[Medineweb]

yeterlilik sınavına hazırlık soruları KURBAN -TEST-25

1:Kurban ne demektir?

Cevap:Kurban; Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek niyetiyle kesilen hayvan demektir. Akıllı, hür, mukim ve dini ölçülere göre zengin sayılan mümin, kurban kesmekle hem Cenab-ı Hakka yaklaşır hem de fakirlik sebebiyle kurban kesemeyenlere yardım etmek suretiyle onlarla arasında bir sevgi bağı kurar.

2:Kurban kesmek yerine sadaka vermekle, bu ibadet yerine getirilmiş olur mu?

Mezheplerin çoğuna göre kurban kesmenin hükmü sünnettir. Hanefi fıkhında tercih edilen görüş ise, vacip olduğudur. Ancak bir ibadetin farz olmayışı, onu ibadet olmaktan çıkarmayacağı gibi,şeklinin de değiştirilmesini gerektirmez. İbadetlerin; şekil, şart ve rükünleri olduğu gibi; hikmetleri, amaçları ve teşri gerekçeleri de vardır. İbadetlerdeki bu özelliklerin birbirinden ayrı düşünülmesi mümkün değildir. Fıkhî hükmü ister vacip, ister sünnet olsun; kurban ibadeti ancak kurban olacak hayvanın usûlüne uygun olarak kesilmesiyle yerine getirilebilir. Bedelini infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz. Allâh Teâlâ’nın rızasını kazanmak niyetiyle, karşılıksız olarak fakir ve muhtaçlara yardım etmek, iyilik ve ihsanda bulunmak da Müslüman’ın önemli vazifelerinden biridir. Zaruret derecesinde muhtaç kimseye yardım etmek, dinimizde farz kabul edilmiştir. Ancak, bu iki ibadetin birbirinin alternatifi olarak sunulabileceği anlamına gelmez.

3:Kurbanın dinî dayanağı nedir?

Kurbanın meşru bir ibadet olduğuna dair Kur’an- ı Kerim’de deliller bulunmaktadır. Saffat Suresinde (37/107); Hz.İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’in yerine bir kurbanın, Allah tarafından kendilerine fidye (kurban) olarak verildiği açıkça bildirilmektedir. Ayrıca Kur’an’da kurban ibadeti ile ilgili ba şka ayetler mevcuttur. (bk. Hacc, 22/28, 34, 36, 37) Hz. Peygamber (a.s.) de, kurbanı bir ibadet olarak kabul etmiş ve bizzat kendisi de kurban kesmiştir. Hz. Peygamber'in (a.s.), yedi deveyi kurban olarak kestiği, Medine'de ise boynuzlu ve alacalı iki koyun kurban ettiği rivayet edilmektedir. (Buhârî, Hacc, 117, 119; Müslim, Edâhî, 17) Ayrıca Hz. Peygamber (a.s.), Kurban Bayramında, Allah katında en sevimli ibadetin kurban kesmek olduğunu, kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı da dahil olmak üzere her şeyinin kişinin hayır hanesine yazılacağını ifade etmiş; bu ibadetin Allah rızası için yapılmasını tavsiye etmiştir. (Tirmizî, Edâhî, 1; İbn Mâce, Edâhî, 3)

4:Kimler kurban keser?

Cevap:Kurban kesmek, akıllı, buluğ çağına ermiş, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve misafir olmayan Müslüman’ın yerine getireceği mâlî bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 20 miskal (80.18 gr.) altın veya bunun değerinde para veya eşyaya sahip olan kişi dinen zengindir; dolayısıyla Allah'ın kendisine bah şetmiş olduğu nimetlere şükran ifadesi ve Allah yolunda fedâkârlığın ni şanesi olarak kurban kesmelidir.

5: Ailede zengin olan karı-kocadan her birinin kurban kesmesi gerekir mi?

Cevap:İbadetlerde sorumluluk ve bu sorumluluğun bir neticesi olan ceza ve mükâfat da bireyseldir. Bu nedenle, dinen zengin olan karı-kocadan her birinin ayrı ayrı kurban kesmesi uygun olur.

6: Yolcunun kurban kesmesi gerekir mi?

Cevap:Yolcu kurban kesmekle mükellef değildir. Ancak kesmesi halinde sevabını kazanır. Sefer halinde iken kurban kesenler; bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmez. Sefer halinde iken kurban kesmeyip de bayram günlerinde memleketlerine dönenlerin, kurban kesmeleri uygun olur.

7: Kurban ne zaman kesilir?

Cevap:Kurban (udhiye), eyyâm-ı nahr (kurban kesme günleri) denilen, Zilhicce ayının onuncu, on birinci ve on ikinci; Kurban Bayramının bir, iki ve üçüncü günleri kesilir. Kurban kesim vakti, bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra; bayram namazı kılınmayan yerlerde ise ikinci fecrin doğuşundan, sabah namazı vaktinin girmesinden sonra başlar; Zilhiccenin on ikinci, Kurban Bayramının 3. günü güneş batıncaya kadar devam eder. Bu geçen süre içinde gece ve gündüz kurban kesilebilir. Ancak geceleri kesmek mekruhtur. Kurban Bayramının birinci günü kesmek daha faziletlidir.

8: Kurban Bayramı günlerinde kesilmeyen kurban ne yapılır?

Cevap: Maddi imkana sahip oldukları halde, Kurban Bayramı günlerinde kurban kesemeyenler, daha sonra bunun sevabına nâil olmak için bedelini fakirlere sadaka olarak verebilirler.

9:Hangi hayvanlar kurban olarak kesilir?

Cevap: Bu hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır? Kurban; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dı şındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler. Kurban olabilmesi için, kurbanlık hayvanın süt dişlerini değiştirmiş olması gerekir. Bu da, deve 5; sığır ve manda 2; koyun ve keçi 1 ya şını doldurunca gerçekleşir. Kurbanlık hayvan bu yaşını doldurduğu halde dişini değiştirmemişse, yine de kurban edilebilir. Bu hayvanlar arasından sadece 6 ayını tamamlayan koyun, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban edilebilir. Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, azaları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder. Bu nedenle, kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzları kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memesi kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz. Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması,şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, kurban edilmesine mani teşkil etmez.

10: Kulağı delinmiş hayvan kurban olur mu?

Cevap: Hadis-i şerişerde hayvanların kurban edilmesine engel teşkil eden kusurlar; belirgin körlük, hastalık, topallık ve iliği yok denecek kadar zayışık olarak belirlenmiştir. (bk. Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 6) Bunların dışındaki kusurlar ise, müctehitler tarafından, kendi dönemlerindeki hayvanların değerini düşüren kusurlar esas alınarak tespit edilmiştir. Günümüzde, yaşayan hayvanların sayısını tespit etmek, ülkemize girip çıkan hayvanları kontrol altına almak ve sağlıklı olduklarına işaret etmek amacıyla marka takmak için hayvanların kulaklarının delinmesi bir kusur değil, hayvanın sağlıklı olduğunun göstergesidir. Bu itibarla kulakları delinen hayvanın kurban edilmesinde sakınca yoktur. Kaldı ki, fakihlerin çoğunluğu kulağın delinmesini kusur kabul etmemişlerdir.

11:Kurbanlık hayvanlardan hangileri ortak olarak kesilebilir?

Cevap: Koyun veya keçinin bir kişi tarafından; sığır, manda ve devenin ise, yedi kişiye kadar ortaklaşa kurban olarak kesilebileceği Hz. Peygamber'in hadisleri ve uygulamalarla sabittir. (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 7- 8)

12: Kurban bayıltılarak kesilebilir mi?

Aslolan kurbanlık hayvanı bayıltmadan, eziyet etmeksizin kesmektir. Ancak yıkılması ve kesilmesin- de zorluk bulunması ve bu sebeble eziyet çekecek olması halinde hayvanın bayıltılması, kurban olarak kesilmesine engel değildir. İhtiyaç halinde, canlı olarak kesmek kaydıyla, kurbanlık hayvanın uygun tekniklerle bayıltılmasında bir sakınca yoktur. Ancak hayvan henüz kesilmeden, şok etkisiyle ölürse, kurban olmayacağı gibi, eti de yenmez.

13:Vekalet yoluyla kurban kesilebilir mi?

Cevap: Kurbanı, kişinin kendisi kesebileceği gibi, vekalet yoluyla başkasına da kestirebilir. Zira kurban mal ile yapılan bir ibadettir; mal ile yapılan ibadetlerde ise vekalet caizdir. Vekalet yoluyla kurban kestiren kişi, kendi bulunduğu yerde birisine vekalet verebileceği gibi, başka bir yerdeki kişi veya kuruma da vekalet verebilir. Vekalet, sözlü veya yazılı olarak ya da telefon, internet, faks ve benzeri iletişim araçları ile verilebilir.

14: Ölü kurbanı var mıdır?

Cevap: Ölü kurbanı veya kabir kurbanı diye bir kurban çeşidi yoktur. Ancak, ölü adına veya sevabı ölüye ba- ğışlanmak üzere kurban kesilebilir. Vasiyeti yoksa, ölen kimseler için mirasçılarının kurban kesmeleri gerekmez. Ancak bir kimse, sevabını ölmü ş bulunan anne veya babasına yahut diğer yakınlarına bağışlanmak üzere, çeşitli hayır kurumlarına, fakir ve muhtaç kişilere bağışta bulunabileceği gibi, kurban da kesebilir. Ölenin kendisi için kurban kesilmesine dair vasiyeti yoksa, kesen kimse, bu kurban etini fakirlere yedirebileceği gibi, kendisi ve zenginler de yiyebilir. Vasiyet varsa, tamamen fakirlere yedirilmesi veya dağıtılması gerekir. Ölen kimsenin vasiyeti olmaksızın, sevabı onun ruhuna bağışlanmak üzere kesilen kurbanın her hangi bir zamanda kesilmesi caiz ise de, Kurban Bayramı günlerinde kesilmesi daha faziletli ve daha sevaplıdır. Ölenin vasiyyeti gereğince kesilen kurban ise, ancak Kurban Bayramı günlerinde kesilir.

15: Kurbanlık hayvan tartıyla alınabilir mi?

Cevap: Kurbanlık hayvan, kilo birim fiyatı belirlenmek suretiyle canlı olarak tartılıp alınabilir. Kurban edilmek üzere satın alınmak istenen hay- vanın fiyatı, kesildikten sonra eti tartılarak da belirle- nebilir. Ancak kilo fiyatının rayiç bedelişeklinde belirsiz bırakılmayıp, kesin olarak belirlenmesi ve derisi, kellesi ve sakatatının satıcıda kalmak üzere akitten istisna edilmemesi gerekir.

16: Taksitle kurban alınabilir mi ?

Cevap: Kişi, mülkiyetinde bulunan ve kurbanlık vasfını taşıyan hayvanı, kurban olarak kesebilir. Bu itibarla ister peşin, ister taksitle olsun, satın aldığı hayvan kişinin mülkiyetine geçtiğinden, bu hayvanın kurban edilmesinde sakınca yoktur.

17: Alınan kurbana, daha sonra başkaları ortak edilebilir mi?

Cevap: Büyükba ş hayvanlar, bir kişiden yedi kişiye kadar ortak olarak kurban edilebilir. Böyle bir hayvan, yedi kişiye kadar ortak olarak satın alınabileceği gibi, alındıktan sonra veya elde bulunan büyükbaş hayvana, yedi kişiyi geçmemek kaydıyla başkaları da ortak edilebilir.