[TÜRKcan]

Oruç ve sükunet..

Oruç sükûneti artırıyor
Farika Teymur Artır* Kişi oruçluyken sinirli oluyor, oruca dayanamıyorsa sağlık kontrolünden geçmeli. Sağlıklıysa orucu kendini geliştirmek ve sakin davranabilmek için bir alıştırma fırsatı olarak da değerlendirmelidir.

Sükûnet kişinin günlük hayatında, insanlarla ilişkilerinde en çok ihtiyacı olan özelliklerden biridir. Sükûnet, kişinin yaptığı işte ne kadar istekli ve heyecanlı olursa olsun fevri davranarak ani çıkışlar yapmasını, yanlış kararlar almasını da önlemesi açısından büyük öneme sahip. Bütün dünyada hem ailelerde kapalı kapılar arkasında hem de sosyal hayatın her yönünde gittikçe daha kontrolden çıkmakta olan şiddetin önlenmesi için bireysel olarak kazanılan sakinliğe, dinginliğe, öfkeyi kontrol etme becerisine, duyguları eğitmeye gerçekten çok ihtiyacımız var.
Orucun insan davranışının birçoğunda olduğu gibi sükunet üzerinde de çok olumlu etkileri vardır. Bunun nedenlerinden biri de yemek yeme düzeninin, vücut ve beyin kimyasını düzenleyerek hal ve davranışa büyük ölçüde etki etmesidir. Oruçlu kişi dürtülerini kontrol etmeyi, kendisine hakim olmayı öğrenmektedir. Oruç ancak kişinin isteyerek yapabileceği bir ibadet olup; kişinin özdenetim duygusunu bu konudaki istek ve iradesi nispetinde artıracak bir etkiye de sahiptir.


Mükâfatın öğrenmedeki pekiştirici gücü büyüktür. Oruç tutan kişiye ise bu dünyadaki maddi mükâfatlarla kıyaslanmayacak ölçüde büyük bir mükâfat vaat edilmiştir. Bu vaat, oruç esnasında açlıktan haz alınmasını sağlar. Bu büyük haz ve ümidin pekiştirici gücü ise o nispette büyük olacaktır. İşte bu haz, kişinin ibadetteki isteği ölçüsünde tabii bir sükûneti temin edip sadece yemekten içmekten kesilmesini değil, öfkelenmekten, kırıcı hareketler yapmaktan ve insanlar hakkında kötü düşünceler beslemekten de uzak durmayı öğrenmesini ve öfkesini yenme gücünü kazanmasını sağlayacaktır.
Böylece bu eğitim sayesinde kişinin ibadetteki şevk ve arzusu ölçüsünce isteklerini kontrol etme gücü de artıp sadece öbür dünyada değil bu dünyada da ona çok güzellikler kazandıracak bir beceriye de sahip olmaktadır.
Stres eşiği düşük insanlar gergin oluyor
Bütün bu güzel özelliklerine rağmen stres eşiği düşük bazı kişiler, oruçluyken daha sinirli, daha gergin olup daha kırıcı davranırlar. Bu kişisel bir problemdir ve kişinin açlığa dayanıksızlığı ile ilgilidir. Açlığa dayanamamakta gizli diyabet gibi bir sağlık problemi etkili oluyorsa bunun araştırılması ve tedavisi gerekir. Bazı kişiler ise sağlık problemleri olmadığı halde açlığa dayanamazlar. Bu, özdenetim duygusunun eksikliğinden kaynaklanır. Kişi oruç sayesinde bunun farkına varırsa özdenetimini (kendini kontrol etme özelliğini) geliştirmeye çalışır. Bazı sigara bağımlıları da açlığa değil sigara içmemeye dayanamadıklarını söylerler. Oruç bu gibi durumlarda kişiye zayıf yönlerini hatırlatma özelliği de taşır. Bu şekilde bir farkındalıkla kişi Ramazan’da ibadetini zorlaştıran, manevi huzurunu bozan bağımlılıklardan, alışkanlıklardan, yeme bozukluklarından Ramazan dışında da kurtulma isteği kazanır.


Farika Teymur Artır...Uzman Psikolog


Alıntı..