Müslümanın faize bakışı ne olmalıdır?
Müslümanın faize karşı bakışı nasıl olmalı?
Müslüman, Allah'a itimad eden, güvenen insandır. O, borç verdiği paranın başına gelebilecek muhtemel bir tehlikeyi faizle telafi etme gibi bir zillete düşmez. Müslüman, dünya-âhiret dengesini kuran insandır. Onun için para mihrap olamaz. Biz Müslümanlar olarak, “Komşusu açken tok yatan bizden değildir” prensibinin âzâd kabûl etmez köleleriyiz. Yemez yedirir, giymez giydiririz. Birisi bize bir gül verse, biz ona gül bahçesiyle mukâbele etmeye gayret ederiz. Ama bunların hiçbirini gâye ve hedef hâline getirmeyiz. Bizim ideal ufkumuzu süsleyen tek şûle vardır: O da Allah'ın rızâsını kazanmaktır. Dünya bizim ayağımıza kement olamaz. Ve para bizi fazîlet yarışından alıkoyamaz. Evet, biz Allah'ın kullarıyız. Kulu kula kul eden faiz, bizden biz de ondan çok uzağız.
Şimdi de sizden gelen soruların cevaplarına geçerek faiz mevzuunu bitirelim:
Soru: Faiz parası nasıl değerlendirilebilir?
Faiz almak maksadıyla bankalara para yatırmanın haram olduğu herkesçe bilinen gerçeklerden. Ama soruda da işaret edildiği gibi, iktisadî hayatın gerekleri arasına girmiş olan banka ile iş yapma neticesi mevduatta biriken faizleri öncelikle bankadan çekmek şarttır. Sonra çekilen bu para Maliki mezhebinin nokta-i nazarına uygun olarak İslamî anlayış içinde vermekle yükümlü olmadığımız vergilerde kullanılabilir.
Soru: Banka faizi ile bir arsa üzerine ev yapılabilir mi? Evin hanımı buna razı olmazsa, kocası diretse, hanım ne yapmalıdır?
Hüküm açısından arsa ile evi birbirinden ayrı olarak mütalaa etmek gerekir. Arsa her ne kadar haram bir para ile alınmış olsa bile, üzerine bina edilecek ev helal para ile yapılacak olduğunda arsaya râci olan haram hükmünün, eve sirayet etmeyeceği muhakkaktır. Ancak şu bilinmelidir ki, haramın bulaştığı işlerde bereket olmaz. Zaten Allah’ın rızasının bulunmadığı bu gibi işlerde, O'nun rahmetini ummak ve beklemek ne kadar doğrudur, onu sizin vicdanlarınıza ve engin düşüncelerinize havale ediyorum. Fakat, bu durumda koca illa o arsa üzerine ev yapmak istiyorsa, evde huzursuzluk çıkartmamalı. Zira netice itibariyle günah bütünüyle bu muameleye rızasıyla giren kocaya aittir.
Soru: Devlet bazen vereceği ikramiyeyi bir yıllık tahviller halinde veriyor ve o tahvillere de faiz terettüp ediyor. Bu durumda ne yapmalı?
Faizi kim ve hangi yolla verirse versin haramdır. Bizler bir imtihan dünyasındayız. Hayatımızın her anında imtihan oluyoruz. Bu imtihandan alnımızın akıyla çıkmak zorundayız. Bu sebeple Allah'ın haram kılmış olduğu faizi yiyemeyiz. Onun için tahvil paraya çevrildiğinde, hakkımız olan miktarı alır, geriye kalan faizi verilebilecek yerlere verir ve kurtuluruz.
Soru: Vefat eden birinin borçlarını yine onun sağlığında bankaya yatırdığı paranın faizi ile ödeyebilir miyiz?
Soruya cevap vermeden önce bir hususu dikkat nazarlarınıza arz edeyim: Bankada birikmiş bulunan o faiz parası mutlak surette çekilmelidir. Aksi halde "günah ve düşmanlık hususunda birbirinizle yardımlaşmayın ..." (Maide, 5/2) ayetinin hükmüyle amel edilmemiş olur. Sonra o para, vefat eden şahsın, şahsî borçlarına değil de, devlete olan gelir, emlak vergisi gibi borçlarına verilebilir.
Şahsî borçlarına gelince, vefat eden kişi borçlarını ödeyebilecek miktarda geriye bir şey bırakmadı ise, varisler o borcu kendi kazançları ile ödeme mecburiyetinde değildir. Fakat ödemek istiyorlarsa onu mutlaka helal para ile ödeme cihetine gitmelidirler. Gerçi her ne kadar haram para ile yani banka faizi ile ödense bu alacaklı için helal olsa da vefat eden kişinin, ahirette bütünüyle mesuliyetten kurtulur mu onu bilemeyiz.
Alıntı