Kur'an ve Tefekkür -1-
Kur'an ve Tefekkür -1-
Cenâb-ı Hakk’ın ilâhî sıfatlarının bu âlemde kâmil mânâda üç tecellî mekânı vardır:
İnsan, Kur’ân ve kâinât...
İnsan, bütün esmâ tecellîlerinden nasîb almış bir varlık olarak âleminözünü teşkîl etmiştir. Aynı esmâ tecellîlerinin kelâm hâlinde tecellîside Kur’ân’ı ifâde eder. Kur’ân, insana nazaran daha mufassaldır. Ancaközdeki beraberliğinden dolayı:
“İnsan ve Kur’ân, ikizdir…” buyurulmuştur.
Esmâ-yı ilâhiyyenin üçüncü tecellî mekânı olan kâinât ise, Kur’ân’ınbir nevî tefsîridir. Kâinat sessiz bir Kur’ân, Kur’ân da sesli birkâinattır. İnsan ise -öz cevheri itibâriyle- bu sesli ve sessiz Kur’ânnûrları içinde kemâl bulan bir tecellî sultânı mevkiindedir. Bubakımdan “insan, Kur’ân ve kâinat” tam bir tevhîd âilesidir.
Semâlar, nasıl ki yıldızlar ile kıyâmete kadarsaltanatlı bir kudret yapısı olarak kalacaksa, Kur’ân da insanlığın birikbâl ve istikbâl semâsı gibi “âyet” yıldızları ile parlayacak vekıyâmete kadar yaşayacaktır. Bu cihetledir ki, cihânın en hayırlı vemes’ûd insanları, Kur’ân gölgesi altında toplanan ve onun hayat nûruile beslenenlerdir.
Her sır, hikmet ve hakîkat Kur’ân’da gizli, her saâdet îmânda zâhirdir.Bu uçsuz bucaksız âlem de gösterir ki; Cenâb-ı Hak, dilerse zerredeummânı, dilerse ummanda zerreyi gizli kılar veya âşikâr eder.
Bu hakîkatlere istinâden Hazret-i Mevlânâ şöyle buyurur:
“Birgün bende Allâh Teâlâ’nın nûrunu insanlarda göreyim diye bir arzuuyandı. Sanki denizi damlada, Güneş’i ise zerrede görmek istiyordum…”
Bir bakıma hakîkate ulaşma arzu ve iştiyâkını vehakîkatteki derinliği ifâde eden bu beyânın da ortaya koyduğu gerçek,insanoğlunu zirvelere götürecek en büyük vâsıtanın, hakîkati tefekkürolduğudur. Zîrâ, hakîkate ulaşmanın yegâne vâsıtası, tâbir câizse şahdamarı, tefekkür ve tecessüstür.
Kâinâtın gönülle tefekküründe ince gâyeler, nâzenîn hikmetler tezâhüretmektedir ki, cihânın -umûmî bakışa göre- imtihan iklîminde bir îmândershânesi olduğu meydandadır. İlâhî terbiye ve idârenin yürürlükteolduğu bu âlemde aykırılıklar ve menfîlikler gösteren insanlar isenefsî ve şahsî kıymetlerini Hâlık’ın rızâsı dışında bir yaşayışla ziyanettikleri ve gerekli ebediyet sermâyesini temin edemedikleri cihetle nebüyük bir hüsrân girdabı içindedirler.
İnsanoğlu, Hakk’a kul olabilmenin haysiyet veşerefi ile yaşayarak istikbal düğümünü, yâni ölüm muammâsını çözmeli,onu vahyin içinde tefekkür edip hakîkatine bağlamalıdır. Zîrâ herkesihayat mevzuunda ateşli bir girdap hâlinde saran ölüm, istisnâsızbaşlara çökecek en çetin istikbal gerçeği olunca, onu tefekkür edipmûcibince yaşayıp huzura ermek, beşerî gâyelerin önünde gelir.
Bu itibarla insanoğlu, kâinâtı tanımak, ve ondaki ilâhî sır vehikmetlere vâkıf olmak istikâmetinde tecessüs ve tefekküre hakkıyla yolbulmak için ancak Kur’ân’ın irşâdına muhtaçtır.