[Esadullah]

Fâtiha ve Mâşuk Sırrı

Fâtiha ve Mâşuk Sırrı

Efendimizin gönlündeki ilâhî aşka, mâşuk sırrı denir. Mâşuk sırrı Hamd'in ufku, dayanılmaz bir özlemle Allah'ı niyazdır. Hazreti Mevlâna, mâşuk sırrının ayrıntılarım tasavvufa getirdiği için, onun bu konuda verdiği güzel örneği arzetmek istiyorum: Hazreti Mevlâna, bülbülün yakıcı nağme ve bestesini aşk sırrına; gülün sessiz ve nazlı açışını ve o açıştaki sessiz senfoniyi mâşuk sırrına benzetmektedir.

«İyyâke na'büdü ve iyyâke nestain» âyetinin, bir mâşuk gönlünde tanımı şöyledir: Yarabbi! Senin sonsuz güzelliğini seyrettim, gördüm, hamd ve senalar olsun, ne var ki sana karşı yanık gönlümün şifası ve duası yalnız sensin ve beni bu hamd niyazımla sonsuz güzelliğinin ikliminde sırât-ı müstakîme hidayet eyle. Burada önemli sebep, mâşukluk makamında daima bir hasretin olmasıdır. Çünkü, sırât-ı müstakîm, Allah güzelliğinin, aşık ve mâşuklara ikram edildiği mekansız Cemâl iklimidir.

Mâşukluk sırrı içinde Fâtiha hikmetinin yine çok esrarlı bir yönü ortaya çıkmaktadır: Bir kul, ilk defa kulluk idrakine gelip de yürekten «İyyake na'büdü ve iyyâke nestaîn» dediği zaman, iş bitti sanmaktadır. Ne var ki, Fâtiha sırrı içinde, aşklar ve binbir güzellikler doğdukça kulluğu ikmal etmekle başladığını ve ancak bitmediğini görmektedir. Çünkü, kul, hamd sırrı içinde mâşukluk makamında yüceldikçe daha zor kulluk biçimleri öğrenmektedir. Daha doğrusu, kulluğun Allah sanatına layık bir incelikte değişik fazlarını seyretmektedir.

Böylece, hem altıncı âyette, hem de yedinci âyette bulunma şartları da değişmektedir. Eğer, kendisi, devamlı bir terakki, içinde yücelmezse; daha önce sırât-ı müstakîm'de sandığı halin, dallîn olduğunu fark edecektir. Fâtiha, gönül özlemi içinde okunduğunda Levh-i Mahfuz sırları dahil, tümü gönlünde açılır. Madde ve mânanın yazgı şifreleri aşikâr olur. Ama mühim olan, bunların hiçbiri değil. Efendimizin mâna ekranından seyredilmesidir. En ufak bir hatada hasret başlar. Belki yıllarca sürer bu hasret. Onun için, aşk makamında olsun, mâşuk makamında olsun; hedefi şaşırmadan. Fâtiha talimatı içinde kulluk sanatım iyi icra etmek gerekir. Âlemlerin enfüsleri, bu enfüslerin mâna âlemine, ulaşan özdeki kavramları, hep bu ilâhî aşk bestesînin rumuzlarıdır.

Aşk makamında, gönüllerde an güzelliğjnin aranması vardır. Mâşukluk sırrında, Allah güzelliğinin hasretle beklenişi vardır. Allah'ın ilâhî bestesi; bu birbirini kovalayan hasretlerin, kavuşmaların ve sevdaların Allah sanatının ihtişamı içinde şurup gidiş öyküsüdür. Âlemler bunun için vardır. Rahmân ve Rahîm esmalarının, enfüsteki kavramları, bu ilâhî bestenin şifreleridir. Bunun için Fâtiha, alemlerdeki sevdayı tanıtırken, onun çeşitli fazlarını renk renk bir beste gibi Rahmân ve Rahîm tecellilerinde şifrelemektedir. Hatırlarsanız «Seb'an minelmesâni»de mesanî'nin'bir karşılığı da iki güzellikten teşekkül eden beste demektir. Çift katlanan nağmeleri ifade eden bir aşk bestesi; aşk ve mâşukluk makamlarının iç içe dizilerinden doğan nağmeler.

İşte Fâtiha'nın ilâhi aşkı seslendiren müziği. Onu duyamamak gerçekten nasipsizliktir. Ve onu duyamayanlar ölü, duyanlar diridir. Fâtiha'nın ölüyü diriltmesi, hatta, yaşıyorum sanan dirilerin ölü kalplerini canlandırması, onun bu manevi beste hikmetinden gelir.
O okununca ölü gönüllerde bir sûr üflenir ve mâşukluk sırrı içinde sessiz bir bestenin kadife teninden bir gül açıverir.

Alıntı ........