Fe bedee bi ev’ıyetihim kable viâi ahîhi, summestahrecehâ min viâi ahîh(ahîhi), kezâlike kidnâ li yûsuf(yûsufe), mâ kâne li ye’huze ehâhu fî dînil meliki, illâ en yeşâallâh(yeşâallâhu), nerfeu derecâtin men neşâ’(neşâu), ve fevka kulli zî ilmin alîm(alîmun).
............İşte biz Yûsuf’a böyle bir plan öğrettik. Yoksa kralın kanunlarına göre kardeşini alıkoyamazdı.........
Tefsiri nasıl olabilir ve ne anlama gelir ?
YUSUF 76: Bunun üzerine Yûsuf, kardeşinin yükünden önce onların yüklerini aramaya başladı. Sonra su kabını kardeşinin yükünden çıkardı. İşte biz Yûsuf’a böyle bir plan öğrettik. Yoksa kralın kanunlarına göre kardeşini alıkoyamazdı. Ancak Allah’ın dilemesi başka. Biz dilediğimiz kimsenin derecelerini yükseltiriz. Her ilim sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır.
HZ YUSUF FİRAVUNUN KANUNLARINI UYGULAMIŞ MIDIR ? AYETTE GEÇEN
Yoksa kralın kanunlarına göre kardeşini alıkoyamazdı. iFADESİ NASIL BİR İFADEDİR ?
Hz Yusuf beşeri yasaların uygulayıcısı değildir ve asla olamaz da.
Hz yusuf kardeşi bünyamini kendi yanına almayı istiyordu.
Yusuf 59: Ve onların zahiri yüklerini hazırlayınca şöyle dedi: “Sizin babanızdan olan diğer kardeşinizi bana getirin. Ölçüyü tam ifa ettiğimi görmüyor musunuz? Ben ikram edenlerin en hayırlısıyım.
60: Eğer onu bana getirmezseniz, artık benim yanımda size verilecek tek ölçek (zahire) bile yoktur ve bir daha da bana yaklaşmayın.”
61:Dediler ki: “Onu babasından isteyeceğiz ve muhakkak bunu yaparız.”
62: Yûsuf, adamlarına dedi ki: “Onların ödedikleri zahire bedellerini yüklerinin içine koyun. Umulur ki ailelerine varınca onu anlarlar da belki yine dönüp gelirler.”
63: Onlar, babalarına döndüklerinde, “Ey babamız! Bize artık zahire verilmeyecek. Kardeşimizi (Bünyamin’i) bizimle gönder ki zahire alalım. Onu biz elbette koruruz” dediler.
65: Yüklerini açıp zahire bedellerinin kendilerine geri verildiğini gördüler. “Ey babamız! Daha ne isteriz? İşte ödediğimiz bedeller de bize geri verilmiş. Onunla yine ailemize yiyecek getirir, kardeşimizi korur ve bir deve yükü zahire de fazladan alırız. Çünkü bu getirdiğimiz az bir zahiredir” dediler.
66: Babaları, “Kuşatılıp çaresiz durumda kalmanız hariç, onu bana geri getireceğinize dair Allah adına sağlam bir söz vermedikçe, onu sizinle göndermeyeceğim” dedi. Ona güvencelerini verdiklerinde, “Allah söylediklerimize vekildir” dedi.
69:Yûsuf’un huzuruna girdiklerinde; o, kardeşi Bünyamin’i yanına bağrına bastı ve (gizlice) “Haberin olsun ben senin kardeşinim, artık onların yaptıklarına üzülme” dedi.
70- Yusuf, kardeşlerinin zahire yüklerini hazırlatırken, ölçü kabı olarak kullanılan su tasını öz kardeşinin yüküne koydurdu. Arkasından bir görevli: "Ey yolcular kafilesi, sizler hırsızsınız" diye seslendi.
71- Yusuf'un kardeşleri, görevlilere dönerek "Ne kaybettiniz?" dediler.
72- Görevlilerden biri dedi ki; "Ölçü kabı olarak kullanılan kralın su tasını kaybettik. Onu geri getirene ödül olarak bir deve yükü zahire verilecek buna ben kefilim. "
73- Yusuf'un kardeşleri "Allah aşkına, siz de biliyorsunuz ki, biz bu ülkeye kargaşa çıkarmak için gelmedik, biz hırsız değiliz" dediler.
74- Görevliler; "Peki eğer yalan söylüyorsanız, size göre hırsızlığın cezası nedir?" dediler.
75- Yusuf'un kardeşleri "Hırsızlığın cezası, tası yükünde bulduğunuz kimsenin karşılık olarak tutulmasıdır. Biz zalimleri böyle cezalandırırız" dediler.
76- Yusuf, öz kardeşinin valizinden önce üvey kardeşlerinin valizlerini aradı, sonra tası öz kardeşinin valizinden çıkardı. Biz Yusuf'a böyle bir plana başvurmayı ilham ettik. Çünkü kralın yasalarına göre kardeşini alıkoyamazdı. Meğer ki, Allah bu alıkonmayı dilemiş olsun. Biz dilediğimiz kimsenin derecelerini yükseltiriz. Her bilenden daha üstün bir bilgin vardır.
Eğer yalancılar iseniz cezası nedir? dediler" buyruğunun anlamı şudur: Sizin yalan söylediğiniz ortaya çıkarsa bu işi yapanın cezası nedir? Yûsuf un kardeşleri şu cevabı verdiler: "Bunun cezası yükünde bulunan kimsenin kendisinin karşılık olarak alınmasıdır." Yani o kişi köleleştirilir demektir.
Bunun cezası (kayıp eşyanın) yükleri arasında bulunduğu kişinin köleleştirilmesidir. Bu hüküm Hz. Ya'kub'un dininin( şeriatinin ) hükmü idi.
Firavunun yasalarında böyle bir hüküm yoktu. Mısırlılara göre ise hırsızın hükmü, dövülmek, aşağılanmak ve hapsedilmekti. Ve aldığının iki katını tazminat olarak Ödemesi şeklinde idi. Bunu da el-Hasen, es-Süddî ve başkaları söylemişlerdir.
Hz yakup şeriatinde hırsızlık yapan kimse, o malını çaldığı kişiye, malın değerine göre belli süreler köle olarak tutuluyordu ve cezası böyle veriliyordu. Kardeşi olup olmaması fark etmez idi. Hırsızlığı yapan kimse kardeşi de olsa. Fark etmez.
ALLAHIN YASASI MI, YOKSA KRALIN YASASI MI ?
"Hz yusuf peygambere gelen ilham.
Biz Yusuf'a böyle bir plana başvurmayı ilham ettik."
Yani onun böylesine ince bir plan hazırlamasını sağladık.
"Çünkü kralın yasalarına göre, kardeşini alıkoyamazdı."
Eğer kardeşini kralın yasalarına göre yargılayacak olsaydı, onu alıkoyabilmesi mümkün değildi. Hırsıza çaldığı eşyaya uygun düşecek bir ceza verebilirdi ama, bu gerekçeyle onu alıkoyamazdı. Ancak Yusuf onu, kardeşlerinin mensup olduğu dinin hükümlerine göre yargılamış ve sonuçta alıkoyabilmişti.
SORU: HZ YUSUFUN EGEMENLİĞİNDE OLAN MISIR ÜLKESİNDE ALLAHIN DİNİNİN YASALARI UYGULANMAYACAK MIDIR ? Kİ HZ YUSUF, KRALIN YASASINI BİR PLANLA DELMİŞ.YAKUB PEYGAMBERİN ŞERİATINI UYGULAMIŞTIR
.
Devamı olacak