancı,Atilla İlhan

Epik Şiir;Savaş,göç,afet yurt segisini anlatan şiirlerdir.Öyküleyici ve ayrıntılıdır.
Epik şiir Örnekleri;Kırgızların Manas Destanı,Nazım hikmet'in;Kurtuluş Savaşı Destanı,Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın ,Üç şehitler destanı...

Didaktik Şiir,Bilgilendiren,öğüt veren,düşünceyi açıklayan şiirlerdir.Fabl'lar da sonunu ders ,ibretle bitirdiği için didaktik şiire örnektir.

İlk Didaktik Şiir örneği;8.yy.Hesiodos-- ahlak ve din üzere yazmış,
Lucreties---fizik ve ahlak,
Virgillius--- tarım üzerine yazmışlar
La Fontaine,Ezop,Beydeba didaktik şiire örnektir.

Türk Edebiyatında Didaktik şiire örnek,
Yusuf Has Hacib'in---- Kutadgu Bilig(toplum ve devlet düzeni)
Divan edebiyatında
Aşık paşa ----Garibname(Tasavvufu öğretmek maksadıyla)
Nabi---Hayrıye(oğluna öğütleri yazdığı mesneviler)
Tanzimatta
Tevfik Fikret---Şermin(çocuklara öğütler)
Mehmet Akif--Asım(gençlere)

Pastoral Şiir;Doğayı çobanların yaşamlarını tabiat güzelliklerini anlatır.

Monolog;Çobanın ağzından anlatılan şiirler.
Diyalog; Çobanların karşılıklı konuşması şeklindeki şiirlere denir.(Tabiki iki kişi konuştuğu için monologtan daha uzundur.)
Yunan Edebiyatında;Theokritos

Türk edebiyatında
Halk edebityatında ;Karacaoğlan ''Çukurova Bayramlığını Giyerken''
Tanzimat 'ta ;Abdülhak Hamit
Serveti funuda; Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin
Çağdaş Türk edebiyatında; Kemalettin Kamu ,Behçet necatigil, Cahit Külebi sayılabilir.

Dramatik Şiir;Bir olayı tiyatro gibi canlandıran şiirlerdir.Eski Yunanda Tragedyalar (Trajedi)ile başladı.
Batıda ;Cornille,Shakespeare
Türk edebiyatında pek tutulan bir şey değildir.;)
Namık Kemal,Abdulhak Hamit,Faruk Nafiz çamlıbel dramatik şiirlerdır.

Satirik Şiir;kişi,durum,olayı,iğneli kapalı eleştirici ( öğretici )bir şekilde anlatan şiirlerdir.
Eski Yunanda;Diogenes
Batıda;Voltaire
Türk Edebiyatı ;
Divan edebiyatında;Nef'İ
Halk edebiyatında;Seyrani
Tanzimat ;Ziya Paşa,Şair Eşref
Yeni Türk edebiyatta;Neyzen Tevfik,Orhan veli,Abdurrahim Karakoç Satirik şiire örnekler verdiler.

Öykü,14.yüzyılda İtalyan Boccacio '' Decameron'u ''yazmasıyla ortaya çıkmış.Fakat teknik doğu kaynaklıdır.
Victor Hugo,Stendhal,Balzac,Flaubert,Emile Zola,Tolstoy,Dostoyevski kısacası hemen her yazar öykü yazmıştır.
Türk Edebiyatında
Dede Korkut masalları,Birbir Gece Masalları,Binbir gündüz Masalları,Ve Kelile Dimne ile Hikayeye giriş yapar.
19.yüzyıl Türk Edebiyatında batı tarzı hikayeciler;
Sami Paşazade Sezai,Nabizade Nazım,Halit Ziya Uşaklıgil,Mehmet Rauf,Hüseyin Rahmi Gürpınar
20.yüzyıl yerli hikayecilik başlar
Ömer seyfettin,Refik Halit Karay,Aka Gündüz,Yakup Kadri Karaosmanoğlu,

Farklı Tarzlarda yazanlar ,(hikayeyi devam ettirenler) ;Memduh Şevket Esendal,Sait Faik Abasıyanık,Sabahattin Ali,Halikarnas balıkçısı,Kemal Tahir,Orhan Kemal,Sabahattin Kudret Aksal,Necati Cumali,Haldun Taner,Tarık Buğra,Rıfat ılgaz,Fakir Baykurt,Tarık Dursun,Ferit Edgü,Yusuf Atılgan,Sevgi Soysal,Nezihe meriç,Fürüzan,Osman Şahin,Selim İleri,Mustafa Kutlu,Nazlı Eray,Ümit Kaftancıoğlu,Tezer Özlü,hasan Ali Toptaş,Sevinç Çokum,Ayla Kutlu.

Öykünün Öğeleri, 1-Olay yada durum, 2-Kişiler, 3-Yer ve zaman

Öykü Türleri;1-Olay Öyküsü 2-Durum Öyküsü

Olay öyküsü yazanlar;Ömer Seyfeddin, Refik Halit Karay,Yakup Kadri,Orhan Kemal,Necati Cumalı
Durum Öyküsü Yazanlar,Memduh Şevket Esendal

Roman,Tarihsel Roman,Serüven romanı,Biyografik Roman,Polisiye Roman ,Sosyal roman,Töre Romanı ,Egzotik roman gibi çeşitlere ayrılır.Romantik gerçekçi,Gençlik Romanı gibi çok çeşitlerle de devam eder.

İlk Roman Örnekleri,
Cervantes--Don kişot
H.D Urfe---Astree,Madame de la princesse de Cleves

Felsefi Romancılar;
Montesquei,Diderot,Voltaire ,Jean Jacques Rousseu
İngilterede roman ,''Yalnız insan''ı konu edinmiş
Romantik Roman ve Romancılar
Victor Hugo ,Lamartine ve
Goethe'nin ---Genç Wertherin Acıları

Önemli Fransız Roman Yazarları,
Balzac,Stendhal,Flaubert

İngiliz Romancılar;Charles Dickens,Jane austen

İtalyan Romancı,Manzoni

Rus roman yazarları,
Dostoyevski,Gogol ,Puşkin,Tolstoy

Amerikalı,Herman Merville,N.Hawthorne

Natüralizmi temsil eden,
Emile Zola romanları

20.Yüzyılda ROMAN

İnsan ve yaşamı yeniden ele alan Romancı yazarlar,
Gide ,Sartre,Camus,Proustck ,

İngiliz,James Joyce,Virgiana Wolf

Alman Edebitatında ,Thomas Mann,Herman Hesse

Amerikan ed.da ;Mark Twain, John Steinbeck, Jack london, Ernest hemingway,William Faulkner

Yeni yüzyılda donanımlı roman okuruna hitap eden Romanlar yazılmaya başlandı.
Bu Yazarlar,G.G.Marquez, Vascancelos,Milan Kundera,Umberto Eco,Paul Auster,AminMaalouf,Paulo Coelho v.s.

Türkiyede İlk Türkçe Roman Tanzimatta

İlk Türkçe roman Şemsettin
Sami’nin Taaşşuku Talat ve Fitnat adlı eseridir
Toplumsal Romanlar,
Namık kemalle başladı.

Diğer Önemli Roman ve Yazarları,
Sami Paflazade Sezai’nin---- Sergüzeflt ve
Nabizade Naz›m›’›n--- Karabibik ve Zehra
Halit Ziya Uflakl›gil’in ------Mai ve Siyah, Aflk-› Memnu;
MehmetRauf’un-------------- Eylül
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın pek çok eseri

Meşrutiyet devri Romancıları,
Halide Edip Ad›var, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay ve Halit Ziya Uşaklıgil gibi yazarlar

Cumhuriyet devri Romancıları
Refik Halit Karay, Aka Gündüz, Mahmut Yesari, Ercüment
Ekrem Tâlu, Sadri Ertem, Memduh fievket Esendal, Midhat Cemal Kuntay

1950 öncesi Medeniyet temalı Roman Yazanlar
Ahmet Hamdi Tanp›nar, Peyami Safa ve Abdülhak şinasi Hisar

1940 dan sonra yazan önemli Yazarlar
Memduh Şevket Esendal, Refik Halit Karay, Falih R›fk› Atay ve Cevat Şakir Kabaağaçlı, Rıfat Ilgaz, Orhan Kemal, Tarıkk Bu¤ra, Tarık Dursun K., Aziz Nesin, Nezihe Meriç, Peride Celal, Yusuf Atılgan
En iyi Tahlil Roman yazarı,
Peyami Safa

Köy Edebiyatı Yazarları,
Mahmut Makal, Talip Apaydın, Fakir Baykurt

1970ten sonra İdeolojik Yazarlar
AbbasSayar, Bekir Y›ld›z, Muzaffer İzgü, Oğuz Atay, Ümit Kaftanc›o¤lu, Selim İleri,
Ferit Edgü, Melih Cevdet Anday, Necati Tosuner, Adalet Ağaoğlu, Sevgi Soysal, Yaşlar
Kemal, Pınar Kür

Postmodern yazar ve eserleri
Orhan Pamuk---------Cevdet bey ve oğulları,sessiz Ev,Kara Kitap,Yeni Hayat ,Masumiyet Müzesi
Mehmet Eroğlu, AhmetAltan, Ayla Kutlu, Bilge Karasu, Latife Tekin, Elif Şafak, Ahmet Ümit, Hasan AliToptaş sayılabilir.

Son Dönem Roman Yazarlarından
Ahmet Yurdakul, Buket Uzuner, TezelÖzlü K›ral, Turgut Özakman, Öner Ya¤c›, Tahsin Yücel, Alev Alatl›, İnci Aral, H›fzı Topuz, Ayşe Kulin, Nazan Bekiroğlu .

Son dönemin ilgi çeken yazarları
arasındaysa Elif Şafak, Ahmet Ümit, İhsan Oktay Anar, İskender Pala

Tiyatro,
Tiyatro, halkı aydınlatma ve bilinçlendirme çabasında en önemli
eğitim aracı olarak görülmüştür.
İlk Osmanlı Tiyatrosu,
1870'te Güllü Agop tarafından kuruldu.
Köy Tiyatrosuna örnekler,
Köy seyirlik oyunları
Halk tiyatrosuna örnekler,
Meddah, Karagöz, Ortaoyunu,Kukla,
Cumhuriyet Tarihi Tiyatro oyunları
Yaşar Nabi’nin ----Mete;
Behçet Kemal’in -----Çoban ve Atilla;
Necip Fazılın------Sabır Taşı
1950den sonra olay temalı tiyatrolar,
Turgut Özakman, HaldunTaner, Orhan Asena, Refik Erduran ;
Birey temalı tiyatrolar
Orhan Kemal,Cevat Fehmi Baflkut, Oktay Rifat, R›fat Ilgaz, Recep Bilginer
1970'den sonra tiyatro yazarları
Erol Toy, Adalet Ağaoğlu,Necati Cumalı, A. Turan Oflazoğlu, Orhan Asena

Tiyatro çeşitleri
Tragedya (Trajedi, Anlatı)
Üç birlik kuralına göre yazılır.Korkutan ,acındıran,kuralli Tiyatro türü.
Shakespeare’in Romeo ve Juliet, Hamlet, Kral Lear adlı eserleri
Klasikdönemde (17. yüzyılda),
Corneille’nin Le Cid ve Horace adlı eserleri ile
Racine’ninAndromak, Phedre adlı eserleri tragedya türünün önemli eserleridir.
(Üç birlik kuralı,yer, zaman,olay örgüsü içinde yazmak)

Komedi (Komedya, Güldürü
İlk büyük komedi Şairi Aristophanes’tir.Eşekarıları ,Kurbağalar eserlerindendir.
17. yüzyıl Fransız yazarı Moliere, güldürerek dşündüren bir komedi ,Gülünç Kibarlar,Cimri, Hastalık Hastası en ünlü eserleridir.
karakter komedileri (Moliere’inCimri, Hastal›k Hastas›);kişiyi ele alır
töre komedileri (Şinasi’nin Şair Evlenmesi); toplumu
entrikakomedileri (Ahmet Vefik Paşa’n›n Ayyar Hamza) entrika ve ilginç olaylar

Dram
Shakespear’in
Victor Hugo (asıl çıkışı yapan)
Schiller ve
Goethe

Son Dönem Tiyatro çeşitleri
dışavurumcu tiyatro,
gerçeküstücü tiyatro,
absürd tiyatro,
varoluşçu tiyatro,
diyalektik tiyatro,
deneysel tiyatro,
bulvartiyatrosu,
epik tiyatro
　
.[Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...].,muallime