[Tuba_]

Çocuklarda Döküntülü Hastalıklar

Döküntülü hastalıkları viral kaynaklı olup çocukluk çağında sık rastlanır. Bazıları tedavi gerektirmezken bazıları aşıyla engellenebilmektedir. Ancak bu hastalıklar, yaşamı tehdit eden ciddi komplikasyonlar ile ağır seyredebilir. Bu nedenle ateş ve döküntü yakınması olan her çocuk ayrıntılı muayene edilmeli ve bu hastalıklar,“öldürücü döküntüler” olarak adlandırılan hastalıklardan ayırt edilmelidir.
Yazı dizimizin ilk bölümünde halk tarafından az bilinen beşinci ve altıncı hastalık hakkında bilgi vereceğiz.

Beşinci Hastalık
*

Beşinci hastalık nedir?
Beşinci hastalık veya Eritema enfeksiyozum Parvovirus 9 adında bir virüsün neden olduğu sık rastlanan bir çocukluk çağı hastalığıdır.

Hangi yaşlar arasında oluşur?
Hastalık 5-15 yaş arasında sıktır ve 3-5 yılda bir ilkbaharda epidemiler görülebilir. Virüs solunum yolu salgıları ve kan yolu ile bulaşır. Kuluçka dönemi 4- 14 gündür ancak 21 güne kadar uzayabilir.

Belirtiler ve hastalığın seyri
Eritema enfeksiyozum selim seyirli bir hastalıktır. Vakaların % 20 sinde bulgu vermeden geçirilir. Genel olarak 2-3 gün süren orta derecede ateş, baş ağrısı, nezle, halsizlik bulguları sonrası tipik döküntü gelişir. Çocuklarda döküntü ile birlikte farenjit, kas ağrıları, kusma, ishal, öksürük, nezle ve göz iltihabı olabilir. Vakaların % 10 ‘unda genellikle büyük eklemleri tutan eklem ağrıları olabilir. Döküntüler ufak,* yüz* ‘’tokat atılmış gibi ‘’ kırmızıdır ve ağız etrafında solukluk görülür. 1 ila 4 gün içinde döküntüler yaygınlaşır; gövde ve kollarda, bacaklarda deriden kabarık, dantele benzer döküntüler olur. Tipik döküntü 5-10 gün sürer. Salgınlar sırasında kaşıntı saptanabilir. Döküntü ortaya çıktıktan sonra hasta bulaştırıcı değildir. Nadir olarak döküntü el ve ayaklarda sınırlı olup ‘’eldiven ve çorap ‘’ görüntüsü oluşur.

Tanı ve tedavi
Beşinci hastalık tanısı klinik bulgulara göre konulur. Ayrıca serolojik testlerle de hastalık kesinleştirilir. Hastalığın özgül tedavisi yoktur.

Altıncı hastalık*
*

Altıncı hastalık nedir?
Altıncı hastalık, ekzantema subitum adlarıyla da bilinen roseola infantum, süt çocukluğu ve oyun çocukluğu döneminde sık rastlanan selim seyirli akut bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık etkeni Human Herpes Virus 6 ve 7 ( HHV6 ve HHV 7)’dir. Bulaşma virüsun bulunduğu solunum yolu akıntıları aracılığı ile oluşur.

Hangi yaşlarda oluşur?
Altıncı hastalık 6 ay- 3 yaş arası çocuklarda görülür. Kuluçka süresi 5 ila 15 gün arasında değişmekle birlikte ortalama 10 gündür.

Hastalığın belirtileri nelerdir? Hastalığın seyri
Hastalık 3-4 gün süren yüksek ateş ile başlar. Ateş 40.6 C ‘a kadar çıkabilir, beraberinde hafif halsizlik ve huzursuzluk olabilir. Fizik muayenesinde boğaz, bademcikler ve kulak zarları kızarık olup hafif üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları saptanır. Boyun etrafı ve kafanın arkasında şişmiş lenf bezleri, kusma, ishal gibi bulgular olabilir. Bazı vakalarda ateşe bağlı havale görülebilir.
Ateşin 3-4. gününde önce göğüsten başlayan daha sonra ense, yüz, kol, ve bacaklarda hızla yayılan ufak döküntüler saptanır. Pembe renkli olan döküntüler 2-3 mm çapında olup kaşıntılı değildir. Döküntüler ateşin düşmesi ile birlikte 2 gün içinde solarak kaybolur. Ancak döküntünün solmasına rağmen ateş devam edebilir. Döküntüsüz seyreden Altıncı hastalık vakaları da bildirilmiştir.

Tedavi
Altıncı hastalık selim seyirli, tedavi gerektirmeyen bir hastalıktır. Ateşi düşürmek için ve ateşli havale riskini azaltmak için ateş düşürücü verilir.

Beşinci hastalık nedir?
Beşinci hastalık veya Eritema enfeksiyozum Parvovirus 9 adında bir virüsün neden olduğu sık rastlanan bir çocukluk çağı hastalığıdır.

Hastalık hangi yaşlar arasında görülür? Nasıl bulaşır?
Hastalık 5-15 yaş arasında sıktır ve 3-5 yılda bir ilkbaharda epidemiler görülebilir. Virüs solunum yolu salgıları ve kan yolu ile bulaşır.

Belirtileri nelerdir? Hastalığın seyri nasıldır?
Eritema enfeksiyozum selim seyirli bir hastalıktır. Vakaların % 20 sinde bulgu vermeden geçirilir. Kuluçka dönemi 4- 14 gündür ancak 21 güne kadar uzayabilir. Genel olarak 2-3 gün süren orta derecede ateş, baş ağrısı, nezle, halsizlik bulguları sonrası tipik döküntü gelişir. Çocuklarda döküntü ile birlikte farenjit, kas ağrıları, kusma, ishal, öksürük, nezle ve göz iltihabı olabilir.
Vakaların % 10‘unda genellikle büyük eklemleri tutan eklem ağrıları olabilir. Döküntüler ufak,* yüz* ‘’tokat atılmış gibi ‘’ kırmızıdır ve ağız etrafında solukluk görülür. 1 ila 4 gün içinde döküntüler yaygınlaşır; gövde ve kollarda, bacaklarda deriden kabarık, dantele benzer döküntüler olur. Tipik döküntü 5-10 gün sürer. Salgınlar sırasında kaşıntı saptanabilir. Döküntü ortaya çıktıktan sonra hasta bulaştırıcı değildir. Nadir olarak döküntü el ve ayaklarda sınırlı olup ‘’eldiven ve çorap ‘’ görüntüsü oluşur.

Tanı ve tedavi
Beşinci hastalık tanısı klinik bulgulara göre konulur. Ayrıca serolojik testlerle de hastalık kesinleştirilir. Hastalığın özgül tedavisi yoktur.
*
*

Uzm. Dr. Sibel Spınu
MÜTFV Özel Tıp Merkezi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı