Kuran'ın İnşa Etmediği Akıl,"sefih akıldır!"/Muhsin Arslan
İslam dini, insan dışında hiçbir canlıya verilmeyen akla büyük önem vermektedir. Akıl her insanda vardır ama, İslam'ın benimsediği akıl, vahyin inşa ettiği, terbiye ettiği, Kur’an atölyesinden geçtiği akıldır.
Kur’an ile muhatap olan, Allah’ın “gör” dediği noktada bakan, “yürü” dediği çerçevede yürüyen, “düşün” dediği çerçevede düşünen bir akıl; “dur” dediği yerde duran, Kur’an’ın “eşref-i mahlûk” mertebesini verdiği akıl sahipleridir.
Kur’an’ın “düşün” dediği çerçevede tefekkür eden, kendisini “teşekküre” mahkûm bir konumda bulur.
Allah’ın değil de, şeytanın “gör” dediği noktaya endekslenen akıl:
“...Allah, aklını kullanmayanları en yüz kızartıcı iğrençliğin kucağına atar.” (Yunus 100)
âyet-i kerimesi Kur’an’ın akla bakışını, inşasını, çerçevesini özetler.
Kur’an, aklı kullanırken “ifrat” ve “tefrit” sınırlarına dikkat edilmesini emretmektedir. Kur’an’ın inşa ve terbiye ettiği akıl örneği Hz. Resûlullah’tır;
“Gündüzü oruçlu, gecesi namazla geçen bir sahabî, eşinin şikâyeti üzerine, ibadetin bile aşırısını yasaklayan bir akıl örneğini önermektedir.”
Yani ibadetin bile aşırısını yasaklayan bir İslam ile karşı karşıyayız. Her türlü günahı yasakladığı gibi, gizli saklı işlenen bir günahın deşifresini, “fitne kapısını kapamayı” ve kötü örnek teşkil etmemesini haydi haydi yasaklamıştır.
Dünyası için âhiretten, âhireti için dünyadan vazgeçmeyi yasaklamıştır. Yaşarken “mükemmel” yaşamayı, tefekkürü, teşekkürü önerirken, “berbat” yaşantıyı, ahlaksız tefekkürü, şeytânî tekebbürü, firavunî tahakkümü, mürâî kişiliği yasaklamıştır.
Helal olan kurban kesiminde bile merhametli bir kesimi; kısas yapılacak kişiye bile insaflı davranmayı; tazir uygulanacak zâniyeye bile öldürücü darbeden uzak kalınmasını önermiştir.
Eleştirirken yerin dibine sokmamayı, övgüde ve yergide, yüceltmeyi ve aşağılamayı ifrat ve tefrit sınırları içinde tutmayı önermiştir.
Her aydınlığı yangın sanıp söndürmeye, her mütefekkiri hadım etmeye, her konuşanı susturmaya, her âlimi eleştiri psikolojisiyle okumaya, herkese tepeden bakmaya, kendisinden başkasını cennete lâyık görmemeye, düşene “sen de vur” vicdansızlığıyla yaklaşmaya; amacı muhatabını kazanmak değil de alt etmek olan tartışmalara yeltenen akıl: hastalıklı akıldır.
Her farklı sese hasmane, buğzâne yaklaşım hastalıklı akıl ürünüdür. Eleştirirken yerin dibine sokmak, överken göklere çıkarmak... Toptancı yaklaşmak, bir âlimi cımbızla çekip bir cümlesiyle bir eserini çöpe atmak, Kur’an’ın inşa etmek istediği “ahlaklı akıl” değildir.
Yan odada Filistin’i kurtarmaya, dünyayı fethetmeye, hararetli edebiyatlar yapmaya, “ben var ya ben” ile başlayan icraatsız nutuklara, nursuz sorumsuz yaşantılara kapılan “mücahid efelere”; diğer odada hakkına hukukuna riayet etmediğin, ihmâl ettiğin gözü yaşlı eşin, sokaklara saldığın, terbiyesini ve eğitimini vermediğin çocuğun seni yalanlıyor denildiğinde “haklısın, kendimi düzeltmeliyim” diyemeyen akıl: marazlı akıldır.
Cahil ve hastalıklı akıl, eleştirirken ve yererken: “ya mükemmel yapma” sevdalısı ya da “berbat etme” psikolojisini taşır. Seviyorsa göklere çıkarır, hak etmediği makamlara oturtur. Sevmiyorsa yerin dibine sokar; yetmedi, zikir niyetine bir ton da küfür sayar.
Müslüman insan; Kur’an’ın önerdiği akla, yaşantıya, tefekküre, teşekküre, ihlâsa endekslenmelidir. Hedefimiz Allah rızası ise, bize bakan Resûlullah’ı (sav) hatırlatmalı... “İşte bu, Kur’an’ın inşa ettiği Müslüman.” dedirtmeli.
Çevremizde yaşantımızla, aklımızla, marifetimizle kimi hatırlatıyoruz sizce? Soralım kendimize...
Bir gün sorulmadan önce!
Muhsin Arslan [Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...] 9.6.2012