Ahlak vicdani bir ''tercih'' olmanın yanında, işin birde sosyolojik cephesi vardır ki, bu bizzat Allah ve Resulünün emrettiği ölçüler içinde yaşamayı ifade eder..Ahlak ferdi ilgilendirdiği kadar cemiyetide ilgilendirir...Yani bir kontrol müessesesidir...Ahlak, en ideal şekliyle ''iyiyi, sırf iyi olduğu için tercih etme iradesi'' olarak tarif edilse bile, gerçekte cemiyetlerin ahlakında, korkuların, ümit ve menfaatlerin, alkış ve yuhaların, ceza ve mükafaatlerin rolü vardır..
Mesela bazı insanlar ''korku hatırına'' ahlaklı davranmak zorundadır..Bunlardan jandarma, polis, kanun ve ceza korkusunu kaldırınız birer canavar kesilirler..
Bazı insanlar, menfaatlerini ve çıkarlarını zedelememek için, ahlaklı görünürler...
Bazı insanlar, davranışlarını cemiyetin alkış ve yuhasına göre ayarlarlar..Bunlar iyiyi iyi olduğu için değil, cemiyete yaltaklanmak için tercih ederler..
İslam ahlakında müminin niyeti amelinden üstün sayılmıştır..Bu sebepten, İslamda ahlak, her türlü korkunun, ümid ve menfaatin, alkış ve yuhanın ötesinde, iyi olan davranışı sırf Allah rızasını kazanmak için tercih etmektir...
|