[umut628]

Islam kurumları ve medeniyeti 10. ünite özet ve deneme sınavı
ASKERı KURUMLAR

*Hz.Peygamber’in ordu kurmayışının 2 nedeni vardı.1)Bağımsız devlet ve topraklarının olmayışı 2)Savaşa izin verilmemesi.
*Peygamberimiz 622 yılında Medine2ye göç edince bağımsız toprakları oldu.
*Hz.Peygamber stratejik önem taşıyan yere seriyyeler gönderirdi,hicretin 2. yılı 624’te Abdullah b. Cahş komutasını da Baht-ı Nahle’ye gönderdi.
Gazve ve Seriye ne demektir?
Gazve, Peygamberimizin bizzat katıldığı savaşlardır Seriyye; Peygamberimizin katılmadığı sahabisinin katıldığı savaşlardır.
Müslümanlara Savaş izninin verildiği ayet hangisidir ve ne zaman nâzil olmuştur? Aynı konuda başka ayetler varsa bulunuz.
Müslümanlara 624 yılında Hac Suresi 39. ayetiyle savaş izni verildi. Konuyla ilgili ayetler; Hac-40, Bakara-190, Bakara-193.
Hz.Peygamber Devri: silâh tutan her erkek askerlikle mükellefti.Savunma savaşına herkes katılırdı, düzenli ordu yoktu. Orduya katılanların ve gönüllülerin ismi sicil defterine yazılırdı.
Hulefa-i Râşidin Devri: Hz.Ömer döneminde fetihler artınca , düzenli orduyu kurdu.Mısır, Filistin, Suriye,ıran,Irak Müslümanların eline geçti.
*Fethedilen topraklardan alınan harac ve cizye hazine gelirini artmasına neden oldu.
*Hz.Ömer ilk askeri divanı kurdu. Bu askerlere-ailesine maaş bağladı.
*Askerler için ordugah şehirler (emsâr) inşa ettirdi.Cihad ruhu canlı tutuldu.
Emeviler Devri: Hz.Ömer’in askeri teşkilatında değişiklik yapmadı.
*Orduyu 2. Mervan’a kadar hâmis adlı 5 bölümde düzenledi.Ortada merkez birlikleri ( Kalbü’l- ceyş), sağ kanat( meymene), sol kanat( meysere) süvariden oluşan öncü birlikler ( talîa) veya mukaddeme) ,artçı birlikler ( sâakatü’l- ceyş)
*2.Mervan’dan sonra kurdus taburları ortaya çıktı.
*Ordu yönetimini Divânü’l- cünd yürüttü, ordu temelini mürtezika oluşturuyordu.
*Mütetavvia denilen gönüllülerde vardı.
*ılk dönem Emevi ordusunda Arap askerler avrdı.sonra mevâli ( Arap olmayanlarda )askere alındı.
Abbasiler Devri: Divânü’l- Ceyş askeri divan görevine devam etti.
*Ordunun temeli mürtezikadan oluşuyordu, mütevvia gönüllüleri de vardı.
*Ordu 5 gruptan oluşuyordu.1) Muhafız birliği (haserü’l-halife- halifenin muhafızı) denir. 2) Vezir –devlet adamlarının emrinde görev yapan birlikler 3) Vilâyetlerdeki askeri kuvvetler 4) Avâsım, Suğur sınır garnizonlarında görev yapan birlikler. 5) Yardımcı kuvvetler
*ılk Abbasi ordusundaki sınıflar; 1)Müşât veya reccâle – Kılıç kalkanla danayılan yaya birlikler. 2)Fürsân- savaş baltasını taşıyan atlı birlikler 3)Rumât- özel yetişmiş okçu birlikler 4)Neffâtün- petrole bulaşmış paçavraları düşman üzerine atan askeri birlik 5)mühendisler ve istihkâm birlikleri- silah yapan, tamir eden vs.
*Orduda Emevilerdeki gibi beşli düzen esastı.
*Halife Mu’tasım, Muhafız kıtası meydana getirmiştir.
*Türkler hilâfet ordusu safına katılınca Abbasiler 10’lu sistemi uyguladı.Arif 10 askere, halife 50 askere, nakîb 100 askere, kâid 1.000 askere emîr 10.000 askere komuta edilirdi. 100 neferin oluşturduğu askeri birlik bölüğü,bölükler de taburu ( kurdus) oluşturur.
*Abbasilerde Arap olmayanlarda göreve getirildiler.
Türk-ıslam Devleti’nde Askeri Kurumlar: 1) Karahanlılar: Ordusunun başında subaşı adlı komutan vardı.
*Savaş sırasında Turan Taktiği uyguluyorlardı.
2)Selçuklular: B.Selçuklu Devleti’nde muazzam ordu teşkilâtı vardı.
Selçuklu ordusunun kısımları: 1) Guleman-ı Saray: ( Saray köleleri)
Çeşitli milletlerden küçük yaşta alınıp sarayda yetiştirlen çocuklardan


1-müslümanlara savaş yapma izni ne zaman verilmiştir?
a)hz.ömer müslüman olduktan sonra
b)hz.hamza müslüman olduktan sonra
c)habeşistan'a hicretten sonra
d)mekke döneminde
e)medine döneminde
2-islam dünyasında askeri kurumlaşma faaliyetleri hangisinin döneminde başlamıştır?
a)hz.muhammmed
b)hz.ebubekir
c)hz.ömer
d)hz.osman
e)hz.ali
3-ilk kez hangisi döneminde maaşlı daimi ordugah şehirler inşa edilmiştir?
A)hz.muhammed
b)hz.ömer
c)muaviye
d)ebul abbas
e)hz.ali
4-hz.ömer döneminde profesyonel askerler için kurulan ordugah şehirlere ne ad verilir?
a)emsar
b)hamis
c)kurdus
d)suğur
e)avasım

5-emevilerde ordu beş bölüme ayrılmıştır.hangisi bunlardan biri değildir?
a)sağ kanat(meymene)
b)sol kanat(meysere)
c)süvarilerden oluşan öncü birlik
d)artçı birlikler
e)orta kanat
6-emeviler döneminde gönüllülerden oluşan birliklere ne ad verilir?
a)mürtezika
b)mütetavvia
c)kurdus
d)tabur
e)hamis
7-abbasi ordusunun temelini hangisi oluşturmaktadır?
a)mütetavvia
b)emsar
c)mürtezika
d)avasım
e)suğur
8-abbasilerde kılıç ,kalkan ve mızraklarla donatılmış yaya birliklerine ne ad verilir?
a)rumat
b)neffatün
c)istihkam
d)müşat
e)avasım
9-karahanlı ordusunun komutanlarına ne ad verilir?
a)subaşı
b)gulam
c)müfredan
d)bistgani
e)turan
10-türk askeri birlikleri için yapılan samarra şehri hangisi döneminde kurulmuştur?
a)büveyhiler
b)dört halife
c)abbasiler
d)emeviler
e)endülüs emevileri
11-selçuklu devletindeki gulamhane osmanlı devletindeki hangi kuruma benzetilebilir?
A)devşirme
b)acemi ocağı
c)kervansaray
d)tımar
e)enderun mektebi
12-hangisi selçuklu devletinde hassa ordusu ile ilgili yanlış bilgidir?
a)hassa ordusu selçuklu ordusunun çekirdeğiydi
b)atlı birliklere sipahi denir
c)sipahiler ikta sahibiydiler
d)sipahilerin yetiştirilmesinden büyük selç.devletinde sipehsalar sorumluydu
e)sipahiler devlet hazinesinden maaş alırlardı
13-osmanlı devletinde ilk düzenli askeri birlikler hangisi döneminde oluşturulmuştur?
a)osman bey
b)orhan bey
c)ı.murat
d)ıı.murat
e)ııı.mehmet
14-osm.devletinde yeniçerilerin üç ayda bir aldığı maaşa ne ad verilir?
a)ulufe
b)bistgani
c)ikta
d)gulam
e)pençik
15-osm.devletinde orduda yardımcı kuvvetler arasında hangisi yoktur?
a)azablar
b)deliler
c)yörükler
d)beşliler
e)cebeliler
16-yeniçeri ocağını kaldırıp yerine asakir-i mansure-i muhammediye adıyla yeni bir ordu kuran osm.padişahi kimdir?
a)ııı.selim
b)ıı.mahmud
c)ıı.abdulhamit
d)genç osman
e)abdulmecid
17-bizans ve islam donananmalarının karşı karşıya geldiği zatüs-savari adı verilen savaş hangisi döneminde meydana gelmiştir?
a)harun reşid
b)hz.ömer
c)hz.osman
d)mustasım
e)muaviye
18-anadoluda ilk türk donanmasını kim kurmuştur?
a)ıı.kılıçarslan
b)alaeddin keykubat
c)izzettin keykavus
d)çaka bey
e)umur bey
19-kırım hangi selçuklu sultanı döneminde fethedilmiştir?
a)allaeddin keykubat
b)ıı.kılıçarslan
c)ı.kılıçarslan
d)izzettin keykavus
e)çaka bey
20-abbasilerde ordu ile ilgili eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
a)emir-10.000 askerin komutanı
b)kaid -1.000 askerin komutanı
c-nakib-100 askerin komutanı
d-halife -50 askerin komutanı
e-arif-20.000 askerin komutanı
21-islam dünyasında ilk defa düzenli ve daimi orduyu kim kurdu?
a)hz.ebubekir
b)hz.ömer
c)hz.osman
d)hz.ali
e)harun reşid
22-bistgani ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?
a)abbasilerde yetişmiş iran asıllı komutandır
b)osmanlı tımarlı sipahilerinin kullandığı bir kılıç türüdür
c)selçuklu gulamhanelerindeki yetişen hassa askerlierine verilen maaştır
d)emevilerde ücretli askerlere ödenen atiyedir
e)osmanlılarda yeniçeri askerlerinin giydiği başlıktır
23-hz.peygamber devrinden itiabren islam ordularında sadece allah rızası için savaşan gönüllülere ne ad verilir)
a)mürtezika
b)mütetavvia
c)mevali
d)sipehsalar
e)reccale
24-ilk türk donanması hangi hükümdar zamanında kim tarafından kuruldu?
a)alparslan-kavut bey
b)allaeddin keykubat-hüsamettin çobanbey
c)ı.kılıçarslan-çaka bey
d)ı.mesud-çaka bey
e)ıı.kılıçarslan-hüsamettin çobanbey
25-ilk askeri divan hangisi döneminde kurulmuştur?
a)hz.muhammed
b)hz.ebubekir
c)hz.öemr
d)hz.ali
e)hz.osman



1-e 2-c 3-b 4-a 5-e 6-b 7-c 8-d 9-a 10-c 11-e 12-e 13-b 14-a 15-e 16-b 17-c 18-d 19-a 20-e 21-b 22-c 23-b 24-c 25-c








alıntıdır