[EyMeN&TaLhA]

MANTIK

1. Kategoriler ve aklın ilkeleri doğuştan ve a priori
değil sonradan kazanılmış olduğunu savunan
düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Empirizm
B) Rasyonalzim
C) Düalizm
D) Nominalizm
E) Pluralizm

2. Modern felsefeyle bilimsel bir yöntem olmaktan
çıkan Aristoteles mantığının yerine bilimsel
olarak kabul edilen tümevarım metodunu ilk
olarak aşağıdaki düşünürlerden hangisi ortaya
koymuştur?

A) Descartes
B) E. Durkheim
C) F. Bacon
D) Leibniz
E) D. Hume

3. Aşağıdakilerden hangisinde ayrıklık ilişkisi vardır?

A) Kalem-nesne
B) Yaşayan-ölümlü
C) Futbolcu-forvet
D) Omurgalı- kuş
E) Soyut-somut

4. Kavramların zihinde bir tasarım olarak var olması
neyle ifade edilir?

A) Gerçeklik
B) Kaplam
C) İçlem
D) Nelik
E) Kimlik


5. Varlık – Cismi olan – Canlı – Hayvan – Balık -
İstavrit şeklinde bir sıralama yaparsak, “Balık”
kavramının yakın cinsi ne olur?

A) Varlık
B) Hayvan
C) Canlı
D) İstavrit
E) Cismi olan

6. “O ne yapar?” sorusunun cevabı olan kategori
aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zaman
B) Mekan
C) Etki
D) Durum
E) Edilgi

7. Fertlerde geçici olarak bulunmakla birlikte varlığı
ferdin varlığına bağlı olmayan diğer fertlerin de
paylaştıkları özelliklere ne denir?

A) İlinti
B) Özgülük
C) Ayrım
D) Tür
E) Cins

8. Bir kavramın özle ilgili eksik tanımı,
aşağıdakilerden hangisinden hareketle yapılan
tanımdır?

A) Yakın cinsi ile yakın ayrımı
B) Uzak cinsi ile yakın ayrımı
C) Yakın cinsi ile uzak ayrımı
D) Yakın cinsi ile özgülüğü
E) Uzak cinsi ile ilintisi

9. Aşağıdakilerden hangisi şartlı bir önermedir?

A) Hava sıcaktır.
B) Çalışkanlık insanı başarıya ulaştıran meziyettir.
C) Yağmur yağarsa sokaklar ıslanır.
D) Ali ve Ahmet çalışkan ve zekidir.
E) Öğrenciler çalışıyor, çünkü sınav var.

10. Aşağıdakilerden hangisi tikel olumsuz ve doğru
bir önermedir?

A) Bazı gençler öğrenci değildir.
B) Hiçbir sınav kolay değildir.
C) Bazı insanlar canlı değildir.
D) Bütün âşıkların gözü kördür.
E) Bazı balıklar memelidir.

11. “Hiçbir insan duygulu değildir” önermesinin
çelişiği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Her insan duyguludur.
B) Bazı insanlar duygulu değildir.
C) Her insan duygulu değildir.
D) Bazı insanlar duyguludur.
E) Hiçbir duygulu insan değildir.

12. Konu ve yüklemi aynı olan iki önerme, nicelik
bakımından farklı, nitelik bakımından aynı olursa,
bu iki önerme birbirleriyle …………….dır.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisinin getirilmesi uygundur?

A) Çelişik
B) Altık
C) Karşıt
D) Eşdeğer
E) Üst karşıt

13. Sonucun, öncüllerden birisi tikelse tikel,
olumsuzsa olumsuz olması aşağıdaki kıyas
kuralarından hangisi ile açıklanır?

A) Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim olmak
üzere üç terim bulunur.
B) Orta terim sonuçta bulunmamalıdır.
C) Sonuç daima öncüllerin zayıfına bağlıdır.
D) Orta terim iki öncülde de tikel olarak alınamaz.
E) İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz.

14. Yapılan kıyasta, şartlı öncülün her iki tarafı veya bir
tarafı şartlı önerme olur ve bu şartlı önerme
seçilirse, sonuç ………… bir önerme olur.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?

A) Şartlı
B) Kesin
C) Seçmeli
D) Hulfi
E) Delili

15. Bir bütünün parçalarına dayanarak o bütün
hakkında hüküm vermeye …………. denir.
Yukarda boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisinin getirilmesi uygundur?

A) Kıyas
B) Tümevarım
C) Tümdengelim
D) Analoji
E) Mantık

I. Dünyanın atmosferi vardır ve üzerinde canlılar
yaşar.
II. Merih’te de atmosfer vardır.
III. O halde Merih’te de canlıların bulunması gerekir.

16. Yukarıdaki analojinin illeti aşağıdakiler-den
hangisidir?

A) Dünya
B) Merih
C) Atmosfer
D) Canlı
E) Hiçbiri

“Tembel öğrenci başarısızdır
Şu öğrenci tembeldir.
Şu öğrenci de başarısızdır.”

17. Yukardaki önerme aşağıdakilerden hangisine bir
örnektir?

A) Teorik burhan
B) Limnî burhan
C) İnnî burhan
D) Tecrübî burhan
E) Dolaylı burhan

18. Bir bildirimde eğer akıl, iki taraftan birini kesin
olarak tercih ediyor ve bu da gerçeğe uyuyorsa,
bu bilgi…………. bilgidir.

Yukarda boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisinin getirilmesi uygundur?

A) Bilgisizlik
B) Taklit
C) Zan
D) Kesin
E) Göreli

19. Hz. İsa’nın babasız doğmasını kabul etmeyen bir
Yahudi’ye, Hz. Âdem’in, hem babasız hem de
annesiz yaratıldığını kanıt göstermek
aşağıdakilerden hangisine bir örnektir?

A) Burhan
B) Şiir
C) Cedel
D) Hitabet
E) Mugalata

20. Kesin ve güvenilir bilgiler seviyesine çıkamamış
olan makbulât ve maznunât (zanniyât) cinsinden
önermelerle kurulan kıyasa ne ad verilir?

A) Hitabet
B) Cedel
C) Burhan
D) Şiir
E) Mugalata


cevap anahtarı=

1) A
2) C
3) E
4) D
5) B
6) C
7) A
8) B
9) C
10) A
11) D
12) B
13) D
14) A
15) B
16) C
17) B
18) D
19) C
20) A