[NUR]

Arapça Fiil Cümlesi-Medineweb

Fiil Cümlesi الجُمْلَةُ الفِعْلِيَّةُ

Fiil cümlesi, genellikle, zaman bağlı olayları anlatır ve bir fiille başlar.
Örnekler:
Suçlu tutuldu. اُلْقِيَ القَبْضُ عَلَى المُجْرِمِ
Suçlu öldürüldü. قُتِلَ المُجْرِمُ
Kar eriyor. يَذُوبُ الثَّلْجُ
Kardeşin imtihanı başaracak. سَينْجَحُ أَخُوكَ فِي الاِمْتِحَانِ

Fiil cümlesi, fiille başlar, işlenen, işlenmekte veya işlenecek olan bir işi anlatır:
Örnekler:
Yağmur yağdı. نَزَلَ المَطَرُ
Çocuk oynuyor. يَلْعَبُ الطِّفْلُ
Yaprak düştü. سَقَطَ الوَرَقُ
Fiil cümlesinde esas unsurlar, fiil الفِعْلُ ile bu fiili işleyen fail الفَاعِلُ 'dir. Mübteda isim cümlesinin öznesi olduğu gibi, fail de fiil cümlesinin öznesidir, sürekli merfudur. Müfred kelimede merfu oluş kelimenin son harfinin harekesinin ötre ( ُ ) olmasıdır.
Fiil cümlesinde nesne المَفْعُولُ بِهِ
Örnekler:
Öğrenci mektup yazdı. كَتَبَ الطَّالِبُ رِسَالَةً
Adam kapıyı kapadı. أَغْلَقَ الرَّجُلُ البَابَ
cümlelerinde, fiil ve failden başka, düz tümleç (nesne) vardır. Çünkü, cümlelerin fiilleri, geçişli (nesne alan, müteaddi) fiillerdir, yaptıkları iş bir nesneye geçmektedir.
İlk cümle ...كَتَبَ الطَّالِبُ şeklinde bırakırsak, "öğrenci yazdı" sözünden, onun "ne" yazdığı anlaşılmaz.
Mananın eksik kalmaması için, öğrencinin neyi yazdığının belirtilmesi gerekmektedir.
رِسَالَةً kelimesi, ilk cümlede nesne (düz tümleç)'dir. Kendisine Arapçada mef'ulun bih المَفْعُولُ بِهِ denir.
أَغْلَقَ الرَّجُلُ البَابَ cümlenin المَفْعُولُ بِهِ 'i ise, البَابَ kelimesidir.
المَفْعُولُ بِهِ 'in hükmü nasb'dır, yani المَفْعُولُ بِهِ mansup olur, müfred kelimede nasb alameti fetha-üstün ( َ )'dir.
Örnek:
Ali, bir kalem satın aldı. أَشْتَرَى عَلِيٌّ قَلَمًا
أَشْتَرَى: cümlenin fiilidir, الفِعْلُ
عَلِيٌّ: cümlenin failidir, الفَاعِلُ
قَلَمًا; cümlenin nesnesidir (düz tümleç), المَفْعُولُ بِهِ