Medineweb Tıbbı Nebevi tavsiyeleri
Tıbbı Nebevi, veya Peygamber Tıbbı...Tıbb-ı Nebevi, ağırlıklı olarak koruyucu hekimliğe, hastalanmadan hastalıklardan korunma yöntemleri üzerine yoğun*laşmıştır. Bu yüzden tamamlayıcı tıp yöntemleriyle büyük oranda örtüşür. Tıbb-ı Nebevi sağlığın süreklilik taşıması için yapılması gerekenlerin âdeta bir listesidir. Kapsamlı değerlendirmeler içinde Kur’an’da geçen tıpla ilgili ayetleri, hadisleri, tüm hayat felsefesini içinde barındırarak kendine has yaklaşımlarıyla çağlar ötesinden gelen birikimleri günümüze taşır.
Kur’an-ı Kerim’de “Peygamber, size ne getirdiyse onu alıp kabul ediniz. Sizlere neyi yasak ettiyse ondan vazgeçiniz” (Haşr Suresi, 7), “Peygamberler onlara temiz şeyleri helal kılıyor. Pis şeyleri haram edip yasaklıyordu” (Araf Suresi, 157) buyrulmaktadır.
“Sıhhat ve afiyet üzere olmak, yüce Allah’ın kuluna vermiş olduğu en büyük nimetlerden biridir.” (İbn-i Kesir, 4/584) Çünkü sağlıklı olmayan insan istediği gibi hareket edemez. Allah’ın emirlerini gereği gibi yerine getiremez. İnsan bu nimete karşı şükret*me*li ve kıymetini bilmelidir.
Davut Aleyhisselam, “Sağlık, gizli bir hazinedir. Bir saatlik üzüntü, insanı bir sene yaşlanmış gibi yıpratır. Dostlardan ayrı kalmak ise kişiyi hasta eder” demektedir.
Peygamberimiz (a.s.m.) sağlığın önemini şöyle vurgular: “Sizlerden her kim vücut bakımından sağlıklı, nefsinden, malından korkusuz ve huzurlu, günlük yiyeceği de yanında olarak sabahlarsa sanki dünyanın bütün nimetleri kendisinde toplanmış gibi olur.” (Tirmizi, Zühal, hadis no: 2346)
Tıbb-ı Nebevi'nin Sağlığa Bakışı
“Sıhhat ve afiyet üzere olmak, yüce Allah’ın kuluna vermiş olduğu en büyük nimetlerden biridir.” (İbn-i Kesir, 4/584) Çünkü sağlıklı olmayan insan istediği gibi hareket edemez. Allah’ın emirlerini gereği gibi yerine getiremez. İnsan bu nimete karşı şükret*me*li ve kıymetini bilmelidir.
Davut Aleyhisselam, “Sağlık, gizli bir hazinedir. Bir saatlik üzüntü, insanı bir sene yaşlanmış gibi yıpratır. Dostlardan ayrı kalmak ise kişiyi hasta eder” demektedir.
Peygamberimiz (a.s.m.) sağlığın önemini şöyle vurgular: “Sizlerden her kim vücut bakımından sağlıklı, nefsinden, malından korkusuz ve huzurlu, günlük yiyeceği de yanında olarak sabahlarsa sanki dünyanın bütün nimetleri kendisinde toplanmış gibi olur.” (Tirmizi, Zühal, hadis no: 2346)
“İki nimet vardır ki insanlardan pek çoğu bunların kıymetini bilmeyerek zarar etmiştir. Biri sağlık, diğeri ise boş vakittir.” (Buhari Rikak 7/170; İbn-i Mace, Zühd, hadis no: 4170)
“Sağlıklı mü’min, hastalıklı mü’minden daha iyi, daha üstün ve Allah’a daha sevimlidir.” (İbn-i Mace, Zühd, hadis no: 4168) Bu, sağlıklı olmanın gereklerini yerine getiren dikkatli ve nitelikli insanlar için söylenmiş bir hadistir. Doğumsal veya sonradan oluşmuş, insanın kendisinin elinde olmaksızın gelişen rahatsızlıklar için söy*lenmemiştir. Bu tarz bir ifade evrensel gerçeklerle bağdaşırken istisnai durumlar hep ayrıcalıklı olarak bulunmaktadır. Bu ayrıcalığın ifadesini başka bir hadislerinde Peygamberimiz şöyle dile getirir: “Allah kime hayır murat ederse ona musibet verir.” Burada musibetten birçok anlam çıkarılabileceği gibi bunların içinde de ağırlıklı olarak hastalıklar kabul edilebilir.
“Ey insanlar! Şüphesiz ki dünyada insanlara, iman ve sağ*lıktan daha kıymetli bir şey verilmemiştir. Böyle olunca Yüce Allah’tan bunları isteyiniz.” (Müsned 1/8)
“Rabb’inden dünya ve ahirette bağışlanmanı ve sağlıklı olmanı iste.” Peygamberimizi ziyaret eden bir kişi hangi duanın üstün olduğunu sormuştur. Bunun üzerine Peygamberimiz bu hadisi buyurmuştur. Bu hadisle sağlıklı olmada duanın önemine işaret etmekte ve bunu tavsiye etmektedir.
Dengeli olmak, yaşamda olduğu gibi beslenmede de son derece önem taşır. Bu sebeple yemek yeme alışkanlıklarımızın gözden geçirilmesi gerekir. Yıllar öncesinden edindiğimiz yanlış alışkanlıklar kurtulmamız ve sağlığımıza tekrar kavuşmak için fedakârca ve sabırla davranış değişikliği yap*mamız gerekir.
Örneğin yemek yeme sırasında sıcak olanları soğukla, tatlı olanları ekşi ile kabızlık yapanları yağlı gıdalar ile desteklemek yerinde olacaktır.
İştah varken yemek yemeğe son verilmeli ve yemekler iyice çiğnenerek yavaş bir şekilde yenmelidir. Bir önceki öğün sindirilmeden kesinlikle tekrar yenilmemelidir. En önemli sağlık sorunu ihtiyacımızdan fazla miktarda yemek yememizden kaynaklanır. Fazla miktarda alınan kalori harcanmadığında bedenin farklı organlarında veya bölgelerinde yağlanmaya neden olur. Özellikle önemli organlarımızdan biri olan karaciğerdeki yağlanmanın ortaya çıkarmış olduğu sonuçlar son derece önemlidir. Böylelikle insan bedeninin sağlıklı çalışması bozulur.
Yemekten önce hareket edilmesi çok faydalı; ama hemen sonrası hareket etmek ise çok zararlıdır. (Bağdadi, s. 11, 159; Zehebi, s. 188) Yemek öncesi yavaşlamış olan metabolizmanın canlanması amacıyla yapılan hareket çok faydalıdır. Sindirim sistemi boş olduğundan çevre organlarda bulunan kan dolaşımı yeterli seviyededir. Bu yüzden bedenin temizlenmesi açısından derin nefes alıp verme egzersizleriyle birlikte yürüyüş veya hareket yapılması elde edilecek faydayı maksimum hale getirir. Yemekten sonra çevredeki kan, merkeze çekilerek özellikle midemiz ve sindirim sistemimiz etrafında bulunan kan damarlarında birikir. Bunun amacı sindirim sisteminin daha güçlü bir şekilde çalışmaya başlamasını sağlamaktır.
Sütle balığı, sirkeyle sütü, sarımsakla soğanı, et kurusuyla taze eti, sumakla sirkeyi, sirkeyle pirinci, narla keşkeği birlikte yememek gerekir. İki soğuk, iki sıcak veya iki gaz yapıcı gıda birlikte alınmamalıdır. Üzeri açık yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır. (Bağdadi, s. 12; Zehebi, s. 37-38)
Bir hadislerinde Peygamberimiz “Sizlere yemeği soğutarak yemenizi tavsiye ederim, çünkü soğuk yemek faydalıdır, bereketlidir. Bilmiş olunuz ki fevkalade sıcak yemekte fayda ve bereket yoktur” (Camiü’s-Sağir, 1/4, 2/100, 179) buyurmuşlardır.
Ayrıca Peygamberimiz oturarak yemek yemeyi, yemeklere ve içilen suya üflenilmemesi gerektiğini ifade etmiş, her yemek öncesi ve sonrasında mutlaka ellerin temizlenmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Bunlar ve sayılabilecek birçok değişik örneklerle beslenmemizin ince ayarları düzene sokulmuştur.
alıntı