[Medineweb]

TÜRKİYE'NİN TİCARETİ
Ticaret, ilkçağlardan beri, ülkeler ve kıtalar arasında mal ve hizmetlerin kâr amacıyla yapıldığı etkinliktir. Ticaret coğrafyası, bakımından ülkemizin coğrafi potansiyeli çok önemlidir. Bunu da tarım, hayvancılık, maden yatakları, sanayileşme özellikle de sanayi ürünleri belirler.

iç ticaret: Ülkemiz sınırları içinde yapılan ticarettir. Bölgeler arasında iklim farklılıkları görülmesi nedeniyle farklı tarım ürünleri yetişir. Sanayi faaliyetleri özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerimizde çok gelişmiştir. Bölgeler ve kentler arasında yoğun bir ticaret gelişmiştir. En önemli ticaret merkezlerimiz İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Mersin, Gaziantep, Samsun, Trabzon, Ankara, Konya, Eskişehir, Malatya, Erzurum, Van ve Diyarbakır'dır.

Dış ticaret: Ülkemiz sınırlarından dışarıya (ihracat) ve dışarıdan ülkemize (ithalat) yapılan ticarettir. 1928 yılı itibarıyla 88 milyon ABD doları ihracatımıza karşılık, 113 milyon ABD doları ithalâtımız gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmimiz 201 milyon ABD doları ve ihracatımızın gayri safî millî hasıla (GSMH)'daki payı ise %10,7 olmuştur. Aradan geçen 73 yıllık süre sonrasında, 2001 yılı itibarıyla 31 milyar ABD doları ihracatımıza karşılık, 41 milyar ABD doları ithalâtımız gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmimiz 72 milyar ABD dolardır. İhracatımızın gayrî safî millî hasıla (GSMH)'daki payı ise %21,6'dır.

İhracat: Tarım ve hayvan ürünleri ile yeraltı kaynaklarımızdan oluşur. Son yıllarda dışarıya sattığımız ürünler arasında bazı sanayi ürünlerimizin olduğu da görülür. Örneğin; İtalya ve Fransa'dan otomobil ithal ederken, bugün Fransa'ya Fiat otomobil ihraç edilmektedir. Dış ülkelere sattığımız ürünler fayans, porselen, tuğla, çimento gibi toprak ürünleri, çeşitli meyve ve sebzeler, hayvansal ve bitkisel yağlar, tekstil ürünleri, giyim ve deri eşyaları, otomobil, otobüs, kamyon, vagon, televizyon, ev aletleri, araba lâstiği, krom, bakır, boraks gibi maden cevherleridir.

İthalât: Sanayi ürünleri, elektronik araç ve gereçler, motorlu taşıtlar, optik aletler, ilaç, kimyasal maddeler, petrol, doğal gaz, kauçuk, kahve, kakao, baharat gibi ürünler dış ülkelerden satın aldığımız ürünlerdir.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, ABD, Ortadoğu Ülkeleri, İslâm Ülkeleri, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilâtı (OECD) ülkeleri, Karadeniz Ekonomik işbirliği Ülkeleri (KEİB) ve Uzakdoğu ülkeleri ihracat ve ithalât yaptığımız başlıca ülkelerdir.
1983'den sonraki yıllarda ülkemizde "serbest ticaret" bölgeleri ya da kentleri önemli olmaya başlamıştır. Buralarda dövizle alışveriş yapıldığı gibi gümrük vergisi de alınmamaktadır. Bu bölgeler İzmir, Mersin, Antalya, Adana, İskenderun ve İstanbul'dur.