[enderhafızım]

3. HAFTA

1- PSİKOLOJİK DANIŞMA İLE İLGİLİ TEMEL
KAVRAMLAR:
Psikoloji:İnsan ve hayvan davranışlarıyla zihinsel işleyiş diğer bir ifadeyle bilişsel süreçlerle ilgili çalışmaların yapıldığı bir bilim dalıdır.
Klinik psikoloji:Ruhsal rahatsızlığı, yetersizliği ve uyumsuzluğu olan hastaların durumlarını anlamak, hastalığın mahiyetini kavramak ve hastayı rahatlatıp iyileştirmek amacıyla araştırma ve uygulama çalışmalarının yapıldığı bir psikoloji dalıdır.
Psikoterapi:Psişik hastalıkların ilaç ve cerrahi yöntemler kullanılmadan tedavi edilmesini ifade eder.
Psikiyatri: Tıpta ruh hastalıklarının incelenmesi, teşhisi, tedavisi ve önlenmesi konuları ile uğraşan bir uzmanlık dalıdır.
Psikopatoloji:İnsan fizyolojisi, organ yapısı ve vücut kimyasındaki bozukluklardan hareketle ruhsal hastalıkları inceleyen, bu hastalıkların sebep ve sonuçları ile ilgili genel yasalar ortaya koymaya çalışan bir psikoloji dalıdır.
Psikanaliz:Psikanaliz, ünlü psikolog Sigmund Freud'un çalışmaları sonucunda geliştirilmiş psikolojik kuramlar ve yöntemler bütünüdür.
Danışma Psikolojisi:İnsanların uyum intibak güçlükleri gibi hastalık düzeyinde olmayan psikolojik sorunları ile uğraşan, bu tür kimselerin sorunlarını aşmalarına yardım çalışmaları ile ilgili bir psikoloji dalıdır.
Transpersonel psikoloji(Benötesi Psikolojisi): insan zihninin kutsala yönelik aşkınlıkla ilgili ruhsal yönleri üzerinde çalışmalar yapan bir psikoloji dalıdır.
Pastoral Psikoloji:İnsanların dinsel ve manevi sorunlardan kurtulup rahatlamaların yardımı esas alan çalışmalarla ilgili psikoloji dalıdır.
2- PSİKOLOJİK DANIŞMA’NIN AMAÇLARI:
1. Yakın Amaçlar:
İlişkinin ilk aşamasında başlamak suretiyle her aşamada göz önünde bulundurulması ve öncelikle gerçekleştirilmesi gereken işlerin başarılmasını ifade eder.
Yakın amaçlar olarak yapılması gereken işler:
1-Raport kurma ve sürdürme: Rehberlik yapan kişi veya danışman muhatabına karşı açık kalpli, dürüst, samimi ve dostane birşekilde davranmalıdır; onun dünyasına girmeli, onun sorununu hissetmelidir.
2-Deşarj (Boşalma) sağlama:Deşarj, rehberlik hizmetine alınan kişinin sorunlarını dışa vurmasını sağlamaktır.
3-Semptomların kaybolması:Deşarj ile birlikte kişinin ilgi ve dikkatini sorun oluşturan konunun dışında bir ilgi alanına yöneltmek, duygu ve düşüncelerini dikkatçekici bir konuya çevirmek suretiyle onu çevreleyip kuşatan semptomların (belirtiler) bertaraf edilmesine çalışılır.
4-İfadelendirme (verbalization):Deşarjla birlikte görülen rahatlama ile bir adımdaha ileriye götürülerek sorunu veya sorusu olan kişinin bunu tam olarak ifade etmesi,anlatması,
tanımlaması aktif dinleme yöntemi ile özendirilir.
5-İçgörü (İnsight) geliştirme:Sorunla ilgili olayları, ilişkileri, sebep ve sonuçları irdeleyerek mantık düzleminde gerçekçitespitlere doğru yürümek suretiyle rehberlik hizmeti götürülen kişinin gerçekçi tespitlere ulaşmasını
sağlamak da rehberliğin yakın amaçlarından biridir.

İçgörü’nün üç temel unsuru vardır:
a)İlişkileri idrak etme. b)Benliği kabullenme / kavrama.
c)Seçim yapabilme idrakine ulaşma.
6-Anlayış, duygu ve saygı iletişimi kurma:Rehberlik hizmeti veren kişinin günlük hayatta normal insanlarla kurduğu alışılmış iletişimtarzının dışında duyarlı, saygılı, anlayışlı ve kabullenici yaklaşım göstermelidir; ayıplama, suçlama, reddetme tutumlarından kaçınmalıdır.
2. Orta Amaçlar:
Danışma ilişkisine konu olan sebeplerin açığa çıkarılıp ortadan kaldırılması orta amaçları oluşturmaktadır.
Orta Amaçlar İki Aşamadan Oluşur:
1)Yardımı gerektiren sebeplerin yok edilmesi:Sebeplerin yok edilmesi, sorun yaşayan kişi açısından ve onun tarafından başarılacak bir iştir. Bunun için de sorun yaşayan kişinin; (a) Kendi problemi ile yüzleşmesi.
(b) Gücünü ve imkânlarının farkına varması.
(c) Başedebilme iradesinin oluşması. Sağlanmalıdır. 2) Danışanın yeni davranımlar kazanması:
Bunun gerçekleşmesi için şunlar yapılmalıdır:
(a) Uygun ve tatminkâr hedefler koyma.
(b) Tercihte bulunma ve doğru kararlar verme.
(c) Uygun yeni davranış biçimleri belirleme.
(d) Danışma ilişkisini sürdürme kararlılığı.
3. Nihai Amaçlar:
Kişinin hayatta kendisi olması, değerlerini ve hedeflerini oluşturması, güçlükler karşısında psikolojik yeterliğe ve güce kavuşması, gelişim ritmini yakalaması nihai amaçları oluşturmaktadır. Bu bağlamda birbirine girmiş gibi görünen fakat farklı boyutları gösteren şu üç kavramla danışmanın nihai amaçları ifade edilmektedir:
1- Kendini gerçekleştirme(Self actualizing): Kişinin toplum içinde özellikleri, imkânları ve kabiliyetleri ile birlikte bir varlık olduğunu kavraması, buna inanması, kabiliyet ve yeterliklerini ortaya koyabilmesidir.
2- Kendini oluşturma (Becoming):Bununla daha açık ve uzun vadeli bir oluşum, ömür boyu sürecek bir hayat sitiline kavuşma anlatılmaktadır. Kişinin “işte bu benim” veya “işte ben buyum” dediği anda yakaladığı kişiliğidir.
3- Varolma (Being): Kişinin bu hayatta niçin var olduğu yönünde görev ve sorumluluk bilinci ile varlığını hissetmesi onun varlığına bir anlamkazandırmaktadır.
3- PSİKOLOJİK DANIŞMANIN AŞAMALARI:
1- Etkileşim Aşaması:İlişkinin bu ilk aşamasında tarafların önce birbirlerini ön yargısız bir şekilde tanımaları ile başlanır. Sonra da birbirleri ile anlaşabilme kararlılıklarını ortaya koyup bu kararlılıkla karşılıklı açıklık, samimiyet ve güvene dayalı çalışma niyet ve iradesini gösterirler. Böylece taraflar birbirleri ile doğru bir iletişim başlatmış, yararlı bir etkileşim sürecine girmiş olurlar.
2- Anlama Aşaması:Sürecin ikinci aşamasında rehberliğe konu olan bireyin kişiliğinin, şartlarının, imkânlarının ve probleminin net olarak anlaşılmasına çalışılır.
3- Çözümleme Aşaması:Bu aşama kurulan rehberlik ilişkisi ile amaçlanmışolan sonuca tatminkâr bir şekilde ulaşmanın sağlandığı aşamadır. Rehberlik ilişkisinde tatminkâr sonuç ya kararsızlığın giderilmesi ya sorunun çözümüne ulaşılması veya çözümlenecek bir sorunun bulunmadığı sonucuna varılmasıdır.