[Medineweb]

İSLAM DÜŞÜNCE TARİHİ

1. Suhreverdi’nin Aristo’nun kategori anlayışını eleştirdiği eserinin adı nedir?
A) Nur Heykelleri
B) Pertevname
C) Tehafütel-Felasife
D) Makasidu’l-Felasife
E) El-Mukaddime


2.Urfa Mektebinin Bizans İmparatoru Zenon tarafından 489 yılında kapatılmasından sonra okulun son idarecisi Nesri ve bazı hocaları aşağıdaki mekteplerden hangisini kurarak eğitime devam etmişlerdir?
A) Antakya Mektebi
B) Mardin Mektebi
C) Nusaybin Mektebi
D) Harran Mektebi
E) Iran Mektebi

3.Meşşai Okul geleneğine karşı çıkan ve Işraki Okul’un kurucusu olan filozof kimdir?
A) İbn Haldun
B) Şehâbeddin es-Sühreverdî
C) Davûd el-Kayserî
D) Ebû BekrZekeriye er-Râzi
E) Beşşar İbn Burd


4.Aşağıdakilerden hangisi Meşşai filozofların
insan aklının yetkinleşmesindeki ve bilgi
edinmesindeki son aşamasına verdikleri
adlardan biri değildir?
A) Mükteseb akıl
B) Zahir akıl
C) Beyani akıl
D) Bilkuvve akıl
E) Müstefad akıl


5.Aşağıdakilerden hangisi inanma eyleminin özelliklerinden biri değildir?
A) Yorum
B) Dikey algı
C) itaat
D) Değer ve semboller
E) Metin


6.El-Kındî ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Felsefenin mertebe bakımından en değerli disiplini metafiziktir.
B) Akıl tümel kavramları oluşturmamızı sağlar.
C) Duyular ve akla ek olarak diğer bir bilgi kaynağı da sezgidir.
D) İlimleri dini, insani ve ameli olmak üzere kısma ayırır.
E) Vahiy güvenilir bir bilgi kaynağıdır



7.İbn Sina ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)Bilgi problemini mantık ve psikoloji (nefis) konularıyla birlikte ele alır.
B)Akıllar konusunda Kindî ve Fârâbî’den farklılaşan bir teori geliştirmiştir.
C)Nefs her insanın “ben” sözüyle kastettiği şeydir.
D)Ona göre bilgi sadece düşünceyle elde edilemez. Bu konuda daha önemli ve kestirme yol sezgidir.
E)Psikolojiye tabiat felsefesi içinde bir yer vermek ile Aristo geleneğinden tamamen kopmuştur.


8.İbn Bâcce ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) Felsefi eserlerinde gözümüze çarpan en önemli özellik Aristo'nun ve Fârâbî’nin eserlerine yazmış olduğu şerhlerdir.
B) Ona göre insanın en yüksek ve yetkin boyutu akıldır.
C) Felsefesinin temel konusu erdemli bir devlet düzeni ve devlet kurumlandır.
D) Ahlak ve siyaset konusundaki görüşleri özellikle Fârâbî'ye oldukça benzerdir.
E) Akli bilgi olmaksızın mutluluğa ulaşmak imkânsızdır.


9.İslâm’da Daava-yı Kavmiyye adlı eserinde ırkçılığı tenkit ederek Türkçülüğün Esasları adlı esere tenkitler getiren, “İslâmiyet’in Esasları, Mazisi ve Hali” adlı makalesinde ise İslâm dininin akılla daima barışık gittiğini kanıtlamaya çalışan,
Darülfünundaki dersleri sırasında Fransızca felsefe terimlerinin Osmanlıca’ya nasıl aktarılacağına dair önemli çalışmalar yapan, çağdaş İslâm düşünürü kimdir?
A) Elmalılı Hamdi Yazır
B) Muhammed İkbâl
C) Hilmi Ziya Ülken
D) Babanzâde Ahmet Naim
E) Nurettin Topçu


10.Aşağıdaki ifadelerden hangisi, Osmanlı düşüncesi için mantığın genel değerini tanımlar?
A)Mantık, salt düşünmenin kurallarını verir.
B)Mantık, bilimsel araştırmalarda izlenecek yolu gösterir.
C)Mantık, klasik metinleri anlamanı»* bir yoludur.
D)Mantık, bir eğitim müfredatı sorunudur.
E)Mantık, Allah'ın alemde kurduğu düzenin bir benzerini ve bu düzene uyum sağlayacak düzenleri, beşeri faaliyet alanları içinde kurma tarzıdır.


11.Tehâfüt geleneğinin” ortaya çıkışının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Felsefî eserlerin doğru tercüme edilmesini sağlamak
B) İslam inancını zararlı akımların etkilerinden korumak
C) Yunan felsefesinin İslam âleminde yayılmasını kolaylaştırmak
D) Felsefi düşünceyi eleştirerek Eş'ariliği güçlendirmek
E) Felsefe-din ilişkisini açıklamaya çalışmak


12.Filozofların eleştirildiği konulardan hangisinde İbn Rüşd kısmen Gazzâlî ile aynı görüşlere sahiptir?
A)Filozofların gök felekleri ile ilgili görüşlerinde
B)Filozofların Allah'ın cüziyyatı bilmesini imkansız görmelerinde
C)Filozofların ruh ile beraber bedenlerin haşrini inkar etmelerinde
D)Fârâbî ve İbn Sînâ'nın küfre düşmüş oldukları hususunda
E)Filozofların âlemin ezeliliğini ileri sürmelerinde


13.Gazâlî, filozofları eleştirdiği Tehâfüt'ü fikirlerini yazmadan önce,filozofların fikirlerini
incelediği hangi eseri yazmıştır?
A) İlcâmu'l-Avaman ilmi'l-Kelâm
B) Mekâsıdü'l-Felâsife
C) el-itikâtfi'l-iktisât
D) İhyâu Ulumi'd-Dîn
E) el-Munkızu mine'd-Dalâl


14.İbn Haldun'un kurduğunu iddia ettiği ilim dalının adı nedir?
A) Ümran ilmi
B) Psikoloji ilmi
C) Medeniyet ilmi
D) İnsani ilim
E) Siyasi tarih


15. Biruni'ye göre Hint medeniyetinin düşüşe
geçmesinin nedeni nedir?
A) Tek Tanrı inancından çok Tanrı inancına geçmeleri
B) Coğrafi olarak dünyanın gelişim merkezinden uzak kalmaları
C) Hintli bilginlerin taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları
D) Teknoloji kullanımını yaygınlaştırmamaları
E) Tarih ilmini ihmal etmeleri


16. İbn Haldun'un tarihte var olan toplumları
tasnif ederken kullandığı kriter nedir?
A) İnsanların ihtiyaçları ile bu ihtiyaçları karşılama biçim ve yöntemleri
B) İnsanların yaşadıkları coğrafya ve coğrafyanın temel özellikleri
C) insanların tüketim biçimleriyle bunların gerçekleştikleri yerler
D) İnsanların mensup oldukları dinler
E) İnsanların dindarlık seviyeleri ve oluşturdukları yaşam biçimleri


17.İslam düşünce geleneğinde tarih düşüncesinin önemli ikinci ismi olan, tabiatta olduğu gibi tarihte de tesadüflere yer olmadığım savunan düşünür kimdir?
A) ibn Haldun
B) İbn Miskeveyh
C) Birûnî
D) İbn Rüşd
E) İbn Sina


18.İbn Sînâ'nın ruhun bedenden ayrı olar olduğunu ispat etmek için kullandığı "Uçe adam" örneğini aynen tekrarlayan batılı filozof kimdir?
A) Didero
B) Leibniz
C) Hume
D) Pascal
E) Descartes

19.Batılıların İbn Rüşd adına oluşturdukları yanlış kuram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çifte Hakikat kuramı
B) Öz kuramı
C) Cevher kuramı
D) Araz kuramı
E) Varlık kuramı


20.Gazzali'nin "Bahse Girme" yoluyla Allah'ın ispatı görüşünden etkilenen batılı filozof kimdir?
A) Hegel
B) Kant
C) Descartes
D) Pascal
E) Locke



CEVAPLAR

1. B
2. C
3. B
4. D
5. A
6. D
7. E
8. C
9. D
10. E
11. E
12. C
13. B
14. A
15. C
16. A
17. B
18. E
19. A
20. D