Tefsir Tarihi ve Usulü 2011/2017 Dönem Sonu Soru ve Cevaplar
TEFSİR TARİHİ VE USULÜ
1. Hangisi Hz. Ebû Bekir döneminde toplanan Kur’ân nüshasının özelliklerinden biri değildir?
Cevap: Bu nüsha yedi kırâatı ihtiva etmektedir.
2. Hz. Peygamber’in risâleti esnasında meydana gelen ve Kur’ân’ın bir veya birkaç âyetinin yahut tam bir sûresinin inmesine yol açan olayı ya da soruyu ifade etmek için kullanılan ifade nedir?
Cevap: Esbâb-ı nüzul
3. Hangisi Resulullah zamanında Kur’ân’ın tamamını ezberleyen sahabelerden biri değildir?
Cevap: Enes b. Mâlik
4. Hz. Peygamber’e verilen teşrî fonksiyonu nedir?
Cevap: Hüküm koyma
5. Hangisi, Hz. Osman döneminde çoğaltılan Kur’ân nüshalarının gönderildiği şehirlerden biridir?
Cevap: Şam
6. Hangi konuda âlimler arasında ihtilaf vardır?
Cevap: Ayetlerin sayısı
7. “Allah’ın adı anılmadan başlanılan her önemli iş eksik olur” hadisi hangi konu için söylenmiştir?
Cevap: Besmele
8. Asıl dildeki kelimelerin tertibine ve nazmına bağlı kalmaksızın herhangi bir sözün anlamını bazı şerh ve izahlarla başka bir dile nakletmeye ne ad verilir?
Cevap: Tefsîrî tercüme
9. Tefsirin kendine malzeme sağladığı ve Müslüman toplumlar için inanç yönüyle bir çerçeve çizerek Allah, ahlâk, siyaset vb. konularda hükümler üreten ilim dalı nedir?
Cevap: Kelâm
10. Hz. Peygamber’in tefsiri hangi tefsir yöntemine girmektedir?
Cevap: Rivayet
11. “Kim Kur’ân’ı kendi görüşüyle tefsir ederse, cehennemdeki yerine hazırlansın” hadisinden maksat kimlerdir?
Cevap: Kur’ân’ı şahsi görüş, fikir veya mezhebi doğrultusunda tefsir edenler
12. Hangisi İbn Abbas’ı tefsirde üstün mertebeye yükselten sebeplerdendir?
Cevap: Arap dili ve edebiyatını çok iyi derecede bilmesi
13. Hâricî tefsir ekolünün en önemli özelliği nedir?
Cevap: Kur’ân’ın lafız düzeyini kanun olarak değerlendirir; lafzın yüzeysel anlamını benimserler, tefsir ve tevile ihtiyaç olmadığını savunurlar.
14. Hangisi işârî tefsirin kabul şartlarından biri değildir?
Cevap: Yapılan tefsirin, deney ve gözlemle ispatlanmış olan ilmî nazariyelere uygun olması
15. Hangisi içtimâi tefsir ekolünün eleştirilen yönlerinden biri değildir?
Cevap: İsrailiyattan ve faydasız bilgilerden uzak durmak
16. Muhammed Abdullah, Seyyid Kutup, Reşid Rıza ve Mustafa Meraği hangi tefsir ekollerindendir?
Cevap: İçtimai tefsir ekolü
17. Mezhebi tefsir ekollerinin kapsamıyla ilgili hangi ifadeler doğrudur?
Cevap: İtikâdi konularla ilgili olup, kelamla ilgilenen mezhepleri kapsar.
18. Dirayet tefsirinin bir diğer adı nedir?
Cevap: Akli tefsir
19. Rivayet tefsir yönteminde ilk başvurulması gereken kaynak nedir?
Cevap: Kur’ân
20. Hangisi rivayet tefsir yönteminde başvurulması gereken unsurlardan biri değildir?
Cevap: Tevrat’ın nakilleri
21. Hangisi fıkhî tefsir ekol temsilcisidir?
Cevap: Cessâs
22. Kur’ân ve tefsiri açısından Hz. Peygamber’den sonraki en önemli tabaka nedir?
Cevap: Sahâbe
23. Hicri ilk dört asra ait Kur’ân tefsirine dair hemen hemen tüm görüş ve rivayetleri aktardığı için ilim ve kültür ansiklopedisi hüviyetini kazanan tefsir hangisidir?
Cevap: Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân
24. Tefsir faaliyetlerini tevhid ve adalet prensiplerine dayandıran, akla büyük önem veren, sağlam akıl ile sahih naklin çelişmediğini; akıl ve nakil arasında çelişki varsa naklin te’vil edileceğini benimseyen tefsir ekolü hangisidir?
Cevap: Mutezile tefsir ekolü
25. “Tefsir ilmi içerisinde müstakil niteliklere ve özelliklere sahip; kendi içinde yöntem ve prensipleri bulunan; ayrıca belli temsilcileri ve literatürü olan akım ve okullara” ne ad verilir?
Cevap: Tefsir ekolleri
26. Tefsirinde re’ye yoğun olarak yer veren ve tâbiîn âlimlerin önde gelenlerinden olan müfessir kimdir?
Cevap: Mücahid
27. Hangisi tefsir türü, otorite olan müfessirler tarafından “ilhâdî” (sapkın, batıl) yorum olarak kabul edilir?
Cevap: Nazarî sûfî tefsir
28. Hangisi tefsirde İsrâiliyata başvurulan konulardan biridir?
Cevap: İsrâilî rivayetleri tashih
29. Hangisi, tâbiûn tefsirinin kaynak değeri üzerinde fikir yürüten ibn Teymiyye’nin yaklaşımını ifade etmektedir?
Cevap: Üzerinde ittifak edilen görüşlerin ancak kaynak değeri vardır.
30. Kur’ân’ın tefsiri bağlamında Hariciyye mezhebi nezdinde en önemli husus nedir?
Cevap: Kur’ân’ın lafzı
31. Yahudi, Hristiyan ve diğer kültürlerden Kur’ân tefsirlerine giren rivayetlere ne ad verilir?
Cevap: İsrailiyat
32. Kur’ân tefsirinde Batı düşüncesi referans gösterilerek yapılan modern yorumlara ne ad verilir?
Cevap: Çağdaş İsrâiliyat
33. Hangisi sahabenin israiliyata başvurduğu konulardan biri değildir?
Cevap: Kur’ân’da geçen bazı garip kelimelerin izahı
34. İsrâilî rivayetler en fazla hangisinden gelmiştir?
Cevap: Ka’b el-Ahbar
35. Hangisi tedvin dönemi müfessirlerinden biri değildir?
Cevap: Taberî/ Abdullah b. Mesud
36. Kur’ân’da, insan, melek ve cin gibi varlıkların veya bir topluluk ya da kabilenin veyahut bir kelime ve nitelemenin ism-i işaretler, ism-i mevsuller, zamirler, cins isimleri, belirsiz zaman zarfları ve belirsiz mekân isimleriyle zikredilmesine ne ad verilir?
Cevap: Müphem
37. Kur’ân’da bazı surelerin başında bazen bir, bazen de birkaç harfin birleşmesinden meydana gelen rumuzlara ne ad verilir?
Cevap: Kesik harfler
38. “el-Hurûfu’l-mukatta’a” tabiri ne anlama gelmektedir?
Cevap: Kesik harfler
39. Allah’ın kesik harflerle başlayan sûrelerde anlatılan tüm hüküm ve kıssaları bu harflere gizlediğini, sonra da bu hususları sûrede açıkladığını, fakat bu şifreleri ancak peygamber ve velilerin çözebileceğini ileri süren bilim dalı hangisidir?
Cevap: Tasavvuf
40. Kur’ân kıssalarıyla ilgili hangi ifade doğrudur?
Cevap: Hz. Peygamber döneminde meydana gelen hadiseleri anlatan âyetler topluluğu da Kur’ân kıssaları içerisinde değerlendirilebilir.
41. Kur’ân kıssalarının nüanslarla tekrar edilmesinin amacı nedir?
Cevap: Kur’ân’ın muhataplarını kıssanın farklı yönleri ile buluşturmak
42. Hangisi Kur’ân’da anlatılan kıssaların gayelerinden biridir?
Cevap: Anlatılan kıssalardan hareketle ortak bir prensibe ulaşmak ve muhataplara genel bir ilke hakkında fikir vermek
43. Hangisi, İslâm dünyasında Kur’ân’ı anlama ve yorumlamada yeni yönelişlerin doğuşunu hazırlayan sebeplerin başında gelir?
Cevap: Müslüman entelektüellerin Batı dünyasından ciddi biçimde etkilenmiş olması
44. Hangisi siyak ilkesi doğrultusunda geliştirilen Kur’ân sınıflandırmasının temel unsurlarından biri değildir?
Cevap: Ayet sûre arası siyak münasebeti
45. Hangisi Kur’ân ayetlerinin sayıları hakkında farklı rakamların ortaya çıkmasının sebeplerinden biridir?
Cevap: Sûrelerin başlarında bulunan besmelelerin bir ayet olarak kabul edilip edilmemesindeki ihtilaf
46. Hangisi, modern dönem Kur’ân yorumcularının Kur’ân-ı tarihsel bir metin olarak değerlendirmelerine bir gerekçe teşkil etmektedir?
Cevap: Kur’ân bir yazılı-metin (kitap) olmaktan çok bir söz-metin (hitap) hüviyetindedir.
47. Hangisi modern dönem Kur’ân yorumcularının klasik tefsirlere yönelttiği eleştirilerden biridir?
Cevap: Kur’ân’ı yorumlarken parçacı bir bakış açısıyla hareket etmeleri
48. Hangisi Kur’ân’ın temsili anlatıma başvurma gayesi olamaz?
Cevap: Emretmek
49. Kur’an’ı baştan sona âyet âyet ele alıp belli bir yöntemle açıklama eylemini gerçekleştiren kişiye ne ad verilir?
Cevap: Müfessir
50. Kur’ân’ın tanımının unsurlarından, “insanların, meleklerin ve cinlerin sözlerini” tanımın dışında bırakan kısım nedir?
Cevap: Allah’ın kelâmı
51. Kur’ân tercümelerinin Türkçedeki ilk basımları hangi dönemde gerçekleşmiştir?
Cevap: Tanzimat fermanından sonra
52. Kur’ân’ın üslûbuyla ilgili olarak, “en seçkin Arap ediplerinin kıymet itibariyle Kur’ân’a denk olabilecek bir şey yazamamaları şaşılacak bir şey değildir” diyen Batılı şahıs kimdir?
Cevap: Palmer
53. Batı’da en eski Kur’ân meali hangi dilde yapılmıştır?
Cevap: Latince
54. Hz. Peygamber’in, Kur’ân’a yönelik tefsiri onun bir kısmını içermektedir, tezini ortaya atan ilk İslâm alimi kimdir?
Cevap: Gazâlî
55. Kur’ân’daki bilimsel hakikatleri içeren âyetlere ne ad verilir?
Cevap: Kevnî âyetler
56. Kur’ân kelimesinin hemzesiz, türememiş ve alem-i mürtecel olduğunu savunan görüş kime aittir?
Cevap: Şafiî
57. Müsteşrikler tarafından Kur’ân kelimesinin türediği iddia edilen kelime ya da kelimeler hangisidir?
Cevap: Keryânî- Kiryânî
58. Kur’ân’a bugünkü harekeleri koyan kişi kimdir?
Cevap: Halil b. Ahmed
59. Kur’ân’ın bir isminin de “el-Kitâb” olması, ne anlama gelmektedir?
Cevap: Kur’ân’ın yazıldığı
60. Kur’ân ayetlerine tarihçi gözüyle yaklaşan modernist düşünür kimdir?
Cevap: Muhammed Arkoun
61. Âyet sonunda değil de âyet içinde bulunduğu zaman üzerinde durulursa, tekrar geriden başlamanın gerekli olduğu vakıf işareti hangisidir? Cevap: Lâ
62. Âyetin lafzî tahlilinden sonra ortaya çıkan manasını, makul ve kuvvetli delillerle desteklenmiş olmak şartıyla muhtemel manalarından bağlamına en uygun olana çevirmeye ne ad verilir?
Cevap: Te’vîl
63. Âyetler arasında çeşitli sebeplere binaen oluşan çelişki vehmini ortadan kaldırmaya çalışan Kur’ân ilmi nedir?
Cevap: Müşkilu’l- Kur’ân
64. Hangisi, âyetler arasında çelişki vehmini ortadan kaldırmaya yönelik kurallardan biri değildir?
Cevap: Kur’ân âyetlerini hadislerle mukayese ederek ayetler arasındaki çelişki vehmi ortadan kaldırılır.
65. Hangisi âyetler arasında çelişki vehmini doğuran sebeplerden biri değildir?
Cevap: Bazı ayetlerin hadislere aykırı olması
66. Âyetler arasındaki bütünlüğe azami derecede gayret gösteren meal hangisidir?
Cevap: Tanrı Buyruğu
67. Kevnî ayetleri pozitif ilimlerin verileriyle tefsir etmeyi amaçlayan akım hangisidir?
Cevap: Bilimsel tefsir ekolü
68. “Mensûh âyet” ifadesi ne anlama gelmektedir?
Cevap: Hükmü kaldırılan ayet
69. Hangisi Kur’ân’ın hakkıyla tercümesinin yapılamayışının sebeplerinden biridir?
Cevap: Kur’ân’da müteşabih ayetlerin bulunması
70. “Üzerlerine yürüdü ve onlara sağ eliyle vurdu” (Saffat (37), 93) âyetindeki “yemin” kelimesinin ifade ettiği manalar dikkate alınırsa, bu âyet müteşabihin hangi türüne örnek oluşturmaktadır?
Cevap: Lafızda müteşabih
71. “iyilik ve erdem, evlere arkalarından girmeniz değildir” (Bakara (2), 189) ayeti, müteşabihin hangi türüne örnek teşkil eder?
Cevap: müteşabihliğin hem lafız hem de manada olmasına
72. “Allah’ın müteşabih sıfatları bilinir gibi görünse de bu sıfatların Allah’a isnadı beşer açısından imkânsızdır” diyen mezhep hangisidir?
Cevap: Selef mezhebi
73. “Müminler, ancak kardeştir” âyetinde hangi tür teşbih yapılmıştır?
Cevap: Teşbih-i beliğ
74. Teşbih sanatının en güçlü türü nedir?
Cevap: Teşbih-i beliğ
75. “Zikr-i küll, irade-i cüz” hangi dilsel sanat çeşididir?
Cevap: Mecaz-i Mürsel
76. Hangisi istiârenin unsurlarından biri değildir?
Cevap: Kinaye
77. Hangisi kasemin amaçlarından biri değildir?
Cevap: Söylenen sözdeki kapalılığı gidermek
78. “Ve namazı kılın” âyetindeki kapalılığı karşılayan Kur’ân ilimleri terimi hangisidir?
Cevap: Mücmel
79. Kapalılığı sadece Allah’ın kelamı ve Peygamberin sözü ile açıklanan lafız türü nedir?
Cevap: Mücmel lafız
80. Anlamı kapalı olan lafız türleri, hangisinde tam olarak verilmiştir?
Cevap: Ğarib, Mübhem, Mücmel
81. Hangisi, müphem lafzın anlamını doğru olarak tespit etmek için bakılması gereken kaynaklardan biri değildir?
Cevap: Şâirin şiiri
82. Allah’ın arşa istiva etmesi sorulduğunda, “istiva malumdur, keyfiyeti meçhuldür, bu konuda soru sormak ise kötü bir şeydir” şeklinde cevap veren İslâm âlimi kimdir?
Cevap: Malik b. Enes
83. Herhangi bir şer’î hükmün yerine başka bir şer’î hükmün gelerek öncekinin hükmünü ortadan kaldırmasına ne ad verilir?
Cevap: Nesh
84. Bir dilin temelini oluşturan kelimeleri ayrıntılı bir şekilde tahlil ederek anlamlarını doğru bir şekilde ortaya koymaya çalışan ilmî disipline ne ad verilir?
Cevap: Semantik
85. Burhânî te’vîl’in İslâm düşüncesinde en ünlü kuramcısı kimdir?
Cevap: İbn Rüşd
86. “Nakil, nakd, tercih” metodunu ilk defa ortaya koyan müfessir kimdir?
Cevap: Yahya b. Sellâm
87. Bir ifadenin önünde ve arkasındaki birimlerle sergilediği ilişkiler bütününe ne ad verilir?
Cevap: Siyak
88. Hangisi Türkiye’deki meâlci kesimi derinden etkileyen eserlerden biri değildir?
Cevap: Tefsir Tarihi
89. Türkiye’deki meâl hareketinin temel argümanı nedir?
Cevap: Kur’ân’ın bütün edebî metinlerden daha fasih olması, bu sebeple Kur’ân’ın her dildeki tercümesi muhatapları tarafından rahatlıkla anlaşılabilmesi
90. Rasyonel bakışta Batı düşüncesinden, metot ve düşüncesini Kur’ân ve hadis ile sınırlandırma hususunda selefi düşünceden, âyetleri mecazî yoruma tâbi tutmada İslâm kültüründen, sembolik yaklaşımlarda ise kısmen Batı ve Hint-Pakistan alt kıtası düşünce ekollerinden etkilenmiş olan şahsiyet kimdir?
Cevap: Muhammed Esed
91. Hangisi vahiyle ilham arasındaki farklardan biridir?
Cevap: Peygamberler kendilerine gelen vahyin Allah katından olduğunu kesin olarak bilirler, ilhamı alanlar onun nereden geldiğini bilmezler.
92. Vahiy-ilham ilişkisi bağlamında hangi yargı doğrudur?
Cevap: Vahiy umumi ve külli, ilham ise hususi ve cüzidir.
93. Hangisi vahyin Hz. Peygamber’e geliş şekillerinden biri değildir?
Cevap: Vahyi peygamberine bir perde arkasından yazılı olarak sunması
94. Nuzül sebepleri ile ilgili hangi ifade doğrudur?
Cevap: Bütün ayetler belli sebeplere bağlı olarak inmemiştir.
95. Hangisi “semiyotik” sürecin aşamalarından biri değildir?
Cevap: Okuma
96. “Arap dilinin kuralları dâhilinde hareket edilerek Kur’ân’dan anlamlar üretmek” olarak tanımlanan ve daha ziyade kelâmcılar, fakihler, müfessir ve dilciler tarafından kullanılan yorum(te’vîl) yönetimi nedir?
Cevap: Beyânî Te’vîl
97. Hangisi Medenî sûrelerin özelliklerinden biri değildir?
Cevap: Secde ayeti ihtiva etmesi