[CaferTayar]

İmam-ı Azam?ın oğlu Hammad?dan emanete riayet sorumluluğu

Hicri 150?de Bağdat?ta vefat eden İmam-ı Azam?ın gerideki alim evladı Hammad,
her bakımdan muazzez babanın muhterem evladıydı.

Müçtehit babasından aldığı sorumluluk duygusu sonrakilere örnek olacak boyutta bir alimdi.
Bağdat?ta babasının cenazesini bizzat kıldırıp defnini yaptıktan sonra ilk işi Bağdat kadısına gitmek oldu:
- Babama emanet olarak bırakılmış birçok altın, gümüş evde kaldı.
Sahiplerini bilmediğim bu emanetleri şehrin kadısı olarak siz teslim alın, hem beni hem de babamı sorumluluktan kurtarın.
Düşünceye dalan Bağdat kadısı cevabını şöyle verir:
- Bu emanetleri korumaya Ebu Hanife?nin oğlu benden daha layıktır.
Sahipleri gelinceye kadar senin yanında kalması Bağdat kadısının yanında kalmasından daha emniyetlidir…

Hammad?ın ısrarı fayda vermeyip de emanet altınlar, gümüşler yanında kalınca ikinci bir ısrarda bulunur:

- O halde der, gel benden bunları teslim al, tartıp miktarını kalitesini, cinslerini tespit et ki, durumları resmileşsin,
benim yanımdaki miktarı ve kalitesi resmen şahitlerle tescil edilmiş olsun!..
Kadı, bunları günlerce tartıp tespit ile meşgul olurken Hammad ortadan kaybolur.
Ararlar tararlar Hammad?ı bulamazlar. Ümidi kesilen Bağdat kadısı ilan eder:

- Kimin İmam-ı Azam?ın yanında emaneti varsa gelip benden alsın, Hammad emanetleri tümüyle bana teslim etmiştir.
İlanı duyanlar gelirler, İmam-ı Azam?a emanet ettikleri altınlarını, gümüşlerini Bağdat kadısından eksiksiz alırlar.
Sonra haber etrafa duyurulur:

- Bağdat kadısı teslim aldığı emanet altın ve gümüşleri sahiplerine teslim etmiştir…
Bundan sonra derin bir nefes alan Hammad ortaya çıkar.
Bağdat kadısına gelip teşekkür ederek der ki:

- Bu emanetler birer kul hakkı olarak yanımdaydılar.
Bir hata ve kusur olsa da bir tanesi zayi olsa benim ve babamın ahiretteki durumumuz çok kötü olurdu.
En iyisi sorumlu kadı efendiye teslim etmekti.
Şükürler olsun kadı efendi görevini tam yaparak hem beni hem de müçtehit babamı
emanete riayette kusur etmekten kurtarmış oldu.

Bu olaydan anlaşılıyor ki, o günkü harp ve darplardan çekinen insanların birçoğu
kendinden daha emin biliyorlardı İmam-ı Azam?ı.
Bu sebeple ona teslim ediyorlarmış değerli varlıklarını.
Onun aziz evladı Hammad ise babasından daha az sorumluluk duygusuna sahip değilmiş anlaşılan.
Babasından 26 sene sonra 176?da vefat ettiğinde halk arasında dolaşan değerlendirme aynen şöyle olmuştur:

- Müçtehit babaya layık bir evlad idi HAMMAD!..