[Medineweb]

FIKIH USULÜ GENEL BİLGİLER (malatya ilitam)

FIKIH USÛLÜNE DAİR GENEL BİLGİLER
1. Fıkıhla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Fıkıh bir şeyi tam ve derinlemesine kavramaktır.
Fıkıh dinî amelî konularla ilgilenir.
C) Aklî ve duyusal konuları bilmek fıkıh tanımına girmez.
D) Fıkıh şer’î amelî hükümleri tafsilî delillerden çıkaran kurallar bütünüdür.
2. Aşağıdakilerden hangisi fıkıh usulünün konusunu teşkil eder?
A) Şer’î-amelî hükümlerin nasıl elde edileceğini göstermek.
Şer’î deliller ile şer’î hükümleri incelemek.
C) Mükellefin fiillerini ahlakî yönden incelemek.
D) Dinî amelî meselelerle ilgilenmek.
3. “Usulcülere göre ……., üzerinde doğru düşünmek suretiyle haber türünden istenen şeye
(matlûb-ı haberî) ulaşmayı mümkün kılan şeydir.”
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Delil Mücmel C) Burhan D) Meşhur
4. Kitab’ın özellikleriyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Metni ve manasıyla Allah kelamıdır.
Kur’an meali, Kur’an olarak isimlendirilemez.
C) Mütevatir olmayan kıraatin Kur’an’dan sayılmayacağı konusunda alimler arasında
görüş ayrılığı vardır.
D) Kur’an, beşerin benzerini getirmekten aciz kaldığı bir kitaptır.
5. Kur’an’ın kitap haline getirilmesiyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi
doğrudur.
A) Kur’an’ın kitap haline getirilmesini ilk olarak Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer’e teklif etmiştir.
Kur’an’ın kitap haline getirilmesinde, Cemel Vakası’nda çok sayıda hafızın şehit
edilmesi etkili olmuştur.
C) Mushaf haline getirilen Kur’an nüshası ilk olarak Hz. Hafsa’nın yanında korunmuştur.
D) Hz. Ebu Bekir, Kur’an’ın kitap haline getirilmesi görevini Zeyd b. Sâbit başkanlığında
bir komisyona vermiştir.
CEVAPLAR
1D. 2B. 3A. 4C. 5D
3
7 FIKIH USULÜ Hüküm ve Çeşitleri
SÜNNETLE İLGİLİ SORULAR
1. Hanefîlerin ve cumhûrun sınıflamaları dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi
rivayet bakımından sünnet sınıflamasına dahil değildir?
A)Mütevâtir Âhâd C) Garîb D) Meşhur
2. Sünnetin Kur’an karşısındaki konumu hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Sünnetin Kur’an’daki hükümleri nesh edemeyeceği konusunda alimler görüş birliği
içindedirler.
Sünnet, deliller hiyerarşisi içerisinde, Kur’an’dan sonra, ikinci sırada yer alır.
C) Sünnet, Kur’an’da mücmel olarak gelen ifadeleri açıklar.
D) Sünnet bazen, Kur’an’da âmm olarak bulunan ifadeleri tahsis eder.
3. “Bir müslümanın malı, rızası olmaksızın başkasına helal değildir” hadisi ile “Ey inananlar!
Mallarınızı aranızda karşılıklı rıza olmaksızın haksız sebeplerle yemeyin” ayeti arasındaki
ilişkiyi hangi ifade anlatır?
A) Sünnetin Kur’an’ı açıklaması
Sünnetin yeni bir hüküm getirmesi
C) Sünnetin Kur’an hükümlerini teyit etmesi
D) Sünnetin Kur’an’ın hükümlerini sınırlandırması
4. Aşağıdakilerden hangisi, âhâd haberle amel etmek için aranan ittifak edilen şartlardan
değildir?
A) Ravi, zabt sahibi olmalıdır.
Ravi, adâlet sahibi olmalıdır.
C) Ravinin Müslüman olması gerekir.
D) Ravi, rivayetine aykırı amel etmemelidir.
5. Hz. Peygamber’in fiilleriyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Hz. Peygamber’in herhangi bir ayeti açıklamak için değil de müstakil olarak (ibtidâen)
yaptığı fiiller, Müslümanlar için değer taşımaz, bağlayıcı değildir.
Tabiî beşerî fiillerin, mükelleflere mubah oluşları dışında hiçbir teşrîî vasıfları yoktur.
C) Visal orucunun, teheccüd namazlarının Hz. Peygamber’e farz olması, dörtten fazla
kadını aynı anda nikahı altında bulundurması Hz. Peygamber’in kendisine mahsus
fiilleridir.
D) Hz. Peygamber’in Kur’an’ın mücmelini açıklamak için yaptığı fiiller, onun teşrî
kapsamındaki fiillerindendir.
CEVAPLAR
1D. 2A. 3C 4D. 5A
7
4
FIKIH USULÜ Hüküm ve Çeşitleri
İCMA İLE İLGİLİ SORULAR
1. Aşağıdakilerden hangisi icmânın gerçekleşme şartlarından değildir?
A) Görüş birliğine varanlar müçtehit olmaıldır.
İcmanın konusu kıyamet, cennet, namaz, adalet gibi dinî konular olmalıdır.
C) İcmâ Hz. Peygamberden sonra gerçekleşmiş olmalıdır.
D) İcmâ eden alimler Müslüman olmaldır.
2. Aşağıdakilerden hangisi icmâ hakkında söylenebilir?
A) İcmâ her dönemde Müslüman alimlerin bir görüş üzerinde fikir birliğine varmalarıdır.
Sarih icmâyı bütün İslam alimleri ittifakla kabul etmektedirler.
C) Sukûtî icmâyı Mâlikîler ve Şâfiîler kaynak olarak kabul etmemektedirler.
D) Nasslara ve maslahata dayalı icmâlar daha sonraki devirlerde değiştirilemez.
3. İcmânın senedi aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Kur’an Sünnet C) Kıyas D) Akıl
4. Aşağıdakilerden hangisi icmâ edilen hususlardan biri değildir?
A) Hz. Peygamberden sonra insanlar bozulduğu için fiyatlara narh koyma.
Domuzun iç yağının haramlığı.
C) Bir kadınla halası ve teyzesinin aynı anda nikahlanmasının haramlığı.
D) Büyük annelerle evlenmenin haram olması.
5. Sükuti icma ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenmemiştir?
A) Kaynak kabul edenlerin bir kısmı “zannî delil” olduğunu söyler.
Kat’i bir hüccettir.
C) Zannî bir hüccettir.
D) Bazen sarih icmadan daha kat’î bir hüccet olur.
CEVAPLAR
1B. 2C. 3D. 4A. 5D
5
7 FIKIH USULÜ Hüküm ve Çeşitleri
KIYAS İLE İLGİLİ SORULAR
1. Aşağıdakilerden hangisi illet ile hikmetin birleştiği noktadır?
A) Her ikisi de ittifakla kıyas gerekçelerinden sayılması.
Her ikisinin de Hükmün dayandığı münasib vasıf olması.
C) Her ikisinin de icma ile desteklenmesi.
D) Daima hükümlerde ikisinin birlikte buşunması.
2. Aşağıdakilerden hangisi illet karşılığında kullanılmaz?
A) Sebep Menat
C) Delil D) Hikmet
3. Asılda hükmün illetini belirledikten sonra, fer’de de aynı hükmün varlığından emin
olunmak için yapılan inceleme ve araştırmaya ne denir?
A) Tahkîku’l-Menat
Münasibu’t-tenkîh
C) Tahrîcu’l-Menat
D) Tenkîhu’l-Menat
4. Aşağıdakilerden hangisi asıl ile ilgili şartlardan değildir?
A) Aslın hükmünün Kitap ve sünet ile sabit olması.
Aslın hükmünün akıl tarafından anlaşılabilir olması.
C) Aslın hükmünün fer’ ile aynı illete sahip olması.
D) Aslın hükmünün başka bir nassla sadece asla mahsus kılınmaması.
5. Kıyas ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kıyas nasslarda veya icmada belirlenmiş olan hükmünü ortak illet sebebiyle hükmü
belirtilmemiş meseleye vermek demektir.
Kıyas bütün âlimler tarafından kabul edilen aslî delillerdendir.
C) Asıl, fer’, illet ve aslın hükmü kıyasın rükünlerini oluşturur.
D) Kıyas yapabilmek için fer’ hakkında nass veya icma ile belirlenmiş bir hükmün
bulunmaması gerekir.
CEVAPLAR
1B. 2D. 3A. 4C. 5B
7
6
FIKIH USULÜ Hüküm ve Çeşitleri
İSTİHSAN VE MASLAHAT-I MÜRSELE İLE İLGİLİ SORULAR
1. Müçtehidin bir mesele hakkında, benzerlerine verilen hükmü vermeksizin, nass, icma,
zaruret, gizli kıyas gibi delillere dayanarak farklı bir hüküm vermesine ne denir?
A) Şer’u men kablenâ
Sedd-i zerai
C) Mürsel maslahat
D) İstihsan
2. Aşağıdakilerden hangisi istihsan ile kıyasın farkını doğru şekilde göstermektedir?
A) Her ikisi de içtihat yöntemidir.
Kıyasta hükmü bilinmeyen mesele ortak illet sebebiyle hükmü bilinene katılırken,
isithsanda ise kuvvetli bir gerekçeye bağlı olarak bir mesele benzer bir meseleden
veya genel kuraldan istisna edilir.
C) Kıyasta benzer olan meseleler karşılaştırılırken, istihsanda ise farklı olan meseleler
karşılaştırılır.
D) İstihsan maslahatı esas alırken, kıyas ise hikmete bina edilir.
3. Aşağıdakilerden hangisi istihsan hakkında söylenemez?
A) İstihsanda müçtehit zaruret, maslahat ve örfü dikkate alır.
İstihsan İmam Şafii ve İbn Hazm’ın onaylamadığı bir yöntemdir.
C) Oruçlunun unutarak yiyip içmesi halinde orucun bozulmaması hükmü zaruret
sebebiyle istihsana örnek teşkil eder.
D) İstihsan hukukun yerleşik kuralları uygulandığında şari’in maksatlarının
gerçekleşmeyeceği durumlarda adalet ve hakkaniyet düşüncesinin gerçekleşmesi
için üretilmiş bir içtihat yöntemidir.
4. Mürsel maslahat için hangisi söylenemez?
A) Mürsel maslahatta münasip bir vasıf bulunması gerektiği
Şârîin hükmünü bağlayıcı olmaksızın açıkladığı
C) Şârîin hükmünü açıklamadığı
D) Bir başkasına kıyas edilemediği
5. Aşağıdakilerden hangisi mürsel maslahatların geçerlilik şartlarından biri değildir?
A) Maslahat şer’î bir delilden elde edilmiş olmalıdır.
Maslahat akıl sahiplerinde kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.
C) Maslahat genel olmalıdır.
D) Maslahat, hakiki bir maslahat olmalıdır.
Cevaplar
1D. 2B. 3C. 4B. 5A
7
7 FIKIH USULÜ Hüküm ve Çeşitleri
ÖRF ZERAYİ VD İLE İLGİLİ SORULAR
1. Devlet başkanı bazı mübah olan şeyleri vatandaşlar için yasaklayabilir. Bu hükmü
koymakta hangi delil etkili olmuştur?
A) Şer’u men kablena
Mürsel maslahat
C) Sedd-i zerai
D) Sahabe kavli
2. Tefsir, Hadis gibi Temel İslam Bilimleri Bölümü’nde yer alan bilim dallarının terimleriyle
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Fiilî örf
Özel kavlî örf
C) Genel amelî örf
D) Fasit örf
3. Abdestinin bozulduğunu bilen bir kimse abdest alıp almadığını hatırlamadığında
hangi kurala göre abdest almasına hükmedilir?
A) İstishab
Beraat-i zimmetin asıl olması
C) Zerayi’
D) İbadet hükümleri
4. Sahabi kavlinin konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sahabi kavlinin sonraki müçtehitleri bağlaması konusu tartışmalıdır.
Görüş ve ictihada dayanan sahâbî kavlinin diğer sahabileri bağlmadığı konusunda
ittifak vardır.
C) Sahabenin kavli sonraki müçtehitleri bağlaması için rey ve içtihat dışında olması
lazımdır.
D) Sahâbî içtihadına diğer sahâbîler katılsa bile bazılarına göre şer’î bir kaynak değildir.
5. “Şer’u men kablena” delili neyi ifade eder?
A) Bizden önceki ümmetlerin de şeriatı olduğunu
Tevrat ve İncilde geçen hükümlerin mutlak olarak Müslümanları bağladığını
C) Kur’an veya sünnette zikri geçmekle birlikte, kaldırıldığına ya da kabul edildiğine
dair delil bulunmayan hükümlerin bizi bağlayıp bağlamadığını
D) Bizden önceki ümmetlerin de şeriatlarının nesh edildiğini
Cevaplar
1C. 2B. 3A. 4D. 5C


mikdad yücel