[hakaşığı]

Çatışmaları Önleyen Formül: Ben Dili
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. “Ben dili” de öyle. Peki, “ben dili”
nedir?
Ailenizin üyelerinden herhangi birisiyle tartışmadan konuşmayı
başaramıyor musunuz? Tartışmak istemiyorsunuz ama aranızdaki
konuşma eninde sonunda tartışmayla mı sonuçlanıyor? Bir de
bakıyorsunuz öfkelenmişsiniz ya da karşınızdakini öfkelendirmiş-
siniz. Üstelik nasıl bu noktaya geliverdiğinizi anlayamıyorsunuz
bile. O zaman ya iletişim engelleriniz var ya da ben dili kullanmayı
bilmiyorsunuz.
İşte size çatışmaları önleyen ben dili formülü:
Peki, bu formülü nasıl kullanacaksınız?
Önce çatışmanızın nasıl başladığını anlamaya çalışalım:
Oğlunuz evde yüksek sesle müzik dinliyor. Aşağıdaki komşunuz ise
bu durumdan şikâyetçi. Her karşılaştığınızda şikâyetini dile getirmesi
sizi mahcup ediyor. Hatta son seferinde kapınıza kadar geldi. Bu
akşam bir de baktınız oğlunuz yine müziğin sesini açmış.
Nasıl bir tepki verirsiniz?
………yaptığın zaman, ben…………hissediyorum. ……….istiyorum.Aile İçi İletişimin Temel Unsurları 109
Sen dili: Kapa şu müziği! İyice serseri oldun! Sana kaç kere söyledik?
Laftan anlamaz mısın sen?
“Sen” mesajıyla bir cümleye başladığınızda (“Sen şöylesin.”, “Sen böylesin.”,
“Böyle yaptın.”, “Böyle söyledin.”, “Böyle konuşmayı bırak!”, “Kes
şunu!” vb.) karşınızdaki kişi kendini suçlanmış hissedebilir, kendisine
değer verilmediğini düşünebilir, kendini savunma ihtiyacı duyabilir.
Bu da konuşmanın karşılıklı suçlamalar ve anlayışsızlık içinde devam
etmesine, sonuçta da karşılıklı öfke uyanmasına sebep olur. Üstelik
esas konudan uzaklaşılır ve çatışmanın başlama nedeni çözülemediği
için, bu konu ileride de sorun olmaya devam eder.
Peki, ne söylemeniz lazım?
Önce formülümüzü hatırlayalım:
“Müziğin sesini bu kadar açtığın zaman, aşağıdaki komşu yine yukarı
çıkacak ve mahcup olacağız diye endişeleniyorum. Biraz daha kısık
bir sesle dinlemeni istiyorum.”
Bu cümlede “ben dili” kullanıldığı için, kişi kendisini suçlanmış hissetmez.
Böylece esas konudan uzaklaşmadan dinlemeye devam eder.
Cümlenin yükünü kendi üzerinize aldığınızda (“Ben üzülüyorum.”,
“Kendimi kötü hissediyorum.” vb.) karşınızdaki kendinde bu durumu
düzeltmek üzere bir sorumluluk hissetmeye başlar. Üstelik son cümlede
ne istediğinizi net bir şekilde söylediğiniz için, çözüme doğru bir
adım atmış olursunuz.
………yaptığın zaman, ben…………hissediyorum. ……….istiyorum.