[Hâdimul İslam]

OMU İlitam Fıkıh Usulü 8.Ünite Soruları

8. ÜNİTE
1. Sahâbî kavli ne demektir?

A) Sahâbînin Hz. Peygamberin
hadislerini rivayet etmesi
B) Sahâbînin fıkhî konularla ilgili
görüşü (rey ve içtihadı) ve fetvası
C) Tabiun alimlerinin fıkhi konularda
fetva verirken sahabenin
görüşünü dikkate almaları
D) Mezhep imamlarının fıkhî konularla
ilgili görüşü (rey ve içtihadı)
ve fetvaları
E) Hiçbiri

2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Sahâbenin icmâa dönüşmüş
sözlerinin hüccet olduğunda tartışma
yoktur ancak bu durumda
hüccet, sahâbî kavli değil
icmâdır.
B) Sahâbenin İhtilafında sahâbîler -
den birinin kavline uymanın
vâcip olduğu konusunda alimler
hemfikirdir.
C) Sahâbînin sözü tevkif olmayıp
içtihat bile olsa, yine de doğruya
sonrakilerin sözünden daha
yakındır, dolayısıyla da onlardan
üstündür.
D) Ümmetin icmaına uymak gerekir.
Çünkü Hz. Peygamber,icmaın da
masum olacağına şahitlik
etmiştir.
E) Sıradan insanın (âmmî), müçtehide
uyması gerekir.

3. "Sahâbenin ittifak ettiğine uyarız,
ihtilâf ettiği hususlarda ise içlerinden
birini seçer alırız, sözlerinin dışına
çıkmayız" sözü kime izafe edilir?

A) Ebu Hanife
B) İmam-ı Şafii
C) Ebû Yusuf
D) Ebû Muhmmed
E) Ahmet b. Hanbel

4. Ey basiret (akıl) sahipleri (aklınızı
kullanıp) ibret alınız" (el-Haşr 59/2)
ayeti aşağıdakilerden hangisini
ifade etmektedir?

A) Hakkında nass olmayan konularda
kıyas ve reye başvurmanın
gerekliliğni
B) Sahabi kavlinin kıyas ve reyden
üstün tutulmasınını
C) İnsanın kalb basiretinin açık
kalması için sürekli Allah’ı anması
D) İnsanın kalb basiretinin açık
kalması için ölümü tefekkür edip
ibret almasını
E) Hiçbiri

5. Hz. Ali'ye göre mehrin en azı on
dirhemdir. Hanefîler, onun bu görüşü
ile amel etmeyi nasıl görürler?

A) Caiz görürler
B) Vacip görürler
C) Sünnet görürler
D) Zaman ve mekana göre kıyas
edildiği için değişebilir.
E) Bu görüş sahabe dönemi ile sınırlıdır.

6. “Daha önceden varlığı bilinen bir
durumun, aksine bir delil bulunma -
dıkça, varlığını koruduğuna hükmet
-mek” anlamına gelen terim aşağıda
-kilerden hangisidir ?

A) Kıyas
B) İstihsan
C) İstishab
D) Meslih-i Mürsele
E) İcama’

USUL-İ FIKIH
Sayfa 19

7. Hangisi “Aksine delil bulunmadıkça
bir şeyden faydalanmanın veya bir
davranışta bulunmanın mubah
(helal, caiz) olduğuna hükmedilmesi"
anlamına gelir.
A) İbâha-yi Asliyye
B) Berâet-i Asliyye
C) Şer'î Hüküm
D) Maslahat
E) İstihsan

8. Hangisi Berâet-i Asliyye Istıshâbının
tanımıdır?
A) Aksine delil bulunmadıkça bir
şeyden faydalanmanın veya bir
davranışta bulunmanın mubah
(helal, caiz) olduğuna hükmedilmesidir.
B) Bir sebebe istinaden sabit olmuş
şer'î bir hükmün aksini gösteren
bir delil bulunmadığı sürece
devam ettiğine hükmedilmesi
anlamındadır.
C) Delil bulunmadığı sürece kişinin
yükümlülük ve sorumluluğunun
bulunmadığına hükmedilmesi
anlamındadır.
D) Şariin mükelleften bir iş yapmasını
veya yapmamısını istemesine
ya da yapıp yapmama
konusunda onu serbest bırakmasıdır.
E) Kendi başına mubah olan bir
fiilin, şer'an mefsedete götüreceğinden
emin olunması veya
bunun kuvvetle muhtemel
bulunması sebebiyle yasaklanmasıdır.

I. Satın alma, miras gibi yollarla
birisinin mülkiyetine geçtiği bilinen
bir şey, yeni bir delil bulunmadıkça
başkasının mülkiyetine geçmez,
II. Kişinin borçlu olduğu ispat
edilmedikçe, borçlu sayılamaz.
III. Bir şirketin kâr ettiği ispat
edilmedikçe, kâr ettiği kabul
edilemez.
IV. Haramlığına bir delil bulunmadığı
sürece faydalı yiyecek ve gıda
maddelerinden istifade caizdir.
9. Yukarıdaki hükümlerden hangisi/
hangileri Berâet-i Asliyye Istıshâbına
örnek teşkil eder?
A) I ile II
B) II ile II
C) I ile III
D) II ile IV
E) I ile IV
10. “Vasıf ıstıshâbı” adıyla anılan
istishab türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şer'î Hüküm Istıshâbı
B) Berâet-i Asliyye Istıshâbı
C) İbâha-yi AsliyyeIstıshâbı
D) Berâet-i Gayri Asliyye Istıshâbı
E) Hiçbiri

11. Aşağıdaki hükümlerden hangisi
“Vasıf ıstıshâbı” na örnektir?

A) Bir şirketin kâr ettiği ispat
edilmedikçe, kâr ettiği kabul
edilemez.
B) Bozulduğu bilinmediği sürece
alınan abdestin devam etmesi.
C) Haramlığına bir delil bulunmadığı
sürece faydalı yiyecek ve gıda
maddelerinden istifade caizdir.
D) Bir kimsenin suçlu olduğuna dair
bir delil bulunmadıkça, suçsuz
olduğuna hükmedilir.
E) Hepsi

USUL-İ FIKIH
Sayfa 20

12. Hz. Peygamber‟in Ramazan orucu
için “Hilâli (Ramazan hilâlini) gördüğünüzde
oruç tutun ve (yine)
hilâli (Şevval hilâlini) gördüğünüzde
orucunuzu açın (bitirin)! Şayet hava
kapalı olursa (hilâlin görülmesine
engel olursa) Şaban ayının günlerinin
sayısını otuza tamamlayın!”
şeklindeki emri de hangi ıstıshâb
türü kapsamında değerlendirilebilir?

A) Vasıf Istıshâbı
B) Berâet-i Asliyye Istıshâbı
C) İbâha-yi AsliyyeIstıshâbı
D) Berâet-i Gayri Asliyye Istıshâbı
E) Hiçbiri

13. "Hilâli (Ramazan hilâlini) gördüğünüzde
oruç tutun ve (yine) hilâli
(Şevval hilâlini) gördüğünüzde
orucunuzu açın (bitirin)! Şayet hava
kapalı olursa (hilâlin görülmesine
engel olursa) Şaban ayının günlerinin
sayısını otuza tamamlayın!".
Bu Hadis-i şerif aşağıdakilerden
hangisine delil teşkil etmektedir?

A) Şaban ayında oruç tutmanın
gerekliliğine
B) Fer’i delil olan ıstıshâbın geçersiz-
liğine
C) Fer’i delil olan ıstıshâbın muteber-
liğine
D) Hava kapalı olursa ramazan
orucuna başlanılmayacağına
E) Asli delillerden olan Kitap’tan
sonra sünnet’in büyük önem
arzettiğine

14. ………………ıstıshâb'ı“defetme konusunda
elverişli, “ispat” husu sunda
ise elverişsiz sayarlar.
Cümledeki boşluğu doldurunuz.
A) Malikiler
B) Şafii ve Mâlikîler
C) Şafii ve Hanbeliler
D) Hanbeliler
E) Hanefî ve Mâlikîler

15. Hangisi kaybolan ve hayatta olup
olmadığı bilinmeyen kişiye verilen
isimdir?
A) Merdud
B) Mahdud
C) Mefkud
D) Meksub
E) Mefsud

16. Hanefî ve Malikîlerce Mefkud ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Böyle bir kişi, kendi malları
bakımından sağ kimseler gibi
muamele görür.
B) Mülkiyet hakkı devam ettiği gibi,
karısı da bir delil bulununcaya
veya hâkim tarafından ölümüne
hükmedilinceye kadar evlilik
bağını korur.
C) Mefkûd, kayıp olduğu süre
içerisinde ona miras ve vasiyet
yoluyla bir şey intikal etmez
D) Kendi mallarındaki mülkiyet
hakkı hâkim tarafından onun
ölümüne hükmedilinceye kadar
devam eder ve bu mallar,
ölümüne hükmedil diği anda
vârislerine kalır.
E) Hepsi

USUL-İ FIKIH
Sayfa 21

17. Aşağıdaki fıkhi mezheplerden hangileri
stıshâb'ı hem “defetme” ve
hem de “ispat” hususunda yeterli
bir delil sayarlar?
A) Malikiler
B) Şafii ve Mâlikîler
C) Şafii ve Hanbeliler
D) Hanefiler
E) Hanefî ve Mâlikîler

18. ……………………..göre önceden sabit
olup sonradan devam edip etmediği
hususunda şüpheye düşülen bir
abdestin veya mülkiyetin ya da
nikâhın devamına, ıstıshâb ile
hükmedilir.
Cümledeki boşluğu doldurunuz.
A) Şafii ve Hanbeliler
B) Malikiler
C) Şafii ve Mâlikîler
D) Hanefiler
E) Hanefî ve Mâlikîler
I. Ölümüne hükmedilinceye kadar
mefkûdu sağ olarak kabul edilir.
II. Kayıplık müddeti içerisinde
mefkûd kendisine ait malların
mülkiyet hakkına sahip olduğu
gibi, kendisine miras, vasiyet ve
benzer yollarla da mal intikal
edebilir.
III. Kendi mallarındaki mülkiyet hakkı
hâkim tarafından onun ölümüne
hükmedilinceye kadar devam
eder ve bu mallar, ölümüne
hükmedil diği anda vârislerine
kalır.

19. Şafiî ve Hanbelîler’e göre yukarıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur.
A) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I ,II ve III

20. Kendi başına mubah olan bir fiilin,
şer'an mefsedete götüreceğinden
emin olunması veya bunun kuvvetle
muhtemel bulunması sebebiyle yasaklanmasına
ne ad verilir?
A) İstishab
B) İstihsan
C) Tahsis
D) Sedd-i zerayi
E) İstidlal

21. Hâkimin hediye kabul etmesi yasak
sayılmasının gerekçesi aşağıdkiler -
den hangisidir?
A) Berâet-i Asliyye Istıshâbı
B) İbâha-yi AsliyyeIstıshâbı
C) Sedd-i zerayi
D) İstihsan
E) Maslahat
I. Aklî dengenin bozulmasına yol
açan sarhoşluk verici maddeyi
içmek veya kullanmak
II. Namusun kirlenmesine ve soyların
karışmasına yol açan zina
III. Namusları kirleten zina iftirası
IV. Can kaybına ve insanlar arasında
kin ve düşmanlığa yol açan haksız
yere adam öldürme

22. Hangisi ya da hangileri doğrudan
sedd-i zerâyi‟ kapsamına girer?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) III ve IV
E) Hiçbiri
USUL-İ FIKIH
Sayfa 22

23. Hangisi sedd-i zerâyi‟nin asıl konusunu
teşkil eder?
A) Mefsedet
B) Maslahat
C) Mefsedete Vasıta Olan Fiiller
D) Maslahata Vasıta Olan Fiiller
E) Mahiyeti İtibarıyla Mefsedete
Götürmeyen Fiiller.

24. Mefsedete götürmesi/yol açması
bakımından mubah fiiller, kaç kısma
ayrılırlar?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 6
E) 8

25. Hangisi nadiren mefsedete götüren
mubah Fiiller kapsamında değer -
lendirilebilir?
A) Sarhoşluk veren içki yapımında
kullanılabilir ihtimaliyle üzüm
yetiştirilmesi yasaklanmaz.
B) Üzüm satışı mubahtır Fakat
satıştan sonra dinen istenmeyen
durum olan şarap imali meydana
geleceği için bu yasaktır.
C) Kumar ve fuhuş ile uğraşana
gayrimenkulü kiraya vermek
D) Umumî yollara çukur kazmak.
E) Hepsi
I. Hanefi
II. Şafii
III. Maliki
IV. Zahiri
V. Hanbeli

26. Yukarıdaki mezheplerden hangileri
Çoğu zaman mefsedete (kötülüğe)
götüren Mubah Fiillerini, sedd-i
zerayi deliline dayandırmazlar?
A) I ve II
B) I ,II ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
E) III ve V

27. Sedd-i zerayi konusunda yasaklanan
sonuca erişme maksadının anlaşılmasını
lafız ve ibare ile sınırlı tutan
mezhep hangisidir?
A) Şafii
B) Maliki
C) Hanef
D) Hanbeli
E) Zahiri

28. ……………….,maksadı açığa çıkaran
delili lâfız ve ibare ile sınırlı
tutmazlar, söz konusu maksat, sözlü
açıklamalardan anlaşılabileceği gibi,
işlemi çevreleyen karinelerden, özel
şart ve ilişkilerden de anlaşılabilir.
Cümledeki boşluğu doldurunuz.
A) Maliki ve Hanbeliler
B) Şafii ve Mâlikîler
C) Şafii ve Hanbeliler
D) Hanefi ve Şafiiler
E) Hanefî ve zahiriler
USUL-İ FIKIH
Sayfa 23

29. ………………………., ölüm hastalığı
sırasında karısını bâin talâkla
boşayan ve ardından vefat eden
kişinin bu tasarrufunu geçersiz
sayarak kadının mirasçı olması
gerektiğine hükmetmişlerdir.
Cümlede boş bırakılan yere
hangisinin gelmesi uygundur?
A) Maliki ve Hanbeliler
B) Şafii ve Mâlikîler
C) Şafii ve Hanbeliler
D) Hanefi , Şafii ve Mâlikîler
E) Mâlikî, Hanbelî ve Hanefîler

30. ……………,kocanın kötü niyetini açıkça
ifade etmemesi durumda talakın
geçerli olduğuna ve kadının, iddeti
içinde bile vefat etse kocasına
mirasçı olamayacağına hükmetmişlerdir.
Cümledeki boşluğu doldurunuz.
A) Malikiler
B) Hanefiler
C) Hanbeliler
D) Zahiriler
E) Şafiiler

31. Aşağıdaki kavramlardan hangisi üç
talakla boşanan bir kadının sırf
ayrıldığı kocasına dönebilmesi amacıyla
bir başka erkekle evlenmesi
anlamındadır?
A) Kefalet
B) Hurre
C) Hüccet
D) Hülle
E) Hurmet

32. ………………..sırf boşanmış kadının
önceki kocası ile evlenebilmesine
imkân sağlamak üzere yapılan
muvâzaalı nikâhın - erkeğin bu tür
nikâhlarda sıkça taraf olup toplumda
bu özelliği ile tanınır hale gelmesi
gibi bir delil ile bu muvâzaa kastının
anlaşılması durumunda - geçersiz
olacağına hükmetmişlerdir.
Cümlede boş bırakılan yere
hangisinin gelmesi uygundur?
A) Maliki ve Hanbeliler
B) Şafii ve Mâlikîler
C) Şafii ve Hanbeliler
D) Hanefi , Şafii ve Mâlikîler
E) Mâlikî, Hanbelî ve Hanefîler

33. Hanefîlere göre anlaşmalı nikâhın
hükmü nedir?
A) Mekruh
B) Batıl
C) Sünnet
D) Vacip
E) Haram
34. ………………….akit esnasında haram
sonucu amaçladığını açıklamadıkçaüç
talakla boşanmış kadının ilk
kocasıyla evlenebilmesine imkân
sağlama maksadıyla yapılan evliliğin
sahih kabul edilmesi gerektiğine
hükmetmişlerdir.
Cümlede boş bırakılan yere
hangisinin gelmesi uygundur?
A) Şafii
B) Maliki
C) Hanef
D) Hanbeli
E) Zahir

35. Sedd-i zerâyi' hücciyetinin prensibine
en geniş şekliyle dayananlar…………….,
onu daraltarak benimseyenler
…………., teorik olarak
benimsediklerini ifade etmemekle
beraber uygulamada ona geniş bir
yer verenler ise ……………dir.
Cümlede boş bırakılan yerlere
sırasıyla hangi kelimelerin gelmesi
uygundur?
A) Hanbeliler - Şafiiler –Hanefîler ve
Malikiler
B) Malikiler- Şafiiler ve hanbeliler -
Hanefîler
C) Mâlikîler ve Hanbelîler- Şafiiler-
Hanefîler
D) Mâlikîler ve Hanbelîler-
Hanefîler- Şafiiler
E) Malikiler- Hanbelîler- Şafiiler

I. Kitap ve Sünnet
II. Hz. Peygamber
III. Sahâbî Kavli
IV. Aklî Delil

36. Sedd-i zerâyi‟i Şer'î delil olduğunun
isbatı konusunda yukarıdakilerden
hangileri delil olarak gösterilmiştir?
A) I ve II
B) II ve III
C) I ve III
D) I ,II ve IV
E) I, II, III ve IV

I. Sedd-i zerâyi', müstakil bir delil
olmayıp, "maslahat" delilinden
doğmuş ve ona bağlanması
gereken bir delildir.
II. Sedd-i zerâyi'nin dikkate alınması,
maslahat-ı mürsele delilini
tamam- lamaya ve onu eksiksiz bir
biçimde işletmeye çalışmak
demektir.
III. Sedd-i zerâyi', daha çok mubah
fiillerin toplum için zarar
oluşturması durumunda, yasama
organının onları yasaklamasına
imkân sağlaması açısından
önemlidir.

37. Yukarıda sedd-i zerayi ile ilgili
ifadelerden hangisi doğrudur?
A) I ve II
B) II ve III
C) I ve III
D) I ,II ve III
E) Yalnız III

ALINTIDIR..