[Milena]

5.ÜNİTE DİNDARLIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

*Dindarlık,bireyin bağlandığı dinin kendi hayatındaki özel yansımasıdır.

CİNSİYET VE DİNDARLIK
*Batı Avrupa ve ABD eksenli araştırmalara göre kadınlar erkeklere göre daha dindardır.Hristiyan mezheplerin tamamında kiliseye gidenlerin oranı kadınlarda daha yüksektir.
*Fukuyamanın tespitine göre kadınlar dinin inanç,ibadet ve duygu boyutunda; erkeklerse bilgi boyutunda daha iyidir.
*Dindarlığı 7 boyutta ele alan başka bir çalışmada; kadınlar:genel dindarlık,sosyal dindarlık,Tanrı ya bağlılık ve tövbe boyutlarında; erkekler ise otoriter /yargılayıcı bir Tanrı inancında yüksek puan almıştır.
*Yahudiler ve Müslümanlar arasında yapılan araştırmalarda erkeklerin kadınlardan daha dindar olduğu sonucu çıkmıştır.Bu genelleştirilemez.
*Kadınların daha dindar olduğu görüşde mevcuttur.Bu görüşe göre;kadınlar günlük hayatta kendilerini daha fazla risk altında buldukları ve bu nedenle korunma arzusuyla dine daha fazla önem verir.(kadınların daha dindar olmaları sebeplerini sy.98 genişçe açıklamış ,genel bilgiyle çıkarabileceğimiz sonuçlar olduğu için almadım ordan okuyabilirsiniz)
YAŞ VE DİNDARLIK
ABD li bilim adamlarının yaş ve dindarlıkla ilgili kuramları:
1-Geleneksel Kuram:18-30 yaş arasında dini yönelişlerde düşüş,30 lu yaşlarda artış;
2-Kararlılık Kuramı:Yaşlanmayla birlikte dini hayatta kayda değer değişme olmaz
3-İlgisizlik Kuramı:Yaş ile dindarlık arasında ters orantılı bir değişmenin olduğunu yani yaş ilerledikçe dindarlık zayıflar.

*ABD ve Batıda yapılan araştırmalara bütüncü yaklaşımla bakınca Geleneksel Kurama uygun bir dindarlık görülür.Yani, gençlik dönemiyle birlikte dindarlık zayıflamaya başlar,ilk yetişkinlik döneminin başlangıcından 30 yaşlarına doğru düşüş sürer,daha sonra durağan süreç başlar.40-45 li yaşlardan itibaren yükseliş başlar.Yaş arttıkça genel dindarlık,sosyal dindarlık,Tanrı ya adanmışlık ve tövbe etme eğilimi artarken,otoriter yargılayıcı Tanrı ve şevkatli Tanrı tasavvurları arasında ilişki bulunmamış.
*Ülkemiz sonuçları göz önüne alındığında bu kuramlar iç içe geçer.Çocukluk döneminden
itibaren 20 li yaşlara doğru ergenlik döneminde ilgisizlik kuramı , 30 lu yaşlarla birlikde artma görülür yani 17-18 yaşlarla başlayan bu dönemde geleneksel kuram etkilidir.Kırsal bölge veya kapalı ailelerde kararlılık kuramı görülür.
*Sonuç olarak ülkemizde yaşla birlikde geleneksel kurama uygun olarak 18-35 yaş istisna edilirse dindarlık artar.
ÖĞRENİM DURUMU VE DİNDARLIK
*İlk eğitim kurumu aile kurumudur.
*Etkin din hizmetleri veren Hristiyan Yahudi yada çeşitli mezheplere bağlı eğitim kurumları,Kur'an kursları,İmam-Hatip Liseleri ve İlahiyat Fakültelerinde eğitim alanlarda eğitim düzeyi yükseldikçe dine olan ilgi artmaktadır.
*İlköğretim,ortaöğretim ve yüksek öğretim seviyesinde yapılan çalışmalara göre;ilköğretim seviyesindekiler ortaöğtetim,ortaöğretim seviyesindekilerde yüksek öğretimdekilerden daha fazla dinden etkilenmektedir.Ülkemizde İlahiyat Fak.hariç
yükseköğretimle din arasında ters orantı vardır.Yani eğitim yükseldikçe dindarlık düzeyi düşer.Bunun nedenleri:sadece seküler odaklı eğitim,din ile bilimin karşı karşıya gelmesi,yüksek öğretim sürecinin getirdiğisorgulayıcı akadamik zihinsel yapı.
*Genel olarak eğitim seviyesinin düşüklüğü dindarlığın daha basit ancak daha içten samimi,eğitim seviyesi yükseldikçe dindarlık daha düşük etkinlik düzeyinde ancak daha akli ve tutarlı temellerde yaşanır.
*Liseli gençler üzerinde yapılan araştırmalarda Allah a inanma konusunda en yüksek puanları İmam-Hatip Liseleri, en düşük puanları Anadolu ve Fen Liseleri almıştır.Başka bir araştırmadada en dindar kesim İmam-Hatip Liseleri ,en düşük züyede dindarlık özel liselerde görülmüştür.
SOSYO-EKONOMİK DURUM VE DİNDARLIK
*Batıda yapılan çalışmalarda sosyo-ekonomik kavramıyla gelir durumu,meslek alanı,eğitim düzeyi,bağlı olduğu klise ,grup vb. kastedilirken,ülkemizdeki araştırmalarda sadece gelir düzeyi kastedilmektedir.
*Amerika ve Avrupa da yapılan çalışmalarda dini faaliyetler daha çok orta gelir gurubunda yapılır.Zenginler daha ziyade göze hitap eden dini faaliyetlerde ,fakirlerse dinin duygusal ve manevi boyutuyla ilgilenmektedir.
*Batıda yapılan çalışmalarda dinden uzak kesimler dar gelirliler olduğu,ülkemizde ise orta ve alt sosyal tabakada olanların daha fazla dinle ilgilendiği,en az ilginin üst tabakada olduğu tespit edilmiştir.
*Yani gelir düzeyinin artmasına paralel olarak dine olan ilgi ülkemizde azalır.Dindar gruplar sırasıyla:orta,alt,ve üst gruplardır.
KIRSAL KENTSEL ÇEVRE VE DİNDARLIK
*Batıda yapılan araştırmalara göre kırsal kesimde yaşayan özellikle çiftçiler geleneksel dini değerlere şehirlerde yaşayanlardan daha bağlıdır.Bu bağlamda nüfusu 50000 e kadar olan yerleşim birimlerinde dini hayat şehirlere göre daha canlıdır.
*Ülkemizde de köy ve kasabalar şehirlere göre daha dindardır.Köy ve ilçe boyutunda ise köydekiler inancın daha çok inanç boyutunda ilçelerdekiler ise davranış boyutuyla daha ilgilidir.Yani köydekiler dini inanç açısından daha güçlü bulunurken,ilçelerdekiler
ibadetleri yerine getirmede daha istekli ve tutarlıdır.Bunun nedeni ilçelerin dini faaliyet bakımından köy ve kasabalara göre daha fazla imkanlara sahip olmasındandır.
MEDENİ DURUM VE DİNDARLIK
*Batıda genel olarak evlilerin bekarlara göre daha dindar olduğuna dair bilgiler yaygın olmakla birlikde birçok araştırmada farklı sonuçlarda çıkmıştır.Yapılan bir araştırma sonucunda bekarların kliseye devamda evlilerden daha önde oldukları gözlenmiş.
*Ülkemizdede evli yetişkinlerin bekar yetişkinlerden daha dindar olduğu tespit edilmiştir.Bekarlarda dine ilginin az olması ergenlikle ilişkili olabilir.