Hıdrellez Nedir? Bu Günün Dinimizde Yeri Var mıdır?
Hıdrellez Nedir? Bu Günün Dinimizde Yeri Var mıdır? Soru: Hıdrellez ne demektir? Bu günü kutlamakta bir sakınca var mıdır? O gün, güllerin köküne birtakım şeyler koyup dilekte bulunuyorlar. Bu, batıl mı değil mi? Cevap: Hıdrellez gü*nü kır çiçeklerinin kaynatılarak suyundan içilmesinin hastalıklara şifa vereceği, hıd*rellez gecesi bütün sulara nur yağacağı düşünülerek o gece suya girmenin her türlü has*talığa karşı bağışıklık sağlayacağı, o gece evlerdeki yiyecek ve içeceklerin ağ*zının açık bırakılması, dileklerin bir kâğıda yazılarak gül ağaçlarının dibine konul*ması gibi şeylerin dinimizde yeri yoktur. Bunlar halk geleneğidir.
Bununla ilgili tarihi bilgi ise özetle şöyledir:
“Hızır ve İlyâs isimlerinin halk ağzında aldığı şekilden ibaret olan hıdrellez, kö*kü İslâm öncesi eski Orta Asya, Ortado*ğu ve Anadolu yaz bayramlarına dayanan, Hızır yahut Hızır ve İlyâs kavramları et*rafında dinî bir muhtevaya bürünmüş halk bayramının adıdır. Bu bayram, mer*kezini özellikle Anadolu ve Balkanlar’ın, Kırım, İrak ve Suriye’nin teşkil ettiği Batı Türkleri arasında, bugün kullanılmakta olan Gregoryen takvimine göre 6 Mayıs gü*nü kutlanmaktadır.
Hıdrellez, halk arasında ölümsüzlük sır*rına erdiklerine ve biri karada, diğeri de*nizde darda kalanlara yardım ettiklerine inanılan Hızır ve İlyâs peygamberlerin yılda bir defa bir araya geldikleri gün ola*rak kabul edilir.
6 Mayıs, Türkler’in Anado*lu’ya yahut daha genel bir ifadeyle Orta*doğu’ya geldikten sonra tanıdıkları bir tarihtir. Zira Doğu Hristiyanlığının Aziz Yorgi (Aya Yorgi, Hagios Georgios, Saint George) ya da Yeşil Yorgi kültü bu tarihte kutlanmaktaydı. Doğu Hıristiyanlığında da çok önemli bir yeri olan bu kült, zaman içinde Hızır-İlyâs kültü ile birleşerek öz*deşleşmiş ve bu suretle 6 Mayıs tarihi Or*tadoğu ve Balkanlar’da Hristiyan-Müslüman kültür etkileşimi sonucunda hem Aziz Yorgi hem de Hızır- İlyâs kültünün iç içe girmesinin bir sonucu olarak kutlan*maya başlanmıştır.”
(Geniş bilgi için bkz: Ahmet Yaşar Ocak, “Hıdrellez”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 17, s: 313-315)
Fetva net