Arapça Beş İsim
Beş İsim الأَسْمَاءُ الخَمْسَةُ
Arapçada الأَسْمَاءُ الخَمْسَةُ denen beş isim vardır ki, bunlar و ile merfu, ا ile mansup, ي ile mecrur olurlar.
Yani, bu isimlerden birinin;
- ( ُ ) ötre'li bulunması gerekirse, sonunda و bulunur.
- ( َ ) fetha-üsnün'li bulunması gerekirse, sonunda ا bulunur.
- ( ِ ) kesre-esre'li bulunması gerekirse, sonunda ي bulunur.
Bu beş isim şunlardır:
1) ağız فُو
2) sahip ذُو
3) kayınpeder حَمٌ
4) kardeş أَخٌ
5) baba أَبٌ
Örnekler:
Baban mahir bir doktordur. أَبُوكَ طَبِيبٌ حَاذِقٌ
bu cümlede, أَب kelimesi merfudur.
Babanı çarşıda gördüm. رَأَيْتُ أَبَاكَ فِي السُّوقِ
bu cümlede, mef'ulun bih المَفْعُولُ بِهِ durumundaki أَب kelimesi mansub'dur.
Babanı selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى أَبِيكَ
bu cümlesinde, cer harfinden sonra gelen أَب kelimesi mecrur'dur.
Mal sahibi kıskanılır. ذُو المَالِ مَحْسُودٌ
bu cümlede, ذُو kelimesi merfudur.
Kardeşinin kayınpederini, babanı saydığın gibi say. اِحْتَرِمْ حَمَا أَخِيكَ كَمَا تَحْتَرِمُ أَبَاكَ
bu cümlede, حَم ve أَب kelimesi mansub'dur.
Esnerken ağzını elinle ört. ضَعْ يَدَكَ عَلَى فِيكَ عِنْدَ التَّثَاؤُبِ
bu cümlede, فُو kelimesi mecrur'dur.
Kurallar:
1) Beş isim şunlardır: فُو - ذُو - حَمٌ - أَخٌ - أَبٌ
2) Beş isim و ile merfu, ا ile mansub, ي ile mecrur olurlar.